Were Di

Organisatie
Peter Verlinden (2023, herwerking), Nico Wouters (1998)

Were Di vzw was een radicaal Vlaams-nationalistische actiegroep die vooral met haar tijdschrift Dietsland Europa het rechts-nationalistische gedachtengoed verspreidde in de jaren 1960 tot 1980. De spilfiguur achter de vereniging was Bert van Boghout (1916-2003).

Alternatieve naam
Verbond van Nederlandse Werkgemeenschappen Were Di
Landelijke Vereniging van Vlaams-Nationale Ouders en Opvoeders Were Di [1964-1967]
Oprichting
6 januari 1964
Stopzetting
2007
Leestijd: 5 minuten

Het Verbond van Nederlandse Werkgemeenschappen Were Di was een Vlaams-nationalistische en radicaal-rechtse vereniging. Ze werd in januari 1964 opgericht als ‘Landelijke Vereniging van Vlaams-nationale ouders en opvoeders’. Were Di vzw groeide uit het blad Dietsland Europa Dietsland Europa
Het tijdschrift Dietsland Europa was het blad van de Jong Nederlandse Gemeenschap en later van Were Di. Het verdedigde radicaal Vlaamse, Groot-Nederlandse en extreemrechtse standpunten en... Lees meer
, gesticht in 1955, dat na de fusie met Ter Waarheid (in 1964) pas in 1968 het officiële tijdschrift van Were Di werd. Bert van Boghout Van Boghout, Bert
Bert van Boghout (1916-2003) was tijdens de Tweede Wereldoorlog betrokken bij de collaboratie. Na de oorlog werd hij de voorman van Were Di en hoofdredacteur van Dietsland-Europa. Ook was... Lees meer
(1916-2003) was de drijvende kracht achter zowel de organisatie als het tijdschrift. Van Boghout was een leerkracht van opleiding, veroordeeld voor collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer
en na de oorlog uitbater van een kranten- en boekenwinkel in Antwerpen.

Aanvankelijk streefde Were Di vzw naar een nauwe samenwerking met de Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer
. In het begin van de jaren zeventig werd de jeugdwerking van Were Di nog geleid door Paul van Caeneghem Van Caeneghem, Pol
Pol van Caeneghem (1938-2022) was lid van Were Di en stichtte de Werkgroep Arbeid. Ook promootte hij de Ierse cultuur in Vlaanderen en omgekeerd. Lees meer
, die later opstapte om de linkse Vlaams-nationalistische Werkgroep Arbeid Werkgroep Arbeid
Werkgroep Arbeid was een linkse, flamingantische groep die in 1972 werd opgericht door Paul van Caeneghem. Lees meer
op te richten. Halverwege jaren zeventig groeide de organisatie met het tijdschrift Dietsland Europa uit tot de spil van een netwerk van rechtse tot uiterst-rechtse Vlaams-nationale organisaties en figuren van wie de meesten na enkele jaren vertrokken om eigen constructies op te zetten: Karel Dillen Dillen, Karel
Karel Dillen (1925-2007) was, na een aanloop als radicaal Vlaams-nationalistisch spreker en publicist, de oprichter en eerste volksvertegenwoordiger van het Vlaams Blok. Hij zetelde in de... Lees meer
met de Vlaams Nationale Partij Vlaams Nationale Partij (1977-1979)
Lees meer
(VNP) en het Vlaams Blok Vlaams Belang
Vlaams Belang is een radicaal-rechtse Vlaams-nationalistische partij, die in 1978 ontstond onder de naam ‘Vlaams Blok’, als verkiezingskartel van de Vlaamse Volkspartij en de Vlaams Natio... Lees meer
(VB), Roeland Raes Raes, Roeland
Roeland Raes (1934) is een politicus en oud-senator van Vlaams-nationalistische strekking. Hij is jurist en zetelde als provincieraadslid voor Oost-Vlaanderen. Tegelijk fungeerde hij ook ... Lees meer
met Voorpost Voorpost
Voorpost is een Vlaams-Nederlandse uiterst-rechtse actiegroep, opgericht in 1976 door Luc Vermeulen. Met straatacties in Vlaanderen en Nederland strijdt Voorpost vooral tegen België en m... Lees meer
, de Vlaamse Volkspartij Vlaamse Volkspartij (1977-1979)
Lees meer
(VVP) en het Vlaams Blok, Luc Vermeulen Vermeulen, Luc
Luc Vermeulen (1943) is Vlaams-nationalistische activist en politicus. Hij was 37 jaar lang actieleider bij de extreemrechtse organisatie Voorpost en stond aan het hoofd van de ordedienst... Lees meer
met Voorpost, Edwin Truyens Truyens, Edwin
Edwin Truyens (1954) is een advocaat en nationalist van de ethisch-conservatieve strekking. Hij stichtte de Nationalistische Studentenvereniging en vervulde belangrijke kaderfuncties in h... Lees meer
met de Nationalistische Studenten Vereniging Nationalistische Studenten Vereniging
De Nationalistische Studentenvereniging is een uiterst-rechtse Vlaams-nationale studentenvereniging, opgericht in 1976, met afdelingen in Leuven, Gent, Antwerpen, Brussel, Hasselt, Mechel... Lees meer
(NSV) en anderen. Volgens Bert van Boghout had hij af te rekenen met verschillende breuklijnen binnen zijn organisatie: die tussen de ‘intellectuelen’ en de ’actievoerders’, maar ook tussen diegenen die vonden dat militanten van Were Di zich ook in hun persoonlijk leven moesten houden aan de hoge morele standaarden die ze predikten (o.m. trouw aan de partner, terughoudendheid in de beleving van de seksualiteit) en zij die vonden dat de rechts-radicale politieke actie voorrang moest krijgen en het privéleven daar geen deel van uitmaakte.

Mobilisatie en acties

Hoewel Were Di vzw zich vooral na 1964 in verschillende Vlaamse steden en zelfs in Nederland uitbouwde, telde de organisatie nooit meer dan enkele honderden leden. Na 1975 daalde dat tot een honderdtal, wellicht door het vertrek van Luc Vermeulen en de oprichting van het meer actiegerichte Voorpost.

De oplage van Dietsland Europa lag in diezelfde periode rond duizend exemplaren en bereikte dus veel meer potentiële lezers dan de Were Di-leden. Dietsland Europa gold in de jaren zeventig en tachtig als dé radicale Vlaams-nationale publicatie, met vertakkingen naar en contacten met verwante uitgaven zoals Alternatief Alternatief
Alternatief (1973-1981) was een christelijk, volksnationaal en solidaristisch jongerenblad. Lees meer
, De Schakel De Schakel / El Lazo
Het tijdschrift De Schakel – El Lazo (1954-1995) was gericht op Vlamingen in Zuid-Amerika (in de regel geëmigreerde collaborateurs en hun families), maar wilde ook de band tussen de uitg... Lees meer
, het Sint-Maartensfonds Sint-Maartensfonds
Het Sint-Maartensfonds (1953-2006) was een organisatie van Vlaamse oud-Oostfrontstrijders. Lees meer
en Broederband Broederband
Broederband was een losse federatie van vriendenkringen van oud-collaborateurs, hoofdzakelijk oud-leden van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV), die in aanraking waren gekomen met de rep... Lees meer
. De medewerkers aan Dietsland Europa kwamen uit een zeer brede kring van gelijkgestemden. Enkele voorbeelden in de tweede helft van de jaren zeventig, wellicht de meest actieve periode voor het blad: Roeland Raes (Voorpost en VVP), Edwin Truyens (NSV), Herman Thuriaux (VU-Vorst), Eric Verstraete ( Gazet van Antwerpen Gazet van Antwerpen
De krant Gazet Van Antwerpen verschijnt sinds 1891 en betoonde van bij de start belangstelling voor de Vlaamse beweging. Aanvankelijk werd de Antwerpse Meetingpartij gesteund en later Fra... Lees meer
en Ter Waarheid Ter Waarheid (1975-1979)
Lees meer
), Piet Bocken (VVP), Karel Dillen (VNP), Lode Claes Claes, Lode
Lode Claes (1913-1997) was een Vlaams-nationalistisch politicus, publicist en zakenman die een Vlaamse elite wilde vormen om de Vlaamse demografische meerderheid de leiding te laten nemen... Lees meer
(VVP), schrijfster Jet Jorssen Jorssen, Jet
Jet Jorssen (1919-1990) was onderwijzeres. Ze was tijdens de bezetting betrokken bij de collaborerende Vlaams-nationalistische jeugdbewegingen en de Vlaamsche School. Na de oorlog begon z... Lees meer
en activist Flor Grammens Grammens, Flor
Onderwijzer Flor Grammens (1899-1985) verwierf tijdens zijn leven grote bekendheid door zijn herhaalde en soms spectaculaire acties tegen de schendingen van de taalwetgeving. Lees meer
.

Dietsland Europa en zo onrechtstreeks Were Di verzamelden op die manier een zeer brede groep van radicale Vlaams-nationalisten. Het netwerk reikte daarenboven verder dan Vlaanderen. In het aanbevelingscomité zetelden activisten uit Duitsland, Oostenrijk, Frankrijk (specifiek Bretagne en Corsica), Argentinië ( Leo Poppe Poppe, Leo
Leo Poppe (1911-1997) was eerst actief als journalist en werd vervolgens jeugdleider bij het Verdinaso. Tijdens de bezetting vervulde hij die functie binnen de Eenheidsbeweging-VNV. Na d... Lees meer
van De Schakel) en Zuid-Afrika. In Dietsland Europa verschenen bijdragen van onder meer Alain de Benoist (Vu de droite) van de Franse Nouvelle Ecole, Dr. James Whetter van de Cornish Nationalist Party, Dr. Al. Ronnett van het Romanian-American National Congress en van de Jung Nationaldemokraten in Duitsland, een groepering die verwant was aan Voorpost. In die bijzonder actieve jaren zeventig en tachtig ambieerde Were Di met Dietsland Europa de kern te worden van een pan-Europese (uiterst-)rechtse nationalistische beweging in wording.

Als actiegroep nam Were Di deel aan talloze Vlaams-nationalistische manifestaties, onder meer rond de Voeren Voeren
Lees meer
se kwestie, de Schaarbeekse lokettencrisis, amnestie Amnestie
Lees meer
en tegen het Egmontpact Gemeenschapspact
Het Egmontpact of Egmontakkoord maakt samen met de Stuyvenbergakkoorden deel uit van het zogenaamde Gemeenschapspact, dat de definitieve pacificatie van de communautaire problemen tot doe... Lees meer
. Verder organiseerde Were Di gespreksavonden, lezingen, vormingsweekends en herdenkingsfeesten. In 1973 lag Were Di aan de basis van de Vlaams-nationalistische landdag in Schepdaal en op die manier van de Vlaams-Nationale Raad Vlaams-Nationale Raad
De Vlaams-Nationale Raad was een vereniging die in de jaren zeventig opkwam tegen de progressieve tendensen binnen de Volksunie. Lees meer
. Achter de schermen speelde Were Di een rol bij de vorming van het verkiezingskartel Vlaams Blok (VNP/VVP) in 1978 en daarna bij de vorming van de partij Vlaams Blok.

Ideeëngoed

Rond diezelfde periode werd schrijver Jos Vinks Vinks, Jos
De Vlaamse publicist Jos Vinks (1920-2000) was redacteur en hoofdredacteur van verschillende bladen. Daarnaast was hij medestichter en voorzitter van de Vereniging van Vlaams-Nationale Au... Lees meer
de nieuwe hoofdredacteur van Dietsland Europa, in opvolging van Karel Dillen (tot 1975) en Bert van Boghout, die verder het secretariaat zou blijven waarnemen. Dietsland Europa kon beschouwd worden als een soort denktank van de rechts-radicale Vlaams-nationalisten en bij uitbreiding van de Europese rechts-nationalistische stromingen.

Het ideeëngoed vertrok van de Groot-Nederland Groot-Nederland
Groot-Nederland is een politiek en cultureel begrip dat respectievelijk staat voor een staatkundige vereniging van België of Vlaanderen met Nederland en de culturele en taalkundige samen... Lees meer
se gedachte, die een staatkundige vereniging inhield van iedereen die volgens de ideologie tot het Nederlandse volk behoorde. Vanuit deze opvatting was Were Di voorstander van een hertekening van de Europese kaart op basis van het etnisch nationalisme. Op sociaal-economisch vlak waren de ideeën conservatief-revolutionair met een solidaristische inslag. Meer specifiek werd geijverd voor ‘Brussel Nederlands grondgebied’, ‘de doorgedreven afvloeiing van gastarbeiders’ samen met ‘investeren in hun thuislanden’, tegen een ‘levensvernietigende abortuswet’ en voor het ‘eigen volk als belangrijkste doelgroep’.

Met de creatie van het Vlaams Blok (later Vlaams Belang) als politieke partij stapten vele voormalige activisten van Were Di over naar de politiek, voor of achter de schermen. Dietsland Europa bleef nog bestaan tot 2006, met VB-politicus Ludo Gerits als hoofdredacteur. Feitelijk werden Were Di en Dietsland Europa in de laatste kwarteeuw van hun bestaan opgenomen in de partijstructuren van het Vlaams Blok/Vlaams Belang. In 1995 had stichter-bezieler Bert van Boghout, toen 80 jaar, al afscheid genomen van zijn geesteskind met de publicatie van het openhartige boek Geschiedenis van Were Di. Dietsland Europa. De vereniging werd ontbonden in 2007.

Literatuur

- K. Naudts, Were Di: Nederlands-Strijdend Vlaams-Europees - Sociaal revolutionair, in: Storm, jg. 12, 1972, nr. 4, pp. 104-106, 111.
- B. van Boghout, Politiek Lexicon: Were Di, in: Politieke Dokumentatie, 1973, pp. 51-52.
- E. Verhoeyen, L'extrême-droite en Belgique. II. L'extrême-droite au sein du nationalisme flamand, in: Courrier hebdomadaire du CRISP, nr. 675-676, 7 maart 1975.
- P. Verlinden, Morfologie van de Vlaams-nationale uiterst-rechtse groeperingen, KULeuven, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1979.
- P. Verlinden, Morfologie van de Vlaams- nationale uiterst-rechtse groeperingen in België, in: Res Publica, nr. 2-3, 1981, pp. 373-407.
- H. Gijsels, Het Vlaams Blok, 1992.
- B. van Boghout, Geschiedenis van Were Di. Dietsland-Europa, 1995.

Suggestie doorgeven

1975: Erik Vandewalle (pdf)

1998: Nico Wouters

2023: Peter Verlinden

Databanken

Inhoudstafel