Raes, Roeland

Persoon
Véronique Laureys (2023, herwerking), Marc Spruyt (1998)

Roeland Raes (1934) is een politicus en oud-senator van Vlaams-nationalistische strekking. Hij is jurist en zetelde als provincieraadslid voor Oost-Vlaanderen. Tegelijk fungeerde hij ook als ondervoorzitter van Were Di en stichter-voorzitter van Voorpost. Na het Egmontpact trad hij toe tot het Vlaams Blok, waarvan hij medeoprichter was.

Volledige voornaam
Roland Henri Théophile
Geboorte
Gent, 4 september 1934
Leestijd: 4 minuten

Biografie en historische context

Roeland Raes studeerde vanaf 1952 rechten aan de Rijksuniversiteit Gent (RUG) waar hij ook optrad als secretaris en propagandaleider van het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond (KVHV) Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond
Lees meer
. Nog als student sloot hij zich op 21-jarige leeftijd aan bij de Volksunie (VU) Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer
. Een jaar later, in 1958, richtte hij aan de RUG de Volksunie-studenten op. Deze organisatie werd al spoedig omgedoopt tot de Vlaams-Nationale Studentenunie (VNSU) Vlaams-Nationale Studentenunie (1958-1984)
De Vlaams-Nationale Studentenunie (VNSU), opgericht in 1958, was een studentenorganisatie aan de Vlaamse universiteiten die bij de Volksunie (VU) aanleunde en die haar hoogtepunt kende in... Lees meer
, waarvan Raes voorzitter werd. Na het voltooien van zijn studies trad hij in dienst bij de verzekeringsmaatschappij De Noordstar Noordstarfonds
Het Noordstarfonds (1935) ontstond als culturele stichting in de schoot van de verzekeringsmaatschappij Noordstar. Het fonds ondersteunde flamingante culturele initiatieven. Na verloop va... Lees meer
en Boerhaave.

Tussen 1968 en 1971 was Raes VU-provincieraadslid voor Oost-Vlaanderen en tussen 1970 en 1977 voorzitter van de VU-afdeling Gent. Hij maakte onmiddellijk deel uit van de rechtervleugel van de VU en ageerde tegen elke verlinksing, onder meer via het in 1967 mee door hem opgerichte Aktiecentrum Delta, dat het nationaal-revolutionaire tijdschrift De Anderen De Anderen
Het tijdschrift De Anderen en het Aktiecentrum Delta vormden eind jaren 1960 een extreemrechtse reactie op de te links geachte koers van de Volksunie. Lees meer
uitgaf. In 1973 probeerde Raes opnieuw aan te knopen bij de traditie van de Vlaams-Nationale Landdagen uit de vooroorlogse periode, een traditie die met het verdwijnen van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer
in 1945 opgehouden had te bestaan.

Vlaams-nationalistische radicalisering

Raes beperkte zijn politiek engagement nooit tot de partijpolitiek. Tussen 1962 en 1964 was hij medewerker van het radicaal Vlaams-nationalistische tijdschrift Ter Waarheid Ter Waarheid (met de Nederlanden in Europa) (1962-1964)
Lees meer
. In datzelfde jaar stapte hij samen met de andere redactieleden over naar Dietsland Europa Dietsland Europa
Het tijdschrift Dietsland Europa was het blad van de Jong Nederlandse Gemeenschap en later van Were Di. Het verdedigde radicaal Vlaamse, Groot-Nederlandse en extreemrechtse standpunten en... Lees meer
. In 1970 werd hij ondervoorzitter van de rechts-nationalistische organisatie Were Di Were Di
Were Di vzw was een radicaal Vlaams-nationalistische actiegroep die vooral met haar tijdschrift Dietsland Europa het rechts-nationalistische gedachtengoed verspreidde in de jaren 1960 tot... Lees meer
, onder voorzitter Karel Dillen Dillen, Karel
Karel Dillen (1925-2007) was, na een aanloop als radicaal Vlaams-nationalistisch spreker en publicist, de oprichter en eerste volksvertegenwoordiger van het Vlaams Blok. Hij zetelde in de... Lees meer
; na diens ontslag in juli 1975 nam Raes zelf het voorzitterschap over. In maart 1976 stapte hij echter op bij Were Di, al bleef hij meewerken aan het tijdschrift Dietsland Europa (dat nochtans verbonden was aan Were Di).

Samen met andere voormalige leden van Were Di richtte hij dan de ‘Heel-Nederlandse’, rechtsradicale Rechts-radicalisme
De rechts-radicale traditie begon toen het Vlaams-nationalisme in het interbellum koos voor Nieuwe Orde en collaboratie. Na de oorlog evolueerde radicaal-rechts in Vlaanderen van nostalgi... Lees meer
actiegroep Voorpost Voorpost
Voorpost is een Vlaams-Nederlandse uiterst-rechtse actiegroep, opgericht in 1976 door Luc Vermeulen. Met straatacties in Vlaanderen en Nederland strijdt Voorpost vooral tegen België en m... Lees meer
op. Raes was tot 1980 voorzitter van Voorpost en tot 1989 hoofdredacteur van het vormingsblad Revolte Revolte
Revolte was het magazine van Voorpost dat verscheen vanaf oktober 1977. Lees meer
. Tussen 1977 en 1980 was hij tevens redactielid van Haro Haro bulletijn
Haro was een rechts en nationalistisch tijdschrift, in 1977 opgericht door Xavier Buisseret en onder hoofdredactie van Siegfried Verbeke. Het propageerde de conservatieve revolutie. ... Lees meer
.

Raes onderhield nauwe contacten met gelijkgezinde buitenlandse groepen. Tussen 1969 en 1976 vertegenwoordigde hij Were Di bij de Federale Unie van Europese Volkeren (FUEV), een overkoepeling van Europese volksnationalistische groepen. In 1971 werd hij vice-voorzitter van de rechts-radicale Nederlandse Volksunie (NVU), een veeleer symbolische functie. Van 1956 tot het verdwijnen ervan in 1995 verzorgde hij het Europese abonnementenbestand van De Schakel – El Lazo De Schakel / El Lazo
Het tijdschrift De Schakel – El Lazo (1954-1995) was gericht op Vlamingen in Zuid-Amerika (in de regel geëmigreerde collaborateurs en hun families), maar wilde ook de band tussen de uitg... Lees meer
, waar hij ook redactioneel actief was.

Na het Egmontpact Gemeenschapspact
Het Egmontpact of Egmontakkoord maakt samen met de Stuyvenbergakkoorden deel uit van het zogenaamde Gemeenschapspact, dat de definitieve pacificatie van de communautaire problemen tot doe... Lees meer
in 1977 stapte Raes uit de VU en sloot hij aan bij de nationalistische vleugel van de Vlaamse Volkspartij (VVP) Vlaamse Volkspartij (1977-1979)
Lees meer
. In maart 1979 nam hij als VVP-vertegenwoordiger deel aan de fusiegesprekken met de Vlaams-Nationale Partij (VNP) Vlaams Nationale Partij (1977-1979)
Lees meer
, die leidden tot de oprichting van het Vlaams Blok (VB) Vlaams Belang
Vlaams Belang is een radicaal-rechtse Vlaams-nationalistische partij, die in 1978 ontstond onder de naam ‘Vlaams Blok’, als verkiezingskartel van de Vlaamse Volkspartij en de Vlaams Natio... Lees meer
. Hij kan dus beschouwd worden als een van de oprichters van deze partij; hij werd er trouwens ondervoorzitter van en in 1988 voorzitter van partijbestuur en -raad. Tussen 1983 en 1985 leidde hij de Vlaams Blok-studiedienst.

Senaatsfunctie

Raes was van 1992 tot 1995 lid van de Vlaamse Raad Vlaams Parlement
Het Vlaams Parlement is de parlementaire vergadering van de Vlaamse deelstaat in het federale België. Zijn geschiedenis kent drie grote fasen: de periode van de Cultuurraad voor de Neder... Lees meer
, de voorloper van het Vlaams Parlement Vlaams Parlement
Het Vlaams Parlement is de parlementaire vergadering van de Vlaamse deelstaat in het federale België. Zijn geschiedenis kent drie grote fasen: de periode van de Cultuurraad voor de Neder... Lees meer
, achtereenvolgens in de werkgroepen Verzuiling, Repressie en Ontzuiling. Hij had ook zitting in diverse nevenorganisaties van het Vlaams Blok (in 2004 omgedoopt tot Vlaams Belang) als secretaris van de verenigingen zonder winstoogmerk Vlaamse Concentratie en het Frank Goovaerts Fonds, evenals van de Nationalistische Omroepstichting.

Intussen was hij in november 1991 verkozen tot senator; in mei 1995 volgde zijn herverkiezing. Hij zetelde tot 2001 en maakte deel uit van de Senaatscommissie Justitie. Raes schuwde controversiële en zelfs negationistische standpunten niet: niet alleen verdedigde hij in 1996 de collaborateur Jef François François, Jef
Jef François (1901-1996) was als leider van de Dinaso Militanten Orde een kopstuk van het Verdinaso. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd hij commandant van de Dietsche Militie – Zwarte Br... Lees meer
in het partijblad Vlaams Blok Vlaams Belang Magazine
Vlaams Belang Magazine (tot 2004: Vlaams Blok) is het ledenblad van de politieke partij Vlaams Belang, vroeger Vlaams Blok. Lees meer
, maar bovendien schaarde hij zich in het gelid van de Holocaust-ontkenners en betwistte hij de authenticiteit van het dagboek van het Joodse meisje Anne Frank. Ten slotte dwong het bestuur van het Vlaams Blok hem in 2001 zijn Senaatszetel op te geven, evenals het ondervoorzitterschap van de partij. Ook nam hij toen ontslag als lid van de raad van bestuur van de Universiteit Gent.

In 2008 liep Raes een veroordeling op bij de Brusselse correctionele rechtbank in verband met antisemitische uitspraken uit 2004 (zie Antisemitisme Antisemitisme
Lees meer
). Het hof van beroep bevestigde de veroordeling wegens negationisme in 2010. Toch leidde dit alles niet tot zijn uitstoting uit de partij.

Werken

– Artikelen van R. Raes in Ter Waarheid, Dietsland Europa, Revolte, Alarm, Haro, De Vlaams-Nationalist, Vlaams Blok, AKVS-Schriften.
– Onze Grondslagen (Were Di-uitgave), 1973.
– R. Raes, Enkele algemene vaststellingen (referaat op het Vlaams Blok-congres over de gastarbeidersproblematiek), 1984.
– R. Raes, Ons Verbond. Historiek van een studententijdschrift, 1945-1976, 1987.
– R. Raes, Roza de Guchtenaere, recht door zee, in: Teksten, Kommentaren en Studies (TeKos), jg. 15, 1995, nr. 77.

Literatuur

– P. Heirwegh, R. Raes en de ideologie van het rechts-radicalisme’. Hogeschool Gent, eindverhandeling, s.d.
– M. Spruyt, Een gentleman-fascist in de Senaat, in: De Morgen, 3 maart 2001.

Suggestie doorgeven

1998: Marc Spruyt

2023: Véronique Laureys

Databanken

Inhoudstafel