Vlaamse Militanten Orde (1950-1971)

Organisatie

De Vlaamse Militanten Orde was een Vlaams-nationale militantenorganisatie die werd opgericht in 1950, aanvankelijk ter ondersteuning van de Vlaams-nationale partijpolitiek.

Afkorting
VMO
Alternatieve naam
Volksunie Militanten (VUM) [1964-1966]
Vlaamse Militanten Organisatie [1966-1971]
Oprichting
1950
Stopzetting
12 juni 1971
Leestijd: 14 minuten

De VMO van Bob Maes

Volgens de leider van Vlaamse Militanten Orde (VMO) Bob Maes Maes, Bob
Bob Maes (1924) was nationaal verantwoordelijke van de Vlaamse Militanten Orde (VMO) van de oprichting tot de ontbinding in 1971. Daarna was hij senator voor de Volksunie. Lees meer
was de rechtstreekse aanleiding voor de oprichting van de VMO het stichtingscongres van de (eerste) Volksunie Volksunie (1949)
Volksunie was een neo-Dinasobeweging die werd opgericht in 1949 en datzelfde jaar weer verdween. De groep gaf het tijdschrift De Voorpost uit, dat onder hoofdredactie stond van Herman Tod... Lees meer
, dat op 8 mei 1949 plaatsvond in zaal De Gruter in Antwerpen en door tegenbetogers uiteengeslagen werd.

Nog voor Bob Maes de naam VMO gebruikte, was er in 1950 in Antwerpen al een militantengroepje actief dat zich Vlaamse Militanten Orde noemde. Bijna gelijklopend hiermee richtte Bob Maes samen met medestanders uit de volkskunstbeweging in Brussel eveneens een militantengroep op onder de naam W.A.-‘Wandelafdeling’. Er was enige toenadering tussen beide groepen maar de Antwerpse groep verdween weer en Maes startte begin 1951 met een nationale militantenorganisatie onder de naam VMO - Vlaamse Militanten Orde. De naamkeuze was een doelbewuste verwijzing naar de vooroorlogse DMO - Dinaso Militanten Orde Dinaso Militanten Orde
Lees meer
, de militie van het Verdinaso Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen
Het Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen (Verdinaso) (1931-1941) was een fascistisch geïnspireerde beweging onder leiding van Joris van Severen, die een staats- en maatschappijherv... Lees meer
.

Bob Maes was ook actief in de Vlaamse Concentratie Vlaamse Concentratie
De Vlaamse Concentratie was een naoorlogse Vlaams-nationale politieke partij (1949-1954) met Alex Donckerwolcke als voorzitter. Ze was voornamelijk anti-repressie. Lees meer
en zag de militantengroep als een absolute noodzaak voor het succes van de jonge partij. De groep zou instaan voor de bescherming van vergaderingen en het voeren van propaganda. In maart 1952 werd het VMO-groepje officieel ingeschakeld in de Vlaamse Concentratie en ‘het Centraal Comité’ van de Vlaamse Concentratie benoemde Bob Maes tot ‘leider’ van de groep. Dat ging aanvankelijk om niet meer dan een handvol propagandisten in Brussel en Antwerpen. Een echte organisatorische structuur had de VMO niet.

In 1952 werd er in Gent een groep opgericht die kort nadien onder leiding kwam van de voormalige oostfronter Oostfronters
Het begrip oostfronters duidt in de context van de geschiedenis van de Vlaamse beweging op Vlamingen die als vrijwilliger aan de zijde van Duitsland vochten tegen het Sovjetrussische Rod... Lees meer
Kamiel van Damme Van Damme, Kamiel
Kamiel van Damme (1925-1980) was actief in de Volksunie en leidde de Vlaamse Militanten Orde (VMO) in Gent. Vanaf eind 1977 engageerde hij zich achtereenvolgens in de Vlaams-Nationale Par... Lees meer
. De kern in Gent omvatte een 20-tal actieve leden met daarrond enkele tientallen sympathisanten. Vanaf 1964 tot 1971 gaf Van Damme het 14-daagse VMO-blad De Vrijbuiter De Vrijbuiter (1964-1972)
De Vrijbuiter (1964-1972) was het berichtenblad van de Vlaamse Militanten Orde (VMO)-Gent. Lees meer
uit. Ook elders zouden er nog groepen ontstaan, maar deze waren meestal beperkt in omvang of kenden een kortstondig bestaan.

In Antwerpen nam Wim Maes Maes, Wim
Wim Maes (1925-1968) was tijdens de Tweede Wereldoorlog betrokken bij de collaboratie. Hij trad in 1952 toe tot de Vlaamse Militanten Orde en werd een van de leidende figuren. Hij was van... Lees meer
(geen familie van Bob Maes) na 1954 de leiding in handen. Hoewel Bob Maes steeds nationaal verantwoordelijke bleef, zou Wim Maes snel uitgroeien tot de feitelijke leider van de VMO. Begin de jaren 1960 groeide de Antwerpse VMO-groep onder leiding van Wim Maes uit tot meer dan honderd vaste militanten en stelde daarmee de andere groepen ver in de schaduw. Wim Maes voerde, in 1958, de uniforme VMO-kledij in: grijs hemd en zwarte das. In 1960 werd een VMO-muziekkapel opgericht die meteen het uniform legitimeerde.

In en uit de Volksunie

Na de oprichting van de Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer
(VU) in 1954, speelde de VMO – net als ten tijde van de Vlaamse Concentratie – een aanzienlijke rol bij de verspreiding van het partijblad via colportages. De houding van de VU tegenover de VMO was eerder dubbelzinnig. Bij het opmaken van de eerste werkingsstatuten van de VU in januari 1958 besloot het partijbestuur dat de VMO geen deel uitmaakte van de partij en dus niet kon vertegenwoordigd zijn in de partijorganen. Enkele maanden later kwam men hier echter op terug en werd de VMO-leider statutair opgenomen in het VU-hoofdbestuur. Een VMO-vergadering in oktober 1959 bevestigde uitdrukkelijk dat de VMO niet meer als onafhankelijke organisatie bestond en dat ze zich onderwierp aan de partijstatuten. Daarmee werd de VMO een officiële nevenorganisatie van de VU. In maart 1960 besliste het VU-hoofdbestuur zelfs dat de naam van de VMO werd veranderd in Volksunie Militanten Orde (VUM), maar dat laatste bleef de facto dode letter.

De VMO genoot een grote populariteit bij de basis in de VU. Tevens werd de organisatie gesteund door de traditionele nationalisten in de partijhiërarchie, zoals Rudi van der Paal Van der Paal, Rudi
Rudi van der Paal (1925-2010) was in de eerste jaren na de Tweede Wereldoorlog een spilfiguur in Vlaams-nationale kringen. Hij werd later medeoprichter van de Volksunie, vastgoedmakelaar ... Lees meer
en Hector Goemans Goemans, Hector
De arts Hector Goemans (1915-1984) was tijdens de Tweede Wereldoorlog actief in de collaboratie. Na de oorlog was hij betrokken bij de Vlaamse Concentratie en de Volksunie, als gemeentera... Lees meer
. Toch was er ook kritiek op de stijl van de VMO, vooral op de uniformdracht die op 13 juli 1963 door het VU-hoofdbestuur werd afgekeurd. Bovendien kwam de relatie met de partij onder druk te staan omdat de VMO op eigen houtje allerlei acties ondernam waarvoor de VU uiteindelijk de politieke verantwoordelijkheid moest dragen. Zo was vanuit de VMO in 1962 het protest begonnen tegen de 'Franse preken' in Antwerpse kerken. In september 1963 werd er tijdens een nachtelijke VMO-teeractie tegen Franstalige opschriften in Oostende heel wat schade aangericht. Toen de zaak aan het licht kwam werd de relatie van de VMO tot de VU onhoudbaar. Op 3 oktober 1963 vaardigden het VU-hoofdbestuur en de VMO-leiding een gemeenschappelijke verklaring uit: VU en VMO gingen voortaan hun eigen weg.

De scheiding was illustratief voor de moeilijke relatie tussen militanten en partij. De Volksunie wilde de militantengroep zoveel als mogelijk onder controle houden. Omgekeerd was er bij nogal wat VMO-militanten – evenredig met de verkiezingssuccessen van de Volksunie – een toenemende argwaan tegenover politieke mandatarissen die een gebrek aan rechtlijnigheid en radicalisme werd verweten.

Achter de schermen liepen de discussies hoog op: sommigen in de VU-top wensten dat de VMO als zelfstandige organisatie zou verdwijnen, anderen deden voorstellen die de integratie van de VMO in de VU moest verzekeren. In de lijn daarvan kwam het in mei 1964 tot een akkoord: de VMO-Antwerpen zou ophouden te bestaan als zelfstandige organisatie en zich omvormen tot de Volksunie Militanten (VUM). Daarmee werd de organisatie officieel de propagandistenploeg van het Volksunie arrondissement Antwerpen. Er zouden ook geen activiteiten of acties meer plaatsvinden zonder uitdrukkelijke toestemming van het VU-arrondissementsbestuur. De regeling werd in Antwerpen met tegenzin geslikt, de andere VMO-groepen weigerden zich trouwens bij het akkoord aan te sluiten en bleven verder werken onder de naam VMO. Maar de problemen bleven ook na het akkoord aanhouden, mede omdat de VUM op eigen houtje aan directe actie bleef doen. In juni 1966 gingen partij en militantengroep definitief hun eigen weg en VUM-Antwerpen herdoopte zich tot VMO - Vlaamse Militanten Organisatie. Toch bleef er een band bestaan tussen de VMO en de Volksunie. Zo leverde de VMO nog altijd plakploegen en werden binnen de VU de nodige fondsen verzameld om de vele geldboeten van de VMO te betalen.

Overlijden Wim Maes en ontbinding

De VMO werd gekenmerkt door een grote activiteit: ze was op zowat alle Vlaamse betogingen prominent aanwezig, ze stond in voor de kiespropaganda van de Volksunie en ondernam tal van eigen acties voor amnestie Amnestie
Lees meer
, tegen Franstalige preken in Vlaanderen of ter ondersteuning van de Vlamingen in de Voerstreek Voeren
Lees meer
. Daarbij speelde de charismatische Antwerpse VMO-leider, Wim Maes, een grote rol. Toen hij op 2 oktober 1968 onverwachts overleed bleef de organisatie verweesd achter. De VMO bleef verder actie voeren, aanvankelijk onder collectief leiderschap van een VMO-raad, vanaf 1969 onder leiderschap van Guido Caubergh die de Antwerpse VMO-groep leidde tot aan de ontbinding in juni 1971. Ondertussen nam - mede door het gebrek aan duidelijke leiding - het aantal incidenten toe. In juni 1969 haalde de VMO het nieuws door een gewelddadige confrontatie met vaderlandslievende verenigingen in Stekene. Deze laatste protesteerden tegen het voornemen van het Sint-Maartensfonds Sint-Maartensfonds
Het Sint-Maartensfonds (1953-2006) was een organisatie van Vlaamse oud-Oostfrontstrijders. Lees meer
om in Stekene een park aan te leggen voor gevallen oostfronters. In augustus 1969 sloegen enkele tientallen VMO’ers de inboedel van het café-restaurant Bobyland in Schoten kort en klein, omdat de uitbater stickers verdeelde die de Belgische eenheid en de verzoening tussen Vlamingen en Walen propageerde. En in september 1970 kwam het in Brussel tot een gewelddadige botsing tussen plakploegen van het Front démocratique des Francophones (FDF) en van de VU, met daarbij enkele VMO'ers. Een FDF'er overleed kort na de feiten en de politie opende een grootscheeps onderzoek tegen de VMO met tientallen huiszoekingen tot gevolg. Op 12 juni 1971 werd de VMO – na overleg met de afdelingen Gent en Antwerpen - door algemeen VMO-leider Bob Maes ontbonden. Daarbij verwees hij expliciet naar voorgaande incidenten en de toenemende actie van het gerecht tegen de VMO. Maar ongetwijfeld was ook vanuit de VU-top sterk aangedrongen op de ontbinding.

Een nieuwe VMO

Een aantal militanten van de VMO stapte over naar andere organisaties zoals de Were Di Were Di
Were Di vzw was een radicaal Vlaams-nationalistische actiegroep die vooral met haar tijdschrift Dietsland Europa het rechts-nationalistische gedachtengoed verspreidde in de jaren 1960 tot... Lees meer
Actie-Groep die zich later zou omvormen tot Voorpost Voorpost
Voorpost is een Vlaams-Nederlandse uiterst-rechtse actiegroep, opgericht in 1976 door Luc Vermeulen. Met straatacties in Vlaanderen en Nederland strijdt Voorpost vooral tegen België en m... Lees meer
. Anderen weigerden de ontbinding te aanvaarden. Zo werd op 2 juli 1971 in Antwerpen onder impuls van Bert Eriksson Eriksson, Bert
Bert Eriksson (1931-2005) was beroepsmilitair, uitbater van het Antwerpse café Odal en leider van de Vlaams Militanten Orde (VMO). Lees meer
en Piet Peeters de stichting aangekondigd van een nieuwe VMO - Vlaamse Militanten Orde en werd gestart met een eigen periodiek Vlaanderen Vrij! en vanaf 1972 Alarm Alarm (1972-1999)
Alarm (1972-1999) was het strijdorgaan van de Vlaamse Militanten Orde (VMO), dat – in de lijn van deze groepering – radicaal-rechtse, Vlaams-nationalistische en anticommunistische standpu... Lees meer
. De ‘nieuwe VMO’ bleef actief op Vlaams-nationaal gebied maar profileerde zich eveneens als een rechtsradicale en anticommunistische actiegroep. Aan het uniform – grijs hemd en zwarte das met mouwschildje – werd een koppelriem met daarop een odalrune toegevoegd. De odalrune werd ook het symbool van de organisatie. Tijdens haar bestaan omvatte de VMO van Eriksson tussen 100 tot 150 militanten. Daarbij was wel sprake van een relatief groot verloop in het ledenbestand.

In de loop van de jaren 1970 en begin de jaren 1980 participeerde de VMO, vaak in een soort van paramilitair uniform, aan allerhande Vlaamse manifestaties. Zo was de groep aanwezig op manifestaties van de Vlaamse Volksbeweging Vlaamse Volksbeweging
De Vlaamse Volksbeweging (VVB) was een Vlaams-nationalistische drukkingsgroep, die werd opgericht in 1952 en tot het begin van de jaren 1970 een breder publiek mobiliseerde voor Vlaamsge... Lees meer
(VVB) en op acties van het Taal Aktie Komitee Taal Aktie Komitee
Het Taalaktiekomitee (TAK) (1972) is een partijpolitiek-onafhankelijke Vlaams-nationalistische actiegroep met – zeker tot in de jaren 1990 – als handelsmerk ludieke stunts en verrassende ... Lees meer
(TAK) in Schaarbeek of ten gunste van amnestie. Met TAK en de Were Di Actie-Groep, later met Voorpost, werkte de VMO vaak nauw samen. Daarnaast ondernam de VMO ook eigen acties. Zo was de organisatie verantwoordelijk voor het overbrengen van het lijk van Cyriel Verschaeve Verschaeve, Cyriel
Cyriel Verschaeve (1874-1949) was een West-Vlaamse priester, literair auteur, kunstbeschouwer en publicist, die bekend werd als icoon van de Frontbeweging en het opkomende Vlaams-national... Lees meer
vanuit Oostenrijk naar Vlaanderen (1973) en de opgraving en herbegraving van het stoffelijk overschot van de leider van het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer
(VNV) Staf de Clercq De Clercq, Staf
Staf de Clercq (1884-1942) was een Vlaams-nationalistische politicus, die zijn politieke carrière begon als kamerlid voor de Frontpartij. Hij staat vooral bekend als stichter en eerste l... Lees meer
(1978).

Ondertussen zorgden de rechtsradicale en anticommunistische standpunten en acties van de VMO voor gewelddadige confrontaties met het maoïstische Alle Macht aan de Arbeiders (AMADA), de trotskistische Revolutionaire Arbeiders Liga (RAL) en het Anti-Fascistisch Front (AFF). Toen de VMO samen met Were Di in het najaar van 1975 in Leuven een betoging organiseerde onder de slogan ‘Europa aan de Europeanen’ werd de betoging aangevallen door tegenbetogers en vielen er tientallen gekwetsten. Omgekeerd liet ook de VMO zich niet onbetuigd om tegenacties op te zetten naar aanleiding van linkse betogingen.

Van april 1974 tot oktober 1977 had Xavier Buisseret Buisseret, Xavier
Xavier Buisseret (1941-2020) was een politicus en militant met een lange staat van dienst in de radicale vleugel van het Vlaams-nationalisme. Lees meer
in opvolging van Eriksson de leiding in handen. Buisseret wilde in eerste instantie een einde maken aan het ongedisciplineerde gedrag en/of eigengereid optreden van nogal wat individuele VMO’ers. Tevens koesterde hij de ambitie om de VMO meer ideologisch-inhoudelijke invulling te geven. Er kwam een verruiming van de Alarm-redactie met niet-VMO’ers en het blad kreeg een nieuwe vormgeving die vooral opviel door de tekeningen van Prik (pseudoniem van Stan Sluydts). Maar de ambities van Buisseret werden niet door iedereen gevolgd. In 1977 verliet Buisseret met het grootste deel van de Alarm-redactie de VMO en richtte het rechtsradicale en conservatieve tijdschrift Haro Haro bulletijn
Haro was een rechts en nationalistisch tijdschrift, in 1977 opgericht door Xavier Buisseret en onder hoofdredactie van Siegfried Verbeke. Het propageerde de conservatieve revolutie. ... Lees meer
op. Eriksson werd vervolgens opnieuw VMO-leider en nam ook opnieuw de uitgave van Alarm op zich dat vanaf dan weer meer een militantenblad werd.

Vanaf 1977 organiseerde de VMO verschillende betogingen tegen migratie en stemrecht voor gastarbeiders, wat heftige tegenbetogingen uitlokte. Vanaf 1977 namen ook de communautaire spanningen toe. Samen met vooral TAK en Voorpost nam de VMO in de Voerstreek deel aan tal van manifestaties en acties waarbij het herhaaldelijk tot harde confrontaties kwam met Franstaligen en/of de rijkswacht.

Bij grote Vlaamse manifestaties als de IJzerbedevaart IJzerbedevaarten
De IJzerbedevaart is een jaarlijkse herdenking van de Vlaamse gesneuvelden tijdens de Eerste Wereldoorlog, die ontstond omstreeks 1920. Dit voor de Vlaamse beweging erg symbolische gebeur... Lees meer
en het Vlaams-Nationaal Zangfeest Vlaams Nationale Zangfeesten
Het Vlaams Nationaal Zangfeest is een Vlaams-nationalistische bijeenkomst die sinds 1933 jaarlijks wordt georganiseerd door het Vlaams Nationaal Zangverbond, later Algemeen Nederlands Zan... Lees meer
vertoonde de VMO zich steeds met een geüniformeerde parademars achter vlaggen en muziekkapel. Daarmee wilde ze het beeld creëren van een goed georganiseerde en gedisciplineerde organisatie. Ook bij buitenstaanders en in de pers overheerste vaak het beeld van de VMO als een strakke, militair georganiseerde, beweging of privémilitie. In realiteit bleek er vaak een groot probleem met de ‘discipline’ van de militanten, mede in de hand gewerkt door het gemak waarmee nieuwkomers, onafgezien van hun achtergrond en opvatting, konden toetreden tot de VMO. Dat was ongetwijfeld een van de grote verschillen met de ‘oude’ VMO waarvan de militanten zo goed als integraal werden gerekruteerd binnen het naoorlogse radicale Vlaams-nationalisme. Een van de gevolgen was dat de VMO herhaaldelijk in opspraak raakte met uit de hand gelopen acties of doordat militanten op eigen houtje handelden. Dat was onder meer het geval met de mislukte ontvoering in Lokeren van de Poolse voetballer Lubanski door twee VMO-militanten (1978) die hoopten op die manier een kompaan uit de Poolse gevangenis te krijgen die er zat opgesloten voor ‘mensensmokkel’. Er was de aanval op de linkse boekhandel De Rode Mol in Mechelen (1980), uitgevoerd door een gemengd commando van verschillende rechts-nationalistische groepen waaronder verschillende VMO’ers. Er was de schietpartij vanuit een rijdende auto naar een Waalsgezind café in de Voerstreek (1983) en er waren de gewelddaden tegenover migrantencafés. In al deze gevallen was de VMO-leiding vooraf niet op de hoogte en distantieerde ze zich van betreffende acties. Maar de houding van de VMO-leiding was soms ook ambivalent. De leden in kwestie werden meestal uitgesloten maar konden in verschillende gevallen toch rekenen op de juridische en financiële bijstand van de VMO. Sommigen werden nadien ook weer aanvaard als lid van de VMO.

Een ander punt van controverse waren de buitenlandse contacten die de VMO-leiding (vooral door toedoen van Roger Spinnewyn) onderhield met allerhande rechts-nationalistische en anticommunistische organisaties en waarmee de VMO zich profileerde als de spil in een soort van rechts-nationalistische en anticommunistische internationale. Organisatorisch stelden die contacten weinig voor. Maar het dubieuze, soms ronduit neonazistische karakter van sommige organisaties zorgde wel voor controverse en wrevel bij VMO-leden en sympathisanten.

Privémilitie

In 1953 werd de VMO een eerste keer beschuldigd de wet van 1934 op de private milities te hebben overtreden. Aanleiding waren de ongeregeldheden naar aanleiding van de Belgicistische Fosty-herstelbedevaart naar Diksmuide op 25 oktober 1953 die Vlaams-nationalisten probeerden onmogelijk te maken. 16 betichten, waaronder Bob Maes, werden veroordeeld voor verboden wapendracht. De ten laste legging ‘overtreding van de wet van 1934 op de private milities’ werd echter niet weerhouden.

In 1976 werd tegen de ‘nieuwe VMO’ een proces gevoerd op basis van de wet op de private milities. De 48 gedaagde VMO’ers kregen daarvoor lichte - vooral voorwaardelijke – straffen. Dat maakte weinig indruk. Het voortbestaan van de VMO werd niet gehinderd.

In het voorjaar van 1981 startte het gerecht een nieuw proces op basis van 10 verschillende dossiers. Ditmaal tegen 120 VMO-militanten. Aanleiding hiervoor was de verboden betoging in de Voerstreek op 21 oktober 1979. Met de hulp van plaatselijke gidsen van de Harde Vlaamse Voerkern waren enkele tientallen VMO’ers de nacht voordien de Voerstreek binnengedrongen om de daaropvolgende dag bij verrassing het gemeentehuis van Voeren te bezetten. Het afleidingsmanoeuvre maakte dat zo’n 2000 betogers ondanks het betogingsverbod de Voerstreek binnenraakten. De 70 bezetters werden nog dezelfde dag allemaal gerechtelijk aangehouden. Het paramilitaire vertoon bij deze actie was een van de redenen waarom de VMO er twee jaar later van werd beschuldigd de wet van 1934 op de private milities te hebben overtreden. De andere dossiers bij dit proces hadden betrekking op het optreden tijdens een anti-migratiebetoging in Antwerpen, de uit de hand gelopen bezetting van de Halletoren in Brugge waarbij de beiaardier zwaar werd gewond, de bezetting van de Franstalige school ‘les Abeilles’ in Mortsel en verschillende paramilitaire trainingskampen. Op 4 mei 1981 besliste de correctionele rechtbank van Antwerpen dat de VMO een privémilitie is en lidmaatschap strafbaar is. Tegen 101 VMO-militanten werden straffen uitgesproken van 15 dagen tot een jaar. Een jaar later sprak het hof van beroep in Antwerpen de beschuldigden vrij maar het Openbaar Ministerie ging in cassatie waarna de zaak werd doorverwezen naar het hof van beroep in Gent. Dat hof bevestigde op 26 mei 1983 de aanvankelijke beslissing van de correctionele rechtbank in Gent en stelde dat de VMO wel degelijk een privémilitie is.

Een veertigtal militanten kreeg voorwaardelijke straffen of geldboeten, Eriksson kreeg één jaar effectief. Het was het einde van een lang juridisch gevecht. Na het verdict kondigde Eriksson de ontbinding van de VMO aan. Enkel het blad Alarm, bleef bestaan, nu als ‘strijdorgaan van de Vlaamse Militant’ onder verantwoordelijkheid van Jef Eggermont Eggermont, Jef
Jef Eggermont (1950) vervulde in de jaren 1970 en 1980 een prominente rol in de Vlaamse Militanten Orde en de Odalgroep. Daarna was hij betrokken bij onder meer het tijdschrift Christelij... Lees meer
.

Het einde van het einde

Mede omwille van de vele voorwaardelijke straffen haakten de meeste VMO’ers af en/of kozen voor een minder militant engagement bij andere Vlaams-nationale organisaties of het Vlaams Blok Vlaams Belang
Vlaams Belang is een radicaal-rechtse Vlaams-nationalistische partij, die in 1978 ontstond onder de naam ‘Vlaams Blok’, als verkiezingskartel van de Vlaamse Volkspartij en de Vlaams Natio... Lees meer
. Een kleinere groep, onder wie ook Eriksson, wenste het bestaan van de militantengroep toch nog verder te zetten. Op 12 december 1983 kwam er een opvolger voor de VMO onder de naam Odalgroep Odal-groep
De Odalgroep (1983-1986) was een Vlaams-nationalistische en rechts-radicale militantengroep die opgericht werd na de ontbinding van de Vlaamse Militanten Orde (VMO). Lees meer
. Veel fut ging er van de nieuwe organisatie echter niet meer uit. Goed twee jaar later probeerde Eriksson het nog eens met de heroprichting van de VMO. Maar ook dat werd niets. De feitelijke leiding kwam deze keer in handen van Werner van Steen, die zich vooral liet opmerken met een opeenvolging van provocaties en gewelddadige incidenten en die met de groep steeds verder opschoof binnen de internationale neonazi scene, weg van het Vlaams-nationalisme. Midden 1987 namen Eriksson, Eggermont en anderen ontslag uit protest tegen het optreden en de koers van Van Steen. Die zette met wat restte van de groep nog korte tijd door en lanceerde het periodiek De Ring. In 1988 en 1989 volgde nog een Euro-Ringcongres met gelijkgestemden uit het buitenland maar daarna stopte alle activiteit rond Van Steen.

Na de breuk met Van Steen bleef hoofdredacteur Jef Eggermont Alarm uitgeven, nu als een onafhankelijk magazine dat de aandacht verschoof naar de communautaire problematiek en traditionele thema’s uit de Vlaamse beweging. Alarm werd tevens omgevormd tot een vereniging zonder winstoogmerk dat een forum wilde bieden aan de brede Vlaamse beweging. In die zin bleef het verschijnen tot 1999.

Literatuur

– K. Dillen, Wim Maes, z.j.
– E. Verhoeyen, L'Extrême-droite en Belgique (II), in: Courrier Hebdomadaire du CRISP, nr. 675-676, 1976, p. 19.
– E. Verhoeyen en F. Uytterhaegen, De kreeft met de zwarte scharen: 50 jaar rechts en uiterst rechts in België, 1981.
– P. Verlinden, Morfologie van uiterst-rechtse groeperingen in België, in: Res Publica, nr. 2-3, 1983, pp. 379-380.
– Verslag van de parlementaire Onderzoekscommissie voor privé-milities en ordehandhaving, in: Het Labyrint, nr. 2, 1982, pp. 21-170.
– B. de Wever, Herrijzenis van de Vlaams-nationale partijpolitiek (1949-1965). Het arrondissement Antwerpen, KUL, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1995.
– R. Verreycken, De VMO van Bob en Wim Maes, 1998.
– S. Eriksson, Vlaanderen, mijn land, 2007.
– K. Verbruggen, Alarm: inhoudelijk-ideologische analyse van het strijdorgaan van de Vlaamse Militanten Orde: 25 jaar extreem-rechts in Vlaanderen, Universiteit Antwerpen, ongepubliceerde masterproef, 2007.
– K. Luyckx, De mannekes van Wim Maes, 2015.
– F. Duynslager, De tanden van de Vlaamse leeuw. Opkomst en ondergang van de Vlaamse Militanten Orde. 1948-1983, 2019.
– J. Bogaert, De VMO. Een beeld van buiten naar binnen, én omgekeerd. Een Historisch onderzoek naar de beeldvorming over de Vlaamse Militanten Orde (VMO) 1971-1983, Universiteit Gent, ongepubliceerde masterproef, 2022.

Suggestie doorgeven

1975: Erik Vandewalle (pdf)

1998: Bart De Wever

2023: Jan Creve

Databanken

Inhoudstafel