Van Duyse, Florimond

Persoon
Jan Dewilde (2023, ongewijzigd), Jan Dewilde (1998)

Florimond Van Duyse (1843-1910) ijverde als magistraat voor Nederlandstalige militaire rechtspraak. Ook verzamelde en bestudeerde hij oud-Nederlandse volksliederen. Verder componeerde hij Nederlandse zangspelen.

Geboorte
Gent, 4 augustus 1843
Overlijden
Gent, 18 mei 1910
Leestijd: 3 minuten

Studeerde na het middelbaar onderwijs aan het college te Veurne en het atheneum te Gent rechten aan de Gentse Rijksuniversiteit (doctor in 1867) en behaalde terzelfder tijd aan het Gentse conservatorium bij Karel Miry Miry, Karel
Karel Miry (1823-1899) was muziekleraar, violist en dirigent. Hij componeerde tal van Nederlandstalige muziekstukken, waaronder De Vlaamse Leeuw. Lees meer
de eerste prijzen harmonie (1859) en contrapunt (1862). Van Duyse maakte carrière als magistraat: in 1869 werd hij advocaat bij het hof van beroep in Gent en van 1876 af was hij krijgsauditeur in Antwerpen, Bergen en Gent. Als krijgsauditeur ijverde hij voor het gebruik van de moedertaal bij de militaire rechtspraak. Zo hield hij in 1888 voor het militaire tribunaal een eerste ophefmakend rekwisitoor in het Nederlands. In 1899 steunde hij volksvertegenwoordiger Juliaan van der Linden Van der Linden, Juliaan
Juliaan van der Linden (1848-1911) was advocaat in Brussel. Hij ijverde voor de ontplooiing van de Nederlandse rechtstaal en voor het gebruik van het Nederlands in de rechtbanken. Lees meer
die bij de behandeling van het militair wetboek met succes amendementen indiende inzake het gebruik van het Nederlands bij de militaire strafrechtspleging.

De grote betekenis van Van Duyse voor de V.B. ligt echter in het domein van de muziek Muziek
Lees meer
wetenschap. In de traditie van Jan F. Willems Willems, Jan Frans
Jan Frans Willems (1793-1846), de “vader van de Vlaamse beweging”, was dichter, polemist, filoloog, tekstediteur en initiatiefnemer of lid van tal van academies en genootschappen in binne... Lees meer
en Ferdinand A. Snellaert Snellaert, Ferdinand A.
Ferdinand Augustijn Snellaert (1809-1872) was een arts, filoloog, letterkundige en leidende figuur in de Vlaamse beweging. Lees meer
verzamelde, bestudeerde en publiceerde hij oud-Nederlandse volksliederen. In tegenstelling tot Edmond de Coussemaker De Coussemaker, Edmond
Edmond de Coussemaker (1805-1976) was een Frans-Vlaamse musicoloog en historicus. Hij was medestichter van het Comité flamand de France. Lees meer
of Jan Bols Bols, Jan
Lees meer
tekende hij de liederen niet op uit de volksmond, maar raadpleegde hij bestaande bronnen. Bij zijn transcripties naar modern notenschrift liet Van Duye zich vooral leiden door de tekst om zo het oorspronkelijke ritme te kunnen reconstrueren. Met De melodie van het Nederlandsche lied en hare rytmische vormen (1902) en vooral met het driedelige Het oude Nederlandsche lied (1903-1908) publiceerde hij musicologische standaardwerken van internationaal niveau, waarbij hij alle gekende bronnen en varianten becommentarieerde. Toch werd zijn studie Het eenstemmig Fransch en Nederlandsch wereldlijk lied in de Belgische gewesten in 1896 door Peter Benoit Benoit, Peter
Peter Benoit (1834-1901) was een Vlaamsgezinde componist en muziekpedagoog. Lees meer
in zijn verslag voor de Koninklijke Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België Koninklijke Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België
Lees meer
bekritiseerd, omdat geen aandacht werd besteed aan de Vlaamsche Muziekschool Koninklijk Vlaams Conservatorium Antwerpen
Het Koninklijk Conservatorium Antwerpen is een onderwijsinstelling voor dans, drama en muziek. In 1898 was het de eerste Nederlandstalige instelling voor hoger onderwijs in België. ... Lees meer
. Van zijn kant beschuldigde Van Duyse Benoit ervan een slechte conservatoriumdirecteur te zijn en verdedigde hij Jan Blockx Blockx, Jan
Jan Blockx (1851-1912) was een leerling en opvolger van Peter Benoit als directeur van het Koninklijk Conservatorium Antwerpen. Hij componeerde Nederlandstalige muziekstukken die internat... Lees meer
in diens vete met Benoit. Toch werkten Benoit en Van Duyse nauw samen in het Comiteit ter bevordering van den Nederlandschen zang van het Willemsfonds Willemsfonds
Het Willemsfonds (1851-heden) is een liberaal-vrijzinnige culturele vereniging en drukkingsgroep die het gebruik van het Nederlands promoot en ondersteunt. Lees meer
. Het was binnen deze vereniging dat Van Duyse vanaf 1898 in Gent liederavonden organiseerde, die later (vanaf 1903 onder de benaming Liederavonden voor het volk) in heel Vlaanderen een groot succes kenden. Ook met praktische lieduitgaven als Het Nederlandsch liederboek (voor het Willemsfonds) en Dit is een suverlick boecksken (voor het Davidsfonds Davidsfonds
Het Davidsfonds is een katholieke Vlaamse cultuurvereniging, die werd opgericht in januari 1875. Lees meer
) ondersteunde hij de liedbeweging.

Van Duyse componeerde ook enkele van de eerste Vlaamse zangspelen, zoals de operette Teniers te Grimbergen (tekst van P. van Duyse, 1860) en zijn komische opera Rosalinde (tekst van Karel Versnaeyen Versnaeyen, Karel
Karel Versnaeyen (1836-1910) was ambtenaar bij het provinciaal bestuur van West-Vlaanderen, kunsthandelaar in Parijs en journalist te Brussel. Lees meer
, 1864). Verder schreef hij suites voor orkest, koren, cantates, liederen en volksliedbewerkingen.

Literatuur

– P. Bergmans, 'Notice sur la vie et les travaux de Florimond van Duyse', in Annuaire de l'Académie Royale des Sciences, des Lettres et des Beaux-Arts de Belgique (1915-1919), p. 185-310.
– A.J. Vinks, Prudens en Florimond van Duyse (Vlaamse Toeristische Bibliotheek, nr. 310-311, 1984).
– J. Robijns, 'Florimond van Duyse', in NBW, XI, 1985.

Suggestie doorgeven

1973: Karel Wauters (pdf)

1998: Jan Dewilde (pdf)

2023: Jan Dewilde

Databanken

Inhoudstafel