Blockx, Jan

Maakte na zijn studies aan de Vlaamsche Muziekschool Koninklijk Vlaams Conservatorium Antwerpen
Het Koninklijk Conservatorium Antwerpen is een onderwijsinstelling voor dans, drama en muziek. In 1898 was het de eerste Nederlandstalige instelling voor hoger onderwijs in België. ... Lees meer van Antwerpen bij Frans Aerts (piano), Joseph Callaerts (orgel) en Peter Benoit Benoit, Peter
Peter Benoit (1834-1901) was een Vlaamsgezinde componist en muziekpedagoog. Lees meer (harmonie, contrapunt en fuga, compositie) al vroeg naam als componist. Blockx werd algemeen beschouwd als Benoits favoriete leerling en als zijn opvolger. Toch wou hij zich onafhankelijk van Benoit opstellen en ook los van de Vlaamse muziek Muziek
Lees meer beweging ontwikkelen. Op aanraden van Jan van Beers Van Beers, Jan
Jan van Beers (1821-1888) was een Vlaams leraar en dichter uit Antwerpen. Lees meer trok hij daarom in 1879 naar Leipzig, waar hij bij Carl Reinecke studeerde en contacten had met Eduard Grieg. In tegenstelling tot Benoit had Blockx met zijn muziek geen volksverheffende intenties en richtte hij zich eerder tot de burgerij in de concertzaal en de opera dan tot het volk tijdens openluchtuitvoeringen.

Blockx schreef verschillende symfonische werken, waarvan enkele met Vlaamse onderwerpen, zoals de populaire Vlaamse dansen (1884), maar hij is ook de componist van meer abstracte werken als Symfonie in D (1885), Symfonisch drieluik (1905) en Suite in den ouden vorm (1907). Het was echter vooral met zijn romantisch-realistische opera's dat Blockx succes zou hebben. Zijn succesopera's Herbergprinses (1896) en Bruid der zee (1901), beide op libretto's van Nestor de Tière, werden opgevoerd tot in Zuid-Afrika en de Verenigde Staten toe. Niettegenstaande hij met deze opera's veel betekend heeft voor de internationale verspreiding van de Vlaamse muziek en er de jonge Vlaamse Opera Vlaamse Opera
Lees meer mee van het bankroet heeft gered, kreeg hij vanuit flamingant Flamingant
Flamingantisme is een term die met verschillende betekenissen wordt toegekend aan actoren binnen de Vlaamse beweging en het Vlaams nationalisme. Lees meer ische hoek scherpe verwijten vanwege zijn verbintenissen met de Parijse muziekuitgeverij Heugel. Er ontstond een ware anti-Blockxcampagne, waarvan vooral Edward Keurvels Keurvels, Edward
Edward Keurvels (1853-1916) was als secretaris van Peter Benoit nauw betrokken bij het Koninklijk Vlaams Conservatorium. Ook voerde hij vele werken uit van Benoit en was hij zelf actief a... Lees meer op de achtergrond de animator was. Dat Heugel in de partituur van Herbergprinses alleen de Franse tekst had afgedrukt, dat hij aan Blockx een Franse librettist had opgedrongen voor zijn opera Thijl Uilenspiegel en dat hij bovendien aangedrongen had om deze opera op 16 januari 1900 in de Brusselse Muntschouwburg in het Frans te creëren, twee dagen voor de Antwerpse première, werd beschouwd als een verloochening van de Vlaamse muziekbeweging. Daarenboven werd Blockx ervan beschuldigd dat hij Benoit tegenwerkte in zijn strijd voor een koninklijk conservatorium. Toch schreef Blockx ook nog sporadisch gelegenheidswerken voor de V.B. (Hulde aan Conscience, Klokke Roeland) en bleef hij als repetent meewerken aan de grote uitvoeringen van Benoits cantates en oratoria. En als leraar harmonie (vanaf 1885) was hij medeverantwoordelijk voor de opleiding van een nieuwe generatie Vlaamse componisten (met onder anderen Lodewijk Mortelmans Mortelmans, Lodewijk
Lodewijk Mortelmans (1868-1952) was achtereenvolgens leraar en directeur van het Antwerpse conservatorium. Hoewel hij grote bewondering koesterde voor Peter Benoit, brak hij gaandeweg met... Lees meer , Julius Schrey en Flor Alpaerts Alpaerts, Flor
Antwerpenaar Flor Alpaerts (1876-1954) was de belangrijkste Benoit-dirigent van zijn generatie. Ook was hij actief als componist. Lees meer ). Dit alles belette niet dat in 1901 zijn benoeming tot conservatoriumdirecteur als opvolger van Benoit fel werd gecontesteerd. En niettegenstaande hij het conservatorium verder in de geest van Benoits leerplan uitbouwde, bleef de hetze voortduren. Naar aanleiding van de creatie in 1908 van zijn opera Baldie (opnieuw op een libretto van De Tière) publiceerde Jef van Hoof Van Hoof, Jef
Lees meer samen met enkele gelijkgezinde vrienden twee nummers van het krantje De Ploege, waarin ze Blockx een onwaardige opvolger van Benoit noemden. Victor Resseler Resseler, Victor
Victor Resseler (1877-1955) was een Antwerpse boekhandelaar, journalist, uitgever en politicus van liberaal-vrijzinnige strekking. Lees meer beweerde in twee pamfletten dat Blockx thema's uit Herbergprinses van Benoit had overgeschreven en dat hij met immorele libretto's en vulgaire muziek de smaak van het publiek verknoeide. Alleen buiten Antwerpen kreeg Blockx steun van onder anderen Florimond van Duyse Van Duyse, Florimond
Florimond Van Duyse (1843-1910) ijverde als magistraat voor Nederlandstalige militaire rechtspraak. Ook verzamelde en bestudeerde hij oud-Nederlandse volksliederen. Verder componeerde hij... Lees meer en Paul Gilson Gilson, Paul
Componist en dirigent Paul Gilson (1856-1942) was leraar aan het Conservatorium in Antwerpen. Hij bestudeerde en voerde Nederlandstalige muziekstukken uit. Na de Eerste Wereldoorlog werd ... Lees meer . Blockx' carrière is symptomatisch voor de evolutie van de Vlaamse muziekbeweging. Als eerste leerling van Benoits school behaalde hij internationale successen en dit met composities die doordrongen zijn van de eigen volksmuziek. Maar voor de Benoit-aanhangers woog dat niet op tegen het feit dat hij zich niet hield aan de strikte taalregels van Benoit.