Van Cauwelaert, Edgar

Persoon
Christopher De Keyser (2023, tekstredactie), Nico Wouters (1998, aanvulling)

Edgard van Cauwelaert (1916-1987) was een advocaat, rechter en hoogleraar. Hij engageerde zich in Brussel binnen verschillende Vlaamsgezinde verenigingen, zoals het Vlaams Komitee voor Brussel en het Vlaams Onderwijscentrum Brussel.

Volledige voornaam
Edgard Hypolite Ghislain
Geboorte
Nederzwalm-Hermelgem, 27 november 1916
Overlijden
Sint-Jans-Molenbeek, 27 oktober 1987
Leestijd: 2 minuten

Edgard van Cauwelaert werd aan de Katholieke Universiteit Leuven (KUL) baccalaureus in de wijsbegeerte (1939), doctor in de rechten (1940) en licentiaat in de sociale wetenschappen en de staatshuishoudkunde (1943). Daarna werkte hij in Brussel achtereenvolgens als advocaat, politierechter en hoogleraar aan het Hoger Instituut voor Bestuurs-en Handelswetenschappen.

Tijdens zijn studententijd leidde hij de Katholieke Studentenactie-Jong Vlaanderen Katholieke StudentenActie
De Katholieke Studentenactie (KSA) was een (jeugd)beweging rond Katholieke Actie. Ze was gericht op scholieren en beschouwde zichzelf als een erfgenaam van de Katholieke Vlaamse Studenten... Lees meer
van het gewest Oudenaarde. Op het Gentse Sint-Lievenscollege was hij gouwleider voor Oost-Vlaanderen van het Jong Volksche Front Jong Volksche Front
Het Jong Volksche Front was een West-Vlaamse Vlaamse studentenbeweging, die met bisschoppelijke goedkeuring de vroegere plaatselijke bonden van het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenve... Lees meer
en redactielid van het tijdschrift met dezelfde naam. Aan de KUL werd hij voorzitter van de universitaire afdeling van Jeugdfront Jeugdfront
Jeugdfront was een politieke jongerenorganisatie in Vlaanderen, gesticht op 5 september 1937, en aanleunend bij de Katholieke Vlaamsche Volkspartij (KVV). Lees meer
, een katholieke politieke jeugdbeweging die de Vlaamsche Concentratie Vlaamsche Concentratie
Vlaamsche Concentratie (1935-±1940) was de naam voor de idee en de beweging die streefde naar de hergroepering van alle katholieke Vlamingen. Lees meer
steunde.

In Brussel engageerde Van Cauwelaert zich binnen diverse Vlaamsgezinde verenigingen. Hij was voorzitter van het Vlaams Pleitgenootschap bij de Balie in Brussel Vlaams Pleitgenootschap bij de Balie te Brussel
Lees meer
bij het hof van beroep en medestichter en voorzitter van de Moderne Bibliotheek in Brussel. In 1946 werd hij secretaris en in 1959 voorzitter van het Vlaams Komitee voor Brussel Vlaams Komitee voor Brussel
Het Vlaams Komitee voor Brussel (VKB), opgericht in 1946, ontstond uit het Vlaams Verbond voor Brussel. Doel was het behoud en bevorderen van Vlaams leven in Brussel. Jozef Clottens, Hend... Lees meer
. Bijgevolg was hij betrokken bij de activiteiten van het Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen
Het Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen (OVV) werd officieel opgericht op 13 mei 1966 en overkoepelt een hele reeks Vlaamsgezinde organisaties en verenigingen van uiteenlopende (ideol... Lees meer
, het Koördinatiekomitee-Brussel, het Nationaal Komitee 5 November Nationaal Komitee 5 november
Het Nationaal Komitee 5 november organiseerde op 5 november 1967 een nationale betoging in Brussel rond actuele thema’s uit de Vlaamse beweging, zoals de kwestie Leuven, de splitsing van ... Lees meer
en het Vlaams Onderwijscentrum Brussel Vlaams Onderwijscentrum Brussel
Het Vlaams Onderwijscentrum (VOC) werd opgericht in 1967 om het Nederlandstalig onderwijs in Brussel te bevorderen en promoten. Initiatiefnemers waren o.a. Lode Craeybeckx en Hendrik Faya... Lees meer
. Hij hielp ook bij de organisatie van de twee Marsen op Brussel Marsen op Brussel
De Mars(en) op Brussel waren twee flamingantische massabetogingen die in Brussel op 22 oktober 1961 en 14 oktober 1962 werden georganiseerd. Lees meer
. In 1964 werd hij lid van de Vaste Commissie voor Taaltoezicht Vaste Commissie voor Taaltoezicht
De Vaste Commissie voor Taaltoezicht (VCT) is een orgaan dat toezicht uitoefent op de toepassing van de bestuurstaalwet. De Commissie werd eerst opgericht in 1932 en later heropgericht in... Lees meer
.

Van Cauwelaerts grootste activiteit richtte zich op de verdediging en bevordering van het Nederlandstalige onderwijs in Brussel. Hierover schreef hij dan ook diverse artikelen. In zijn boek Taalvrijheid? (1971) eiste hij een strikte toepassing van de taalwetgeving. Boeren Vlamingen achteruit in Brussel? is een in 1990 postuum uitgegeven boek door het Valeer de Donckerfonds Valeer De Donckerfonds
Het Valeer De Donckerfonds steunde Vlaamse initiatieven in Brussel (1964-2020). Lees meer
, waarin Van Cauwelaert onder invloed van de theorieën van de taalsociologen, een zeer pessimistisch beeld ophangt over de toekomst van Vlamingen in Brussel.

Werken

– Artikelen in De Brusselse Post; Gazet van Antwerpen en Ons Erfdeel.
– Inleiding, in: Taaltoestand in de Brusselse ziekenhuizen, 1967.
– Taalvrijheid? Een kritische motivering van de taalwetgeving, 1971.
– Boeren Vlamingen achteruit in Brussel?, 1990.

Literatuur

– Feiten en Meningen, 1965.
– H. Todts, Hoop en Wanhoop der Vlaamsgezinden, 1967-1971, dln 2 en 3.
– In Memoriam Edgar van Cauwelaert, in: De Standaard, 30 oktober 1987.

Suggestie doorgeven

1973: Erik Vandewalle (pdf)

1998: Nico Wouters (pdf)

2023: Christopher De Keyser

Inhoudstafel