Suykerbuyk, Herman

Persoon
Henk Cuypers (2023, herwerking), Joris Dedeurwaerder (1998)

Herman Suykerbuyk (1934) was een politicus voor de Christelijke Volkspartij. Hij was gemeenteraadslid en burgemeester van Essen en zetelde in de Kamer, Senaat en het Vlaams Parlement. Hij viel op in de Voerenkwestie en het repressiedebat.

Volledige voornaam
Herman F.A.
Alternatieve naam
Suyckerbuyck
Geboorte
Kapellen, 5 januari 1934
Leestijd: 4 minuten

Herman Suykerbuyk, zoon van een Nederlandse vader en een Vlaamse moeder, groeide op in de Belgisch-Nederlandse grensgemeente Essen. Hij volgde middelbaar onderwijs aan het Sint-Jozefscollege in Turnhout en aan het Klein Seminarie in Hoogstraten Klein Seminarie van Hoogstraten
Het Klein Seminarie van Hoogstraten (1835) kende tot na de Tweede Wereldoorlog een prominente Vlaamsgezinde scholierenbeweging. Lees meer
. Al tijdens zijn middelbare schooltijd bepleitte hij amnestie Amnestie
Lees meer
voor veroordeelde collaborateurs en aan een muur in zijn slaapkamer hing een foto van Joris van Severen Van Severen, Joris
Joris van Severen (1894-1940) is vooral bekend als de oprichter en leider van het fascistisch geïnspireerde Verdinaso (Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen). Medio jaren 1930 verru... Lees meer
. In zijn woonplaats was Suykerbuyk lid van de plaatselijke afdeling van de Katholieke Studentenactie Katholieke StudentenActie
De Katholieke Studentenactie (KSA) was een (jeugd)beweging rond Katholieke Actie. Ze was gericht op scholieren en beschouwde zichzelf als een erfgenaam van de Katholieke Vlaamse Studenten... Lees meer
(KSA) en stond hij mee in voor de organisatie van de jaarlijkse fietstochten naar de IJzerbedevaart IJzerbedevaarten
De IJzerbedevaart is een jaarlijkse herdenking van de Vlaamse gesneuvelden tijdens de Eerste Wereldoorlog, die ontstond omstreeks 1920. Dit voor de Vlaamse beweging erg symbolische gebeur... Lees meer
.

Van 1952 tot 1957 studeerde Suykerbuyk rechten en notariaat aan de Leuvense universiteit. Hij was er lid en vice-preses van het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond
Lees meer
(KVHV), redactiesecretaris van Ons Leven Ons Leven
Ons Leven (1888) is een Leuvens studententijdschrift en het blad van het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond (KVHV). Lees meer
(1955-1956) en een tijdlang correspondent voor de Antwerpse katholieke krant Het Handelsblad Het Handelsblad (van Antwerpen)
Lees meer
.

Zoals heel wat generatiegenoten uit het toenmalige Vlaamsgezinde Leuvense studentenmilieu die zich politiek wilden engageren, twijfelde Suykerbuyk tussen de Christelijke Volkspartij Christelijke Volkspartij
Lees meer
(CVP) en de Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer
(VU). Uiteindelijk koos hij, onder meer onder de invloed en via de bemiddeling van Leo Tindemans Tindemans, Leo
De Vlaamse christendemocraat Leo Tindemans (1922-2014) leidde vier Belgische regeringen. Hij werd nadien CVP-voorzitter en later ook minister van Buitenlandse Zaken. Als minister van Geme... Lees meer
, in 1957 voor de CVP, waar hij behoorde tot de middenstandsvleugel.

Politieke carrière

Suykerbuyk zette zijn eerste politieke stappen als gemeenteraadslid (1965) en burgemeester (1965-1995) van Essen. Hij was ook Kamerlid (1968-1988), senator (1988-1995) en lid van het Vlaams Parlement (1995-1999). Suykerbuyks politieke interesse ging vooral uit naar het lokale gemeenschapsleven, de staatshervorming Staatshervorming
Tussen 1970 en vandaag werden zes staatshervormingen doorgevoerd die België omvormden van een unitaire in een federale staat met drie gewesten, het Vlaamse, het Waalse en het Brussels Hoo... Lees meer
en de institutionele problemen, de positie van het Nederlands in de wereld, de samenwerking tussen Vlaanderen en Nederland en de plaats van de regio's in de Europese Unie.

Suykerbuyk mengde zich bijzonder actief in de zogeheten politieke ‘carrousel’ die ontstond nadat José Happart Happart, José
Lees meer
op 5 februari 1983 was benoemd tot burgemeester van Voeren Voeren
Lees meer
. Uiteindelijk kondigde hij op 15 september 1987 in een interview met Gazet van Antwerpen aan dat – indien er vóór de opening van het parlementaire jaar in oktober in dat dossier geen voor de Vlamingen bevredigende oplossing zou worden uitgewerkt – ‘een dozijn CVP-Kamerleden’ de regering het vertrouwen zou weigeren. Op 19 oktober daaropvolgend nam de christendemocratisch-liberale federale regering onder de leiding van Wilfried Martens Martens, Wilfried
Lees meer
ontslag. De regering van christendemocraten en socialisten die, na de parlementsverkiezingen van december 1987 in de lente van 1988 werd geformeerd – andermaal met Martens als premier –, bereikte een compromis over de verdere overheveling van bevoegdheden naar de Vlaamse en de Franstalige gemeenschappen en over het lokaal bestuur in faciliteitengemeenten op Vlaams grondgebied zoals Voeren, waar het toezicht op de naleving van de taalwetgeving onder de voogdij van de Vlaamse regering kwam te liggen. Herman Suykerbuyk accepteerde de regeling, maar bleef de verdere evolutie van het communautaire dossier van dichtbij en kritisch opvolgen en intervenieerde herhaaldelijk over dat thema. ‘De man zelf is een ongevalletje van de geschiedenis, maar wat op het spel staat is het statuut van de taalgrens’, zo concludeerde Suykerbuyk over Happart.

In 1993 realiseerde de christendemocratisch-socialistische regering onder de leiding van Jean-Luc Dehaene Dehaene, Jean-Luc
Lees meer
het Sint-Michielsakkoord Sint-Michielsakkoord
Het Sint-Michielsakkoord (1992) was een regeerakkoord rond de vierde fase van de federale staatshervorming. Het vormde België om tot een federale staat. Lees meer
, dat van België een federale staat maakte. ‘Het communautair akkoord is een zeer goede stap, maar het is geen eindpunt’, luidde de evaluatie van Suykerbuyk (Knack, 15 september 1993). In De Standaard De Standaard (1914-)
Het eerste nummer van het dagblad De Standaard verscheen op 4 december 1918. De krant was gedurende vele decennia hét blad bij uitstek van de katholieke Vlaamse beweging in al haar varian... Lees meer
pleitte hij op 10 oktober 1996 voor ‘een tweeledig en confederaal staatsconcept, met twee zelfstandige staten, verenigd in één bond’.

Op 5 november 1997 diende Suykerbuyk, die bij de eerste rechtstreekse verkiezingen voor een Vlaams Parlement van het nationale naar het deelstaatniveau was overgestapt, een voorstel van decreet in betreffende de sociale gevolgen van de repressie Repressie
Lees meer
na de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer
. Het werd door een wisselmeerderheid van CVP, VU en Vlaams Blok Vlaams Belang
Vlaams Belang is een radicaal-rechtse Vlaams-nationalistische partij, die in 1978 ontstond onder de naam ‘Vlaams Blok’, als verkiezingskartel van de Vlaamse Volkspartij en de Vlaams Natio... Lees meer
goedgekeurd, maar in 1999 – nadat er heel wat commotie over was ontstaan en er vanuit diverse hoeken beroep tegen was aangetekend – vernietigd door het Arbitragehof. Het zogeheten decreet-Suykerbuyk voorzag een financiële tegemoetkoming voor bestaansonzekere slachtoffers van oorlog, repressie en/of epuratie. ‘Dat onopgelost probleem heeft mij na dertig jaar parlementaire activiteiten verbitterd. (…). Ik vrees dat fundamenteel in ons land altijd een onverwerkt verleden zal blijven bestaan’, zo verklaarde hij ontgoocheld. Op het Vlaams Nationaal Zangfeest Vlaams Nationale Zangfeesten
Het Vlaams Nationaal Zangfeest is een Vlaams-nationalistische bijeenkomst die sinds 1933 jaarlijks wordt georganiseerd door het Vlaams Nationaal Zangverbond, later Algemeen Nederlands Zan... Lees meer
in 2000 voegde hij er met een niet mis te verstane sneer het volgende aan toe: ‘Ook in Vlaanderen heeft een opinie van nieuws- en nieuwlichters ‘neen’ gezegd’. In 1995 had Suykerbuyk, die zich uitdrukkelijk afficheerde als ‘rechts’, gestemd tegen de wet op de strafbaarheid van negationisme met betrekking tot de Holocaust in de Tweede Wereldoorlog.

Suykerbuyk, die zich binnen de CVP inzake Vlaamse aangelegenheden herhaaldelijk opstelde als ‘een loyale dissident’, ontving in 2007 de Orde van de Vlaamse Leeuw Orde van de Vlaamse Leeuw
De Orde van de Vlaamse Leeuw is een Vlaamse onderscheiding die wordt uitgereikt door de gelijknamige vereniging. Lees meer
. Ondertussen publiceerde hij vanaf 2004 geregeld in Het Verbond. Grensverleggend tijdschrift voor Vlaams-Nederlandse Samenwerking van het Nationalistisch Verbond/Nederlandse Volksbeweging Nationalistisch Verbond - Nederlandse Volksbeweging
Het Nationalistisch Verbond (1989-2014) werd opgericht door dissidente leden van het Vlaams Blok. Het had als tijdschrift Het Verbond. Lees meer
, een vereniging van rechtse en conservatieve nationalisten. Suykerbuyk was na zijn afscheid van de politiek ook enige tijd actief in de Vlaamse Volksbeweging Vlaamse Volksbeweging
De Vlaamse Volksbeweging (VVB) was een Vlaams-nationalistische drukkingsgroep, die werd opgericht in 1952 en tot het begin van de jaren 1970 een breder publiek mobiliseerde voor Vlaamsge... Lees meer
(VVB).

Werken

– Een burgemeester legt zijn sjerp neer en kijkt om, 1996.
– Journal d’un député de campagne. 30 jaar politiek, 2013.

Literatuur

– J. de Donder (red.), Herman Suykerbuyk: Ogen op de rug, 1998.

Suggestie doorgeven

1998: Joris Dedeurwaerder

2023: Henk Cuypers

Databanken

Inhoudstafel