Sermon, Hendrik

Persoon
Luc Vandeweyer (2023, ongewijzigd), Luc Vandeweyer (1998)

Hendrik Sermon (1833-1904) was in Brussel betrokken bij allerhande flamingantische initiatieven. Hij formuleerde een eisenprogramma van de Vlaamse beweging. Hij was een aanhanger van de Meetingpartij.

Pseudoniem
H. Rede
H. Van Walrave
P. Staroger
Alternatieve naam
Hendrik Sermoen
Geboorte
Sint-Pieters-Leeuw, 16 februari 1833
Overlijden
Borgerhout, 2 augustus 1904
Leestijd: 3 minuten

Werd geboren in een landbouwersgezin, liep school in Sint- Pieters-Leeuw en Halle en studeerde vervolgens aan de Rijksnormaalschool te Lier, met Jan van Beers Van Beers, Jan
Jan van Beers (1821-1888) was een Vlaams leraar en dichter uit Antwerpen. Lees meer
als leraar Nederlands. In 1854 behaalde Sermon er het diploma van onderwijzer. Aanvankelijk woonachtig in Brussel vestigde hij zich in 1865 als boekhandelaar en uitgever in Antwerpen. Van bij de stichting in 1874 tot enkele dagen voor zijn dood was hij leraar Germaanse talen en geschiedenis aan de vrije middelbare school Sint-Norbertus. Hij had er Jan Boucherij Boucherij, Jan
Onderwijzer Jan Boucherij (1846-1911) was medewerker, hoofdredacteur en uitgever van diverse Vlaamsgezinde tijdschriften. Ook was hij actief als letterkundige. Lees meer
en Eligius Ossenblok Ossenblok, Eligius
Eligius Ossenblok (1854-1934) speelde als hoofdbestuurslid en als provinciaal propagandist voor Antwerpen een belangrijke rol binnen het Davidsfonds. Lees meer
als collega's.

In Brussel was Sermon, vooral met zijn vriend Michiel van der Voort Van der Voort, Michiel
Michiel Van der Voort (1812-1867) woonde achtereenvolgens in Antwerpen en Brussel en was in beide steden een pionier in Vlaamsgezinde acties. Hij was betrokken bij vele organisaties, zoal... Lees meer
, bij allerhande flamingantische initiatieven betrokken. Samen met onder anderen Lucien Jottrand Jottrand, Lucien
Lucien Jottrand (1804-1877) was een progressieve, Vlaamsgezinde democraat. Hij ijverde voor het algemeen stemrecht, waarin volgens hem de sleutel voor een complete Waalse en Vlaamse geli... Lees meer
stelde hij statistieken op die de Waalse oververtegenwoordiging in de administratie moesten aantonen. In het kader van deze campagne sprak hij, onder het pseudoniem van H. van Walrave, harde taal in de in 1857 verschenen brochure De Vlaming en de Staat in het tegenwoordige België. Als dreigement suggereerde hij dat – als de gelijkberechtiging van het Nederlands achterbleef – België het voorbeeld van de vreedzaam gescheiden staten Noorwegen en Zweden kon volgen. Hij formuleerde in dit geschrift ook een eisenprogramma voor de V.B. dat de beweging verder het politieke pad moest opduwen.

Sermon legde steeds een ruime Vlaams-culturele activiteit aan de dag; hij was voordrachtgever, uitgever en ageerde voor het gebruik van een beschaafde omgangstaal. Hij had veel belangstelling voor de geschiedenis waarin hij argumenten en voorbeelden hoopte te vinden die de wederopbeuring van het Vlaamse volk zouden ondersteunen; vandaar zijn bijzondere aandacht voor bijvoorbeeld de Leuvense figuur Pieter Coutereel. Op het Nederlandsch Taal- en Letterkundig Congres Nederlandse Congressen
De Nederlandse Congressen waren gemeenschappelijke (culturele) ontmoetingen van Vlamingen en Nederlanders in Vlaanderen en Nederland die met onderbrekingen werden georganiseerd sinds 1849... Lees meer
te Brugge in 1862 brak hij een lans voor een nationale 'Nederlandse' geschiedschrijving. In datzelfde jaar was hij, met onder meer August Snieders Snieders, August
Lees meer
, medestichter van het tijdschrift Noord en Zuid Noord en Zuid
Noord en Zuid, maandschrift voor kunsten, letteren en wetenschappen, dat tussen 1862 en 1869 verscheen, eerst in Brussel en vervolgens in Antwerpen, behoorde tot de meest invloedrijke Vl... Lees meer
(1862-1869)
, waarvan hij feitelijk hoofdredacteur werd. Sedert 1891 was hij lid van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde
De Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde (KANTL, 1886) is een instelling die zich in de loop van haar geschiedenis heeft ingezet zowel voor taalculturele, -wetenschappeli... Lees meer
; in het jaar van zijn overlijden werd hij bestuurder. Tevens was hij ondervoorzitter van de Koninklijke Zuidnederlandse Maatschappij voor Taal- en Letterkunde en Geschiedenis Koninklijke Zuidnederlandse Maatschappij voor Taal- en Letterkunde en Geschiedenis
De Koninklijke Zuidnederlandse Maatschappij voor Taal- en Letterkunde en Geschiedenis (KZMTLG) is een wetenschappelijk-culturele vereniging die op 6 februari 1870 in Mechelen werd opgeric... Lees meer
. Sermon beschouwde zich als een aanhanger van de Meetingpartij Meetingpartij
De Meeting (1862-1914) was een Antwerpse politieke formatie die ontstond uit een coalitie van flaminganten, progressieve liberalen en katholieken. Ze liet zich kenmerken door een uitgespr... Lees meer
.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog, toen men in de activistenmilieus naar een historische argumentatie zocht voor de scheidingsgedachte, werd Sermon voorgesteld als een voorloper, onder meer door Antoon Jacob Jacob, Antoon
Antoon Jacob (1889-1947) was een atheneumleraar en later hoogleraar in Hamburg en Gent. Hij was actief bij activistische tijdschriften, nadien in de amnestiebeweging en later de culturele... Lees meer
( activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer
).

Werken

– Artikelen in onder meer Noord en Zuid (sinds 1862; zie voor de lijst van zijn bijdragen Jaarboek van de KVATL (1905)); Verslagen en Mededelingen der KVATL (vanaf 1888).
– 'De Schooltael in België', in De Vlaamsche School (1858), p. 21-24.
– H. van Walrave (pseudoniem), De Vlaming en de Staat in het tegenwoordige België, 1857.
– H. Rede (pseudoniem), La question flamande devant la Chambre. La vérité sur les débats du 3 et 4 décembre 1861, 1862.
– P. Staroger (pseudoniem), 'Het lied van de Colonne du Congrès', in Dietsche Warande en Belfort (1903), p. 300-303.

Literatuur

– J. Bouchery, Hendrik Sermon, 1833-1904. Een levensschets, 1904.
– A. Jacob, Het Vlaams konflikt en het federalistiese beginsel, 1920.
– H.J. Elias, Geschiedenis van de Vlaamse Gedachte, II, 1963.
– E. Gubin, Bruxelles au XIXe siècle: berceau d'un flamingantisme démocratique (1840-1873), 1979.

Suggestie doorgeven

1975: Jan Hardy (pdf)

1998: Luc Vandeweyer

2023: Luc Vandeweyer

Databanken

Inhoudstafel