Van der Voort, Michiel

Persoon
Sam Van Clemen (2023, aanvulling), Sam Van Clemen (1998)

Michiel Van der Voort (1812-1867) woonde achtereenvolgens in Antwerpen en Brussel en was in beide steden een pionier in Vlaamsgezinde acties. Hij was betrokken bij vele organisaties, zoals de Olijftak, de Grievencommissie en Vlamingen Vooruit.

Alternatieve naam
Michel
Geboorte
Antwerpen, 18 juli 1812
Overlijden
Sint-Joost-ten-Node, 9 februari 1867
Leestijd: 4 minuten

Michiel van der Voort was in Antwerpen onder andere leraar aan het atheneum en telde er Geeraard-Jan Dodd Dodd, Geeraard Jan
Geeraard Jan Dodd (1821-1888) was, na een korte carrière als schilder, vooral schrijver, dichter en toneelauteur. Hij was actief lid van tal van Nederlandstalige literaire genootschappen ... Lees meer
onder zijn leerlingen. Van der Voort verhuisde in 1840, na zijn huwelijk, naar Brussel, waar hij beëdigd vertaler en daarna bureauchef bij een verzekeringsmaatschappij werd.

Van der Voort behoorde in Antwerpen tot de eerste Vlaamsgezinden. Hij was in 1835 medestichter van De Olijftak De Olijftak
De Olijftak was een in 1835 opgerichte Antwerpse rederijkerskamer, die in de context van het ontluikende Vlaamsgezinde cultuurleven wilde aanknopen bij de bewonderde 16de-eeuwse rederijke... Lees meer
. In 1836 richtte hij het letterkundig weekblad De Fakkel op, dat slechts enkele malen verscheen. In 1837 publiceerde hij zijn Coup d'oeil sur la langue et la littérature flamande. Als voorstander van de Belgische eenheid stelde hij het Nederlands voor als het enige element dat België van Frankrijk onderscheidde. Deze taal vormde dus een belangrijk kenmerk van de Belgische nationaliteit. Daarom moest de Vlaamse letterkunde worden aangemoedigd, namelijk als garantie voor onafhankelijkheid van België. Dit bleef steeds de leidraad van zijn betrokkenheid bij de Vlaamse beweging.

In Brussel Brussel
In de geschiedenis van de Vlaamse beweging speelde Brussel een unieke rol vanwege haar hoofdstedelijke functies, economische aantrekkingskracht en als symbool van verfransing, die zich v... Lees meer
werd Van der Voort getroffen door de lamentabele toestand van het Nederlandstalig onderwijs en hij was in de hoofdstad de eerste om Vlaamsgezinde acties op te zetten. Hij was nauw betrokken bij de stichting van het Nederduitsch Tael- en Letterkundig Genootschap Nederduitsch Tael- en Letterkundig Genootschap
Het Nederduitsch Tael- en Letterkundig Genootschap was een Vlaamsgezinde Brusselse letterkundige maatschappij. Ze werd op 3 april 1842 door Michiel van der Voort opgericht en bestond tot ... Lees meer
in 1842 en was in 1845 de initiatiefnemer van de vereniging De Vlaemsche Verbroedering De Vlaemsche Verbroedering
Lees meer
. Het was zijn bedoeling met het Tael- en Letterkundig Genootschap te komen tot een vaste organisatie van Vlaamsgezinden in het hele Vlaamse land. In 1844 deed hij een nieuwe poging in die zin met het Vlaemsch Taelverbond Nederduitsch Taelverbond
Het Nederduitsch Taelverbond was een federatie van letterkundige maatschappijen (1845-1855) die middelen wilde bijeenbrengen om werken uit te geven op het gebied van kunst, wetenschap, ge... Lees meer
, maar ook deze bundeling van Vlaamse krachten mislukte. Verder was hij lid van Het Heilig Verbond Het Heilig Verbond
Lees meer
, maar door de onderlinge tegenstellingen nam hij hieruit reeds snel ontslag. In 1849 bracht Van der Voort het Vlaemsch Midden-Comiteit tot stand. Hij was er de leidende figuur van en onder zijn impuls deed dit comité aan propaganda en agitatie en legde het zich vanaf 1853 vooral toe op de vernederlandsing van het landbouwonderwijs. Verder drong hij bij minister Pierre de Decker De Decker, Pierre
Lees meer
aan op de instelling van de zogenaamde Grievencommissie Vlaemsche Commissie
De Vlaemsche Commissie of Grievencommissie inventariseerde op vraag van de regering in 1856-1857 voor de eerste keer de problemen in verband met de positie van het Nederlands in België en... Lees meer
. Toen deze in 1856 een feit werd, was Van der Voort een van de leden. Hij verdedigde het werk van de commissie tegen oppositie van minister Charles Rogier Rogier, Charles
Charles Rogier (1800-1885) was een liberale politicus die meermaals een functie als minister of regeringsleider bekleedde. In zijn streven naar een sterke, geünificeerde en op termijn een... Lees meer
, onder andere via artikels in De Grondwet De Grondwet
Lees meer
. Ook was Van de Voort lid van De Toekomst, waar de ‘liefde voor de Vlaemsche zaak’ het leidmotief was.

Door de moeilijkheden van de Grievencommissie kwam Van der Voort tot het inzicht dat de traditionele actiemiddelen van de Vlaamse beweging faalden. Op het vijfde Nederlandsch Taal- en Letterkundig Congres in 1856 (waarvan hij referent en secretaris was) verklaarde hij de Vlaamse kwestie voortaan als een politiek vraagstuk te beschouwen. Hij keerde zich daarbij zowel van liberalen als katholieken af. Hij was in 1858 medestichter van de progressieve, Vlaamsgezinde organisatie Vlamingen Vooruit Vlamingen Vooruit
Vlamingen Vooruit was een Vlaamse en vrijzinnige organisatie in Brussel die in 1858 onder impuls van Eugène van Bemmel in Brussel werd opgericht. Het programma eiste de gelijkberechtiging... Lees meer
. In datzelfde jaar werd zijn inboedel publiek verkocht, omdat hij geweigerd had aan een Franstalige belastingaanslag van de gemeente Schaarbeek gevolg te geven. De Vlaamse beweging steunde hem algemeen en er werd een nationale inschrijving geopend.

Van der Voort was tevens in 1861 een van de initiatiefnemers van het Vlaamsch Verbond Vlaamsch Verbond (1861-1869)
Het Vlaamsch Verbond was een flamingantische politieke drukkingsgroep in Gent. Lees meer
, dat wilde uitgroeien tot een derde politieke partij, maar zeer snel ten onder ging. In 1864 werd zijn aanwezigheid toegejuicht op de eerste bijeenkomst van de Landdagbeweging Landdagbeweging
De Landdagbeweging, die zich ontwikkelde vanaf de vroege jaren 1860, vormde tot aan de Eerste Wereldoorlog de aanzet tot een reeks al dan niet succesvolle initiatieven tot samenwerking va... Lees meer
. Kort hierna werd hij echter ziek en zette vrijwel alle politieke activiteiten stop. Hij was vanaf 1864 wel nog actief in de Ligue de l'Enseignement Ligue d'Enseignement
Lees meer
.

Vanaf 1852 ijverde Van der Voort voor een Nederlandstalig theater in de hoofdstad. Hij was vanaf 1840 lid van het toneelgezelschap De Wijngaerd De Wijngaerd
Lees meer
, waarvan hij enkele keren voorzitter werd. Hij gaf avondonderwijs en organiseerde toneelvoorstellingen voor de leden van De Veldbloem De Veldbloem
Lees meer
en pleitte bij minister Alfons Vandenpeereboom Vandenpeereboom, Alfons
Lees meer
en in Het Vrije Woord voor een Nederlandstalig volkstheater in Brussel. Van der Voort is nooit een literator geweest, zoals de meeste flaminganten Flamingant
Flamingantisme is een term die met verschillende betekenissen wordt toegekend aan actoren binnen de Vlaamse beweging en het Vlaams nationalisme. Lees meer
van zijn generatie. Zijn nagelaten historische werken zijn weinig overtuigend.

Werken

– Artikelen in La Liberté, De Fakkel (1836), Het Vaderland (1844), De Vlaemsche Letterbode (1845-1846), De Moedertael (1849-1851), De Vlaemsche Beweging (1851-1852), Gazette van Gent (1857), De Grondwet (1858) en Het Vrije Woord (1867).
– Coup d'oeil sur la langue et la littérature flamande en Belgique, considérée comme langue et littétarure nationale, 1837.
– Un mot sur la question d'orthographe flamande, 1839.
– Les avantages de l'orthographe flamande, proposée par la commission royale, 1842.
– Verslag over de grondbeginselen van het Vlaemsch Taelverbond, 1845.
– Maria van Burgondië, 1847.
– Traduction du Rapport sur le projet de loi concernant les écoles agricoles, 1854.
– Redevoering uitgesproken op het graf van P. Van Duyse, 1859.

Literatuur

– H.J. Elias, Geschiedenis van de Vlaamse Gedachte, 1963, dl. 2.
– E. Gubin, Bruxelles au XIXe siècle: berceau d'un flamingantisme démocratique (1840- 1873), 1979.
– G. Draye, Laboratoria van de natie: literaire genootschappen in Vlaanderen 1830-1914, 2009.
– J. Vanhecke, Hendrik Conscience: biografie, 2021.

Suggestie doorgeven

1975: Guy Lernout (pdf)

1998: Sam Van Clemen

2023: Sam Van Clemen

Databanken

Inhoudstafel