Nederduitsch Taelverbond

Organisatie
Sam Van Clemen (2023, aanvulling), Sam Van Clemen (1998)

Het Nederduitsch Taelverbond was een federatie van letterkundige maatschappijen (1845-1855) die middelen wilde bijeenbrengen om werken uit te geven op het gebied van kunst, wetenschap, geschiedenis en letterkunde.

Alternatieve naam
Nederduits Taalverbond
Vlaemsch Taelverbond
Vlaams Taalverbond
Oprichting
1845
Stopzetting
1855
Leestijd: 2 minuten

Oprichting

Al vanaf de oprichting in 1842 van het Nederduitsch Tael- en Letterkundig Genootschap Nederduitsch Tael- en Letterkundig Genootschap
Het Nederduitsch Tael- en Letterkundig Genootschap was een Vlaamsgezinde Brusselse letterkundige maatschappij. Ze werd op 3 april 1842 door Michiel van der Voort opgericht en bestond tot ... Lees meer
wilde Michiel van der Voort een nationale organisatie voor Vlaamsgezinde culturele verenigingen realiseren. Op 11 februari 1844 werd in Brussel door het Leuvense studentengenootschap Met Tijd en Vlijt Met Tijd en Vlijt
Met Tijd en Vlijt was een Vlaamsgezind Studentengenootschap dat in 1836 aan de Leuvense universiteit werd opgericht en bleef bestaan tot na de Tweede Wereldoorlog. Het speelde tot 1875 e... Lees meer
een bijeenkomst van Vlaamsgezinde verenigingen georganiseerd. Het plan van Van der Voort werd er gunstig onthaald. Spoedig bleek dit voornemen echter onder andere bij een Antwerpse groep rond Hendrik Conscience Conscience, Hendrik
Hendrik Conscience (1812-1883) was de eerste auteur die het in België aandurfde een roman in het Nederlands te schrijven en te publiceren. Zijn oeuvre van zo’n 65 romans, dat ook een bred... Lees meer
op tegenstand te stuiten. De leden van Met Tijd en Vlijt vreesden eveneens voor een splitsing van de aanwezige krachten in een liberale progressieve en een conservatieve richting. De eerste contactvergadering kon pas op 31 oktober 1845 in Gent plaatshebben. Door deze verdeeldheid leverden de onderhandelingen niets op. In 1847 voltrok zich in de Scheldestad dan ook de scheuring onder de letterkundigen (conflict De Schrobber De Schrobber
Lees meer
contra De Roskam De Roskam
Antwerps unionistisch weekblad (26 januari 1847 – 27 februari 1848), gesticht door Lodewijk Vleeschouwer, antipode van De Schrobber. Lees meer
).

Pas in 1848 werd in Gent een plan voor een federatie hernomen en op 24 december 1848 kwam in deze stad het Nederduitsch Taelverbond tot stand. Het Taelverbond had een duidelijk liberaal karakter. De zetel was afwisselend in Antwerpen, Brussel of Gent gevestigd en de leiding berustte telkens bij een lid uit een van deze steden. In september 1849 vond in Antwerpen de eerste officiële zitting van het Taelverbond plaats.

Activiteiten

Het verbond wilde de nodige geldmiddelen bijeenbrengen om werken uit te geven op het gebied van kunst Kunst
Lees meer
, wetenschap Wetenschap
Lees meer
, geschiedenis en literatuur Literatuur
De literatuur heeft een cruciale rol gespeeld in het ontstaan van de Vlaamse ontvoogdingsstrijd en ook in de daaropvolgende fasen van de Vlaamse natiewording zijn schrijvers vaak richting... Lees meer
. Het wilde de schepping van een veelzijdig cultuurleven in de eigen taal stimuleren, waardoor het aanzien van het Vlaams als cultuurtaal zou groeien. Vooraanstaande leden van het Verbond waren: Jan F. Verspreeuwen Verspreeuwen, Jan
Jan Verspreeuwen (1807-1860) was dichter en organisator van het liberale Vlaamse cultuurleven in Antwerpen. Lees meer
, Pieter F. van Kerckhoven Van Kerckhoven, Pieter F.
Lees meer
, August Snieders Snieders, August
Lees meer
, Van der Voort, Emmanuel van Driessche Van Driessche, Emmanuel
Emmanuel van Driessche (1824-1897) speelde een voorname rol in het Brusselse culturele leven: als leraar Nederlands, als schrijver, als lid van talrijke genootschappen, als politicus en v... Lees meer
en Jacob Heremans Heremans, Jacob
Lees meer
. Het Verbond werd vooral gedomineerd door de Brusselse leden.

Veel heeft het Taelverbond niet gerealiseerd. Het heeft onder andere steun verleend aan de uitgave van de verzamelde werken van Theodoor van Ryswyck, een publicatie die in feite werd gerealiseerd door De Olijftak De Olijftak
De Olijftak was een in 1835 opgerichte Antwerpse rederijkerskamer, die in de context van het ontluikende Vlaamsgezinde cultuurleven wilde aanknopen bij de bewonderde 16de-eeuwse rederijke... Lees meer
. Verder liet het Vlaemsch Midden-Comiteit Vlaemsch Midden-Comiteit
Het Vlaemsch Midden-Comiteit (1849-1857) was een Vlaamsgezind genootschap in Brussel, dat ijverde voor de volledige vernederlandsing van het lager en middelbaar onderwijs in Vlaanderen.... Lees meer
de bevordering van de Nederlandstalige literatuur over aan het Nederduitsch Taelverbond. In 1851 organiseerde het Verbond het derde Nederlandsch Letterkundig Congres, waar werd gediscussieerd over het tekort aan Nederlandse handboeken in België. In 1855 hield het op te bestaan.

Literatuur

- E. Gubin, Bruxelles au XIXe siècle : berceau d'un flamingantisme démocratique (1840-1873), 1979.

- G. Draye, Laboratoria van de natie: literaire genootschappen in Vlaanderen 1830-1914, 2009.

Suggestie doorgeven

1975: Guido Goedemé (pdf)

1998: Sam Van Clemen

2023: Sam Van Clemen

Inhoudstafel