Maes, Boudewijn

Boudewijn Maes, een vrijzinnige autodidact die werkte als telegrafist, was in de jaren vóór de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer erg bedrijvig bij het organiseren van een drukkingsgroep van Vlaamse staatsambtenaren om de voor het Nederlands nadelige taalverhoudingen in de overheidsadministratie te wijzigen.

De Eerste Wereldoorlog

Bij de Duitse inval in augustus 1914 was Maes van oordeel dat de Vlamingen – als ze de Duitse bezetter bestreden – daarvoor na de wapenstilstand door de Belgische overheid zouden worden gehonoreerd en beloond, met name wat betreft het grievenpakket van de Vlaamse beweging. Hij verzette zich publiekelijk tegen het activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer , en in het bijzonder tegen de Groot-Germaanse radicalen van Jong Vlaanderen Jong-Vlaanderen (1914-1918)
Jong-Vlaanderen (1914-1918) was een in Gent opgerichte activistische drukkingsgroep, die tijdens de Eerste Wereldoorlog een radicaal Vlaams-nationalistisch en anti-Belgisch politiek progr... Lees meer , en werd daarvoor op 26 mei 1915 gevangengezet. In de nadagen van de oorlog bracht hij – weliswaar zonder zich effectief in deze beweging te engageren – echter begrip op voor het activisme, waarin nogal wat van zijn flamingantische vrienden en bekenden actief waren. Doordat de Belgische regering in ballingschap geen beloften deed om na de oorlog tegemoet te komen aan de Vlaamse eisen, verloor hij zijn vertrouwen in de Belgische staat, wat een steeds verhevigende constante zou worden in zijn leven. Maes hoopte kortstondig dat revolutionair geweld door van het IJzerfront terugkerende militairen die actief waren geweest in de Frontbeweging Frontbeweging
Aan het IJzerfront manifesteerde zich tijdens de Eerste Wereldoorlog flamingantisch verzet tegen de taaltoestanden in het leger. Naarmate het zich meer en meer organiseerde en groeide, vo... Lees meer , met de steun van ex-activisten, tijdens een overgangsperiode van oorlog naar vrede een fundamentele kentering zou brengen ten voordele van de plaats van Vlaanderen en het Nederlands in België België
Geen Vlaamse beweging zonder België. Het is ook onmogelijk om België te begrijpen zonder de geschiedenis van de Vlaamse beweging erbij te betrekken. Tussen het ontstaan van een culturele ... Lees meer .

Kamerlid namens de Frontpartij

Begin 1919 werd Maes aangesteld tot voorzitter van de Gentse afdeling van de pas opgerichte Frontpartij Het Vlaamsche Front
Het Vlaamsche Front was een Vlaams-nationalistische partij, die werd opgericht in 1919 en ook bekend stond onder de couranter gebruikte officieuze benaming Frontpartij. Gesticht als een ... Lees meer en bij de parlementsverkiezingen in november van dat jaar werd hij namens deze Vlaams-nationalistische partijformatie in het arrondissement Gent-Eeklo tot volksvertegenwoordiger verkozen. Omdat onder meer Kamervoorzitter Emile Brunet (1863-1945), een Franstalige socialist, Maes het spreken belette bij wat was bedoeld als zijn maidenspeech naar aanleiding van de regeringsverklaring op 16 december 1919, werd de tekst ervan als brochure verspreid onder de titel Antwoord van de Frontpartij op de regeeringsverklaring van 16en December 1919.  

Het parlementaire optreden van de impulsieve en soms onbehouwen Maes was echter geen succes en binnen de door katholieken gedomineerde Frontpartij hadden velen het moeilijk met zijn vrijzinnige overtuiging. De gelovige katholiek Hendrik Borginon Borginon, Hendrik
Hendrik Borginon (1890-1985) was lid van de leiding van de Frontbeweging en Vlaams-nationalistisch politicus in de Frontpartij en het Vlaamsch Nationaal Verbond. Tijdens de bezetting fung... Lees meer , een van de vier anderen die namens de Frontpartij in 1919 tot Kamerlid was gekozen en in zowat alles zijn tegenpool, ageerde tegen Maes en noemde hem ongeschikt voor de politiek. In 1921 en 1925 werd Maes niet herkozen. De facto was zijn rol in de Frontpartij Het Vlaamsche Front
Het Vlaamsche Front was een Vlaams-nationalistische partij, die werd opgericht in 1919 en ook bekend stond onder de couranter gebruikte officieuze benaming Frontpartij. Gesticht als een ... Lees meer uitgespeeld na de nederlaag bij de parlementsverkiezingen van 1921, toen een van de vijf zetels verloren ging en Maes, meer dan zijn Vlaams-nationalistische collega-parlementsleden; daarvoor verantwoordelijk werd gesteld.

Een eigen Vlaams-nationalistische partij

Van de weeromstuit ging Maes aanleunen bij de voormalige activisten en hun achterban rond het radicaal anti-Belgische, Groot-Nederlandse Groot-Nederland
Groot-Nederland is een politiek en cultureel begrip dat respectievelijk staat voor een staatkundige vereniging van België of Vlaanderen met Nederland en de culturele en taalkundige samen... Lees meer , revanchistische en anti-parlementaire weekblad Vlaanderen Vlaanderen (1922-1933)
Vlaanderen was een radicaal Vlaams-nationalistisch weekblad dat verscheen tussen 1922 en 1933. Het stond voor het grootste deel onder leiding van Robrecht de Smet en Josué de Decker. Het ... Lees meer (1922-1933), die de Frontpartij aanhoudend bekritiseerden en ondermijnden en die hij aanvankelijk als te bemoeizuchtig had weggezet.

Nadat katholieke Vlaams-nationalisten zoals Frans Daels Daels, Frans
Frans Daels (1882-1974) vormde de spil van de Vlaamsgezinde organisaties aan het IJzerfront en groeide in het interbellum als voorzitter van het IJzerbedevaartcomité en voorvechter van N... Lees meer en Jozef Goosenaerts Goossenaerts, Jozef
Jozef Goossenaerts (1882-1963) was een Vlaams-nationalistische duivel-doet-al, die gedurende meer dan een halve eeuw betrokken was bij uiteenlopende socioculturele, (partij)politieke en i... Lees meer in 1925 in het Gentse de Katholieke Christelijke Volkspartij voor Vlaanderen Katholieke Christelijke Volkspartij voor Vlaanderen
De Katholieke Christelijke Volkspartij voor Vlaanderen (1924-1926) was een Gentse Vlaams-nationalistische partij onder impuls en op initiatief van Frans Daels en Jozef Goossenaerts. Hoewe... Lees meer hadden geformeerd, richtte Maes het volgende jaar als tegenzet met een aantal medestanders de Vlaamsch-Nationale Partij Vlaamsch-Nationale Partij (1918)
De Vlaamsch-Nationale Partij (1918) uit Gent ontstond uit onvrede tegen het radicale Jong-Vlaanderen. Ze verdedigde als enige organisatie uit het activisme het Groot-Nederlandse ideaal.... Lees meer op. Zij gaven ook een eigen blad uit, De Voorpost De Voorpost (1922-1932)
Het weekblad De Voorpost werd van 1922 tot 1932 uitgegeven in Gent. Gedurende de eerste vier jaargangen was het tijdschrift de officiële spreekbuis van de Frontpartij in de regio. Lees meer , waarvan Maes tot 1931 de redactionele leiding in handen had. In 1929 en 1932 kwam de in de politieke marge belande groep rondom Maes, waarvan onder meer Rosa de Guchtenaere De Guchtenaere, Rosa
Rosa de Guchtenaere (1875-1942) was een Vlaams-nationalistisch activiste, onderwijzeres en feministe. Ze engageerde zich voor talrijke anti-Belgische comités en verwierf bekendheid als pr... Lees meer deel uitmaakte, zonder succes op bij respectievelijk de parlements- en de gemeenteraadsverkiezingen. Toen Maes vanaf 1932 kreeg af te rekenen kreeg met gezondheidsproblemen, moest hij de leiding van de Vlaamsch-Nationale Partij Vlaamsch-Nationale Partij (1918)
De Vlaamsch-Nationale Partij (1918) uit Gent ontstond uit onvrede tegen het radicale Jong-Vlaanderen. Ze verdedigde als enige organisatie uit het activisme het Groot-Nederlandse ideaal.... Lees meer en De Voorpost De Voorpost (1922-1932)
Het weekblad De Voorpost werd van 1922 tot 1932 uitgegeven in Gent. Gedurende de eerste vier jaargangen was het tijdschrift de officiële spreekbuis van de Frontpartij in de regio. Lees meer – ondanks zijn persoonlijke afkeer van de betrokkene – overlaten aan Firmin Parasie Parasie, Firmin
Journalist Firmin Parasie (1897-1976) engageerde zich tijdens de Eerste Wereldoorlog in het activisme en tijdens de Tweede in de collaboratie. Lees meer .

De jaren 1930

Inmiddels evolueerde het (politieke) Vlaams-nationalisme Vlaams-nationalisme
Lees meer in de jaren 1930 meer en meer in rechts-autoritaire richting, in combinatie met een verdere versterking van de katholiek-solidaristische inspiratie, wat ertoe leidde dat Maes de beweging de rug toekeerde (zie Rechts-radicalisme Rechts-radicalisme
De rechts-radicale traditie begon toen het Vlaams-nationalisme in het interbellum koos voor Nieuwe Orde en collaboratie. Na de oorlog evolueerde radicaal-rechts in Vlaanderen van nostalgi... Lees meer ).

Maes, die zich scherp en fel afzette tegen het nationaalsocialisme dat sinds 1933 aan de macht was in Duitsland, omschreef zijn politieke positionering op 4 januari 1935 als volgt in een brief aan Anita Prins Prins, Anita
De Nederlandse sociaal werker en politieagent Anita Prins (1896-1986) speelde tijdens de Eerste Wereldoorlog en het interbellum een actieve rol in de Groot-Nederlandse beweging, onder mee... Lees meer , die in Nederland Nederland
Nederland is met Vlaanderen verbonden door de economische infrastructuur, de taal en de geschiedenis. Vanaf eind 18de eeuw kreeg die verbondenheid in taal en cultuur op uiteenlopende mani... Lees meer actief was in de Groot-Nederlandse beweging: ‘Ik ga er niet vanaf: ik maak aanspraak op een titel van 100% Vlaamsnationalist of Dietser, al weiger ik te zweren bij integraal of verkapt fascisme, bij korporatisme, bij kristelijk sociale staatsorganizatie, bij Quadragesimo Anno, bij Manchesterianisme, of bij… Marxisme! Ik weet dat het Vlaams-nationalisme geen levens houding betekent, en ik wil het er ook niet van laten maken’. Op 28 oktober 1937 schreef De Guchtenaere, met wie de verhoudingen ondertussen bekoeld waren, aan dezelfde Prins dat Maes ‘naar ik hoorde kommunistische sympathieën’ heeft.