Gentsch Studenten Verbond

Historische context en oprichting

Toen de Gentse universitaire activiteiten na de Duitse inval van mei 1940 terug in de plooi begonnen te vallen, werd gedacht aan de reorganisatie en renovatie van het studentenleven. Het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond
Lees meer (KVHV) nam het initiatief om een nieuwe, algemene studentenvereniging op te richten die zich zou enten op de Nieuwe Orde, de christelijk-zedelijke principes zou onderschrijven en geheel in de lijn van het vroegere Gentsch Studentencorps Gentsch Studentencorps
Het Gentsch Studenten Corps (GSC) was de overkoepelende vereniging van de Vlaamse studenten aan de Rijksuniversiteit Gent in de jaren 1930. Lees meer zou ijveren voor een hoogstaand cultureel leven aan de universiteit. Onder impuls van Frans Daels Daels, Frans
Frans Daels (1882-1974) vormde de spil van de Vlaamsgezinde organisaties aan het IJzerfront en groeide in het interbellum als voorzitter van het IJzerbedevaartcomité en voorvechter van N... Lees meer en pater Jules Callewaert Callewaert, Jules
Dominicaan Jules Laurentius Callewaert (1886-1964) verwierf bekendheid als flamingantisch predikant. Zijn sympathie voor het VNV deed hem aan het begin van de Tweede Wereldoorlog de colla... Lees meer ging het nieuwe Gentsch Studenten Verbond in oktober 1940 van start. Het verbond fungeerde als een koepel van faculteitskringen en maakte een einde aan het bestaan van aparte politieke studentenverenigingen. Enkel het Liberaal Vlaams Studentenverbond Liberaal Vlaams Studentenverbond
Het Liberaal Vlaams Studentenverbond (LVSV) is een Vlaamsgezinde liberale studentenvereniging die in 1930 werd opgericht in Gent, en ook afdelingen had in Brussel, Antwerpen en Leuven. He... Lees meer (LVSV) nam niet deel aan de oprichting van het zeer sterk katholiek gedomineerde GSV. Raf van den Abeele Van den Abeele, Raf
Raf van den Abeele (1919-2008) was een voormalig burgemeester van Sint-Martens-Latem. Op zijn plaatselijke kieslijst figureerden verscheidene sympathisanten van de Volksunie en zelf kwam ... Lees meer (ex-KVHV) werd de eerste preses.

De Nieuwe Orde

Vanaf het voorjaar van 1941 werd het duidelijk dat het GSV zich geheel achter de Nieuwe Orde schaarde, zich anti-Belgisch opstelde en zich in de lijn van de collaboratiepolitiek Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer voor Duitsland en voor het nationaalsocialisme uitsprak. Door deze stellingname kwam er al vlug een einde aan de broze eenheid in het verbond. Een aantal studenten ging clandestien ageren tegen zowel de GSV-koers als tegen de bezetter. Toen in 1941 de oorlog aan het oostfront Oostfronters
Het begrip oostfronters duidt in de context van de geschiedenis van de Vlaamse beweging op Vlamingen die als vrijwilliger aan de zijde van Duitsland vochten tegen het Sovjetrussische Rod... Lees meer uitbrak, speelde de verbondsleiding met de idee om voor het Vlaamsch Legioen Vlaamsch Legioen
Het Vlaamsch Legioen (1941-1943) was een Vlaamse eenheid aan het oostfront tijdens de Tweede Wereldoorlog, die deel uitmaakte van de Waffen-SS. Lees meer te werven. Vanaf het academiejaar 1941-1942 werd het verbond verscheurd tussen een Dietsgezinde Diets
Het woord ‘Diets’ stamt uit het Middelnederlands. In de context van de Vlaamse beweging dook deze term voor het eerst op in de loop van de 19de eeuw, meestal als equivalent voor Nederlan... Lees meer en Duitsgezinde vleugel. Daarnaast scheurden meer en meer faculteitskringen zich van het GSV af en gingen ze zich openlijk verzetten tegen een al te politieke koers.

Het academiejaar 1942-1943 stond in het teken van de verplichte tewerkstelling in Duitsland, wat grote onrust onder de studenten veroorzaakte. Preses Pauwels wilde het GSV intern verdiepen in de lijn van de studententraditie van Albrecht Rodenbach Rodenbach, Albrecht
Albrecht Rodenbach (1856-1880) was een West-Vlaams studentenleider en dichter, die een sleutelrol speelde in het ontstaan van de Blauwvoeterij en de katholieke Vlaamse studentenbeweging. ... Lees meer om terug meer leden te werven. Hij positioneerde het verbond ‘nationaal-socialistisch maar in het kader van de Dietsche cultuur’. Maar het GSV bleef verwikkeld in interne twisten over de te volgen politieke koers. De meerderheid van de studenten hield zich afzijdig of keerde zich tegen het GSV. De eindbalans van het jaar was niet positief voor de collaborerende verenigingen: de VNV Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer -studenten trokken slechts radicalen aan, de DeVlag Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap
De Duitsch-Vlaamsche Arbeidersgemeenschap (DeVlag) (1935-1945) was vóór de Tweede Wereldoorlog een organisatie van Vlaamse en Duitse studenten. Tijdens de oorlog ontpopte de DeVlag zich ... Lees meer -studenten faalden volledig en het GSV kon zich niet langer handhaven (zie Collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer ).

Tijdens het academiejaar 1943-1944 nam het fel geslonken verbond onder leiding van preses Meulenaere afstand van het nationaalsocialisme, wat niet verhinderde dat men de collaboratie bleef verdedigen. Het Duitse militaire bestuur was daardoor niet langer opgetogen met de koers van het GSV: het was té Vlaams en niet voldoende 'politiek' (dit wil zeggen: nationaalsocialistisch) georiënteerd.

Nationale Studentengroepering

De laatste dagen van de bezetting brachten nog een ultieme radicalisering van het GSV met zich mee. Onder impuls van de professoren Jan Wilms en Alfred de Waele De Waele, Alfred
De Gentse hoogleraar natuurwetenschappen Alfred de Waele (1898-1969) stapte tijdens de Tweede Wereldoorlog in de collaboratie. Lees meer werd er een nieuwe preses, Paul de Geest, geïnstalleerd, die het GSV terug in nationaalsocialistische richting wilde doen evolueren. Met deze preses uit de stal van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV), werd een reeds lang aanslepende strijd tussen gematigden (de katholiek-Dietse koers) en radicalen (nationaalsocialisten) beslecht in het voordeel van deze laatsten. Met de snelle reeks Duitse nederlagen tijdens de zomer van 1944 verzwakte de greep van de collaboratie op het studentenleven. De bevrijding in september bracht het GSV de doodsteek toe.

Op 17 januari 1945 werd in de Aula een nieuwe overkoepelende Gentse studentenorganisatie gesticht: de Nationale Studentengroepering (NSG). De NSG bouwde verder op de studentenverzetsgroep die tijdens de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer actief was. Als reactie tegen de verregaande radicalisering van het studentenleven tijdens de oorlog, werd in de statuten van het NSG nadrukkelijk bepaald dat de vereniging boven alle politieke, godsdienstige en filosofische overtuigingen moest staan.