Dumoulin, Leo

Persoon
Pieter Jan Verstraete (2023, aanvulling), Pieter Jan Verstraete (1998)

Leo Dumoulin (1890-1942) was aalmoezenier tijdens de Eerste Wereldoorlog. Als overtuigd antibelgicist en Dietser werkte hij mee aan een aantal Vlaams-radicale bladen en schreef hij ook een paar spraakmakende geschriften. Hij behoorde tot de kernredactie van het weekblad Jong Dietschland.

Volledige voornaam
Leo Michiel Jozef Alfons
Pseudoniem
L. Deman
M. Dalen
H.P. Verdonck
Geboorte
Roeselare, 14 juni 1890
Overlijden
Gistel, 15 januari 1942
Leestijd: 3 minuten

Leo Dumoulin werd na zijn priesterwijding op 11 augustus 1915 in 1919 leraar aan het Sint-Lodewijkscollege in Brugge, in 1922 ziekenhuisdirecteur in Houtem bij Veurne en van 1930 tot 1940 kapelaan in Lichtervelde.

Tijdens zijn middelbare studies aan het Klein Seminarie van Roeselare Klein Seminarie van Roeselaere
In het Klein Seminarie van Roeselare, opgericht in 1806, liepen tal van belangrijke figuren uit de Vlaamse beweging school of gaven er les (Gezelle, Verriest, Rodenbach). In 1875 ontstond... Lees meer
werd Dumoulin Vlaamsgezind onder invloed van zijn leraars Oscar Verhaeghe Verhaeghe, Oscar
Lees meer
en Leo Deleu. In maart 1915 werd hij als brancardier gemobiliseerd en twee jaar later volgde zijn benoeming tot aalmoezenier. Zijn ervaringen en contacten met leden van de Frontbeweging Frontbeweging
Aan het IJzerfront manifesteerde zich tijdens de Eerste Wereldoorlog flamingantisch verzet tegen de taaltoestanden in het leger. Naarmate het zich meer en meer organiseerde en groeide, vo... Lees meer
hadden een aanzienlijke invloed op zijn evolutie naar een radicaal Vlaams-nationalisme. In de oorlogsjaren voerde Dumoulin een briefwisseling met Maria Belpaire Belpaire, Marie-Elisabeth
Marie-Elisabeth Belpaire (1853-1948) was een welgestelde Vlaamsgezinde auteur die verschillende projecten realiseerde ter promotie van de literatuur (zoals het tijdschrift Dietsche Warand... Lees meer
. Door haar bemiddeling kon hij vanaf 1916 regelmatig gedichten in De Belgische Standaard De Belgische Standaard
Lees meer
publiceren.

In het begin van de jaren 1920 kwam hij in contact met Robrecht de Smet De Smet, Robrecht
Robrecht de Smet (1875-1937) was een West-Vlaamse priester en kapelaan. Hij evolueerde in radicale anti-Belgische en autoritaire richting en was betrokken bij het Verbond van Vlaamsche Na... Lees meer
. Dumoulins medewerking aan Vlaanderen Vlaanderen (1922-1933)
Vlaanderen was een radicaal Vlaams-nationalistisch weekblad dat verscheen tussen 1922 en 1933. Het stond voor het grootste deel onder leiding van Robrecht de Smet en Josué de Decker. Het ... Lees meer
resulteerde in een reeks bijdragen, verschenen tussen januari en oktober 1923, waarin hij een lans brak voor anti-belgicisme. Naderhand herwerkte hij zijn reeks tot een brochure: Waarom nationalist zijn? (onder pseudoniem van M. Dalen). Hij had een aanzienlijke invloed op het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond
Het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond (1903-1935) was de organisatorische vormgeving van de katholieke Vlaamse studentenbeweging: een jeugdbeweging met plaatselijke bonden van ka... Lees meer
(AKVS). Op de landdag van 27-29 augustus 1923 in Gent hield hij een opmerkelijke rede, die bijdroeg tot de evolutie van de studentenbeweging naar een integraal-katholiek Vlaams-nationalisme. Dumoulin was een van de priesters die het Vlaams-nationalisme in West-Vlaanderen in katholieke richting stuurde. Samen met en later als opvolger van Karel van der Espt Van der Espt, Karel
Karel van der Espt (1891-1938) was priester en docent aan het Amerikaans college in Leuven. Samen met Berten Pil en Odiel Spruytte werkte hij een katholiek Vlaams-nationalisme uit. ... Lees meer
bracht Leo Dumoulin het West-Vlaamse AKVS-tijdschrift De Vlaamsche Vlagge De Vlaamsche Vlagge (1875-1933)
De Vlaamsche Vlagge (1875-1933) was een West-Vlaams scholieren- en studententijdschrift onder wisselende redactie van seminaristen, universiteitsstudenten en priester-leraars. Het ademde ... Lees meer
vanaf 1923-1924 op een hoger peil. Als hoofdredacteur leidde hij het blad door de felle tribulaties tussen enerzijds het AKVS en anderzijds de Katholieke Studentenactie Katholieke StudentenActie
De Katholieke Studentenactie (KSA) was een (jeugd)beweging rond Katholieke Actie. Ze was gericht op scholieren en beschouwde zichzelf als een erfgenaam van de Katholieke Vlaamse Studenten... Lees meer
(KSA) en de bisschoppelijke overheid. Dumoulin legde hierbij een grote vindingrijkheid aan de dag. Ook schreef hij in het blad de ‘Excellente Cronike’ en ‘Brief uit den hemel’.

Als apologie van het Vlaams-nationalisme verscheen in 1924 zijn Handboek der Vlaamsch-Nationale geschiedenis (onder de schuilnaam van L. Deman). Het boek richtte zich vooral tot de collegeleerlingen, maar kreeg als kritiek dat het te eenzijdig van aard en te haastig geschreven was. Dumoulin behoorde tot de redactie van het Vlagge-boek (1926). De publicatie van dit jubileumboek is in niet geringe mate aan hem te danken.

Samen met Victor Leemans Leemans, Victor
Victor Leemans (1901-1971) was een politiek en sociaaleconomisch theoreticus, die het gedachtegoed van de revolutie van rechts introduceerde in de Vlaamse beweging. Tijdens de Tweede Were... Lees meer
, Odiel Spruytte Spruytte, Odiel
Odiel Spruytte (1891-1940) was een ‘petit vicaire’ en een dwarsdenker in het bisdom Brugge. Als Vlaams-nationalist behoorde hij tot de kernredactie van het weekblad Jong Dietschland, en w... Lees meer
en Maurits Geerardyn Geerardyn, Maurits
Oorlogsvrijwilliger en priester Maurits Geerardyn (1896-1979) was een aanhanger en medewerker van Cyriel Verschaeve. Tijdens het interbellum en de Tweede Wereldoorlog vertegenwoordigde hi... Lees meer
behoorde Dumoulin tot de kernredactie van het weekblad Jong Dietschland. Hij schreef er een groot aantal bijdragen en recensies in, hoofdzakelijk commentaren op de buitenlandse politiek van België en op de internationale politiek. Hieruit blijkt duidelijk zijn Groot-Nederlandse Groot-Nederland
Groot-Nederland is een politiek en cultureel begrip dat respectievelijk staat voor een staatkundige vereniging van België of Vlaanderen met Nederland en de culturele en taalkundige samen... Lees meer
gezindheid. Na het stopzetten van de publicatie van het blad in 1934 engageerde Dumoulin zich door zijn ziekte en zijn sociale werken als kapelaan in Lichtervelde niet meer in de Vlaamse beweging.

Werken

– Artikelen in De Vlaamsche Vlagge; Vlaanderen (1922-1933); Jong Dietschland (1927-1933) en Gudrun.
– Waarom nationalist zijn?, 1924.
– Handboek der Vlaamsch-Nationale geschiedenis, 1924.
– Beknopte geschiedenis van Zuid-Afrika, 1929.

Literatuur

– H.J. Elias, 25 jaar Vlaamse Beweging 1914-1939, 1971-1972, dln. 2-3.
– L. en L. Vos-Gevers, Dat volk moet herleven. Het studententijdschrift De Vlaamsche Vlagge 1875-1933, 1976.
– A.T. van Biervliet, Leo Dumoulin als dramaturg, in: Rollariensia, jg. 10, 1978, pp. 123-156.
– L. Vos, Bloei en ondergang van het AKVS, 1982, 2 dln.
– P.J. Verstraete, Het weekblad 'Jong-Dietschland' (1927-1933) en de Vlaamse Beweging, in: Verschaeviana, 1982, pp. 121-162.
– P.J. Verstraete, Dumoulin, Leo, in Nationaal Biografisch Woordenboek, 1992, dl. 14.

Suggestie doorgeven

1973: Romain Vanlandschoot (pdf)

1998: Pieter Jan Verstraete (pdf)

2023: Pieter Jan Verstraete

Databanken

Inhoudstafel