De Lille, Victor

Persoon
Bruno De Wever (2024, aanvulling), Bruno De Wever (1998)

Victor de Lille (1863-1940) was stichter, uitgever en hoofdredacteur van ’t Getrouwe Maldeghem, waarmee hij ijverde voor de vernederlandsing van Vlaanderen. Hij was literair auteur en uitgever van Duimpjesuitgaven. In 1929 werd hij in de Kamer verkozen als onafhankelijke Vlaamsgezinde.

Pseudoniem
Fikken Van Eksterleen
Alternatieve naam
Viktor Delille
Geboorte
Maldegem, 2 november 1863
Overlijden
Maldegem, 15 juni 1940
Leestijd: 3 minuten

Victor de Lille was de echtgenoot van de dichteres Octavie de Zutter en vader van Eugeen De Lille, Eugeen
Eugeen de Lille (1901-1992) was een Vlaams-nationalistisch politicus in het Vlaams Nationaal Verbond (VNV). Tijdens de Tweede Wereldoorlog was hij partijganger van de Duits-Vlaamse Arbeid... Lees meer
, Gabriël De Lille, Gabriël
Gabriël de Lille (1899-1995) was medewerker van ’t Getrouwe Maldeghem en stemmentrekker op de senaatslijst van het Vlaamsch Nationaal Blok in 1936 en 1939. Lees meer
, Jozef De Lille, Jozef
Jozef de Lille (1896-1985) was een Vlaams-nationalistisch politicus en Kamerlid (1932-1940) voor de Vlaamsch Nationale Volkspartij en het Vlaamsch Nationaal Blok, de kieslijst van het Vla... Lees meer
en Léon de Lille De Lille, Léon
Léon de Lille (1897-1995) was een Vlaams-nationalistisch politicus en verkozene in de Senaat voor het Vlaamsch Nationaal Blok (1939-1940). Lees meer
.

’t Getrouwe Maldeghem

De Lille werd na zijn Grieks-Latijnse humaniora in het Sint-Vincentiuscollege te Eeklo in 1879 hulponderwijzer te Donk en in 1887 gemeenteontvanger in zijn geboortedorp. Op 29 juli 1888 stichtte hij het weekblad 't Getrouwe Maldeghem 't Getrouwe Maldeghem
't Getrouwe Maldeghem (1888-1944) was een Vlaamsgezind weekblad in het Meetjesland, gesticht door Victor de Lille die hoofdredacteur was tot 1932 toen zijn zoon Jozef hem opvolgde. Het bl... Lees meer
. Met dit blad ijverde hij voor de Vlaamse beweging. Hij was een typische taalflamingant voor wie de taalwetten Taalpolitiek en -wetgeving
Situaties van taalonderdrukking vindt men wereldwijd. Daarom besteedt deze bijdrage eerst aandacht aan gehanteerde taalpolitieke strategieën. Ook in België verzette een gedomineerde taalg... Lees meer
een voorwaarde tot sociale opgang betekenden. Hij ijverde ook sterk voor de vernederlandsing van de universiteit van Gent. Daartoe richtte hij Onze Kop, 'Orgaan voor de Vlaamsche Hoogeschool te Gent', (1910-1914) op, met als medewerkers Lodewijk Delpire Delpire, Lodewijk
De onderwijzer Lodewijk Delpire (1846-19527) was betrokken bij het Vlaamse verenigingsleven in Brussel. Hij was verder publicist en steunde het activisme en de Frontpartij. Lees meer
, J. Herremans en Antoon Jacob Jacob, Antoon
Antoon Jacob (1889-1947) was een atheneumleraar en later hoogleraar in Hamburg en Gent. Hij was actief bij activistische tijdschriften, nadien in de amnestiebeweging en later de culturele... Lees meer
. Hij sympathiseerde met de Daensistische beweging Daensistische beweging
Daensistische beweging is de verzamelnaam voor een geheel van feiten, opvattingen, organisaties, personen en strijdmiddelen die tijdens de late 19de en de vroege 20ste eeuw een onderdeel... Lees meer
, maar ook met Arthur Verhaegen Verhaegen, Arthur
Arthur Verhaegen (1847-1917) speelde een prominente rol bij de omslag die een aantal ultramontanen ca. 1886 maakte in de richting van structurele initiatieven ter emancipatie van de volks... Lees meer
, met wie hij een fel antisocialisme gemeen had.

De moorden van Beernem

In 1914 werd De Lille door de Duitsers gevangengenomen en opgesloten in het kamp van Holzminden in Westfalen, tot hij in het voorjaar 1916 naar Zwitserland werd uitgewezen waar hij aan de universiteit van Genève studeerde en in 1918 kandidaat in de rechten werd. Teruggekeerd in België raakte hij weldra verwikkeld in de strijd om de waarheid omtrent ‘de moord van Beernem’. Een onopgehelderde moord werd in verband gebracht met een reeks andere verdachte overlijdens. Het was De Lille die ervoor zorgde dat de zaak tot een proces en veroordelingen leidde. Op de achtergrond speelde een strijd van ‘het volk’ tegen ‘hooggeplaatsten’ die misdaden in de doofpot wilde steken. De gebeurtenissen lagen aan de basis voor de VRT-televisiereeks De bossen van Vlaanderen uit 1991. De actie van De Lille en van zijn weekblad 't Getrouwe Maldegem om de waarheid inzake deze moord te doen zegevieren, verleende hem een enorme populariteit, die heeft bijgedragen tot zijn succes bij de verkiezingen.

Verkozen in de Kamer

Op 26 mei 1929 werd hij op een onafhankelijke Vlaamsgezinde lijst te Brugge tot volksvertegenwoordiger gekozen. Hij stond tussen de katholieke partij Katholieke partij
De katholieke partij, later CVP (vanaf 1945) en CD&V (vanaf 2001) speelde een cruciale rol in de geschiedenis van de Vlaamse beweging. De partij had een belangrijk aandeel in onder m... Lees meer
en de Frontpartij Het Vlaamsche Front
Het Vlaamsche Front was een Vlaams-nationalistische partij, die werd opgericht in 1919 en ook bekend stond onder de couranter gebruikte officieuze benaming Frontpartij. Gesticht als een ... Lees meer
. Hij steunde de strijd tegen het Frans-Belgisch Militair Akkoord en kwam op voor amnestie Amnestie
Lees meer
voor activisten Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer
. Hij was tevens hevig koningsgezind. In 1932 duwde hij de senaatslijst van de Vlaamsch Nationale Volkspartij Vlaamsch Nationale Volkspartij
Vlaams-nationalistische partij (1930-1933) opgericht op initiatief van Hendrik Elias en opgegaan in het Vlaamsch Nationaal Verbond. Lees meer
(VNVP) van Hendrik Elias Elias, Hendrik
Hendrik Elias (1902-1973) was een historicus en Vlaams-nationalistisch politicus die als leider van het Vlaamsch Nationaal Verbond collaboreerde met de Duitse bezetter tijdens de Tweede W... Lees meer
in het arrondissement Gent-Eeklo. Zijn zoon Jozef De Lille, Jozef
Jozef de Lille (1896-1985) was een Vlaams-nationalistisch politicus en Kamerlid (1932-1940) voor de Vlaamsch Nationale Volkspartij en het Vlaamsch Nationaal Blok, de kieslijst van het Vla... Lees meer
werd toen verkozen op de Kamerlijst. In 1936 en 1939 werd laatstgenoemde herkozen op een lijst van het Vlaamsch Nationaal Blok Vlaamsch Nationaal Blok
Vlaamsch Nationaal Blok (VNB) was de benaming waaronder de Vlaams-nationalistische partij het Vlaamsch Nationaal Verbond bij de parlements- en provincieraadsverkiezingen van 1936 en de p... Lees meer
(VNB). In 1939 werd een andere zoon, Léon De Lille, Léon
Léon de Lille (1897-1995) was een Vlaams-nationalistisch politicus en verkozene in de Senaat voor het Vlaamsch Nationaal Blok (1939-1940). Lees meer
, in de Senaat verkozen op een VNB-lijst. Victor was getuige van het politieke succes van de clan vanuit zijn Maldegems 'Kasteeltje', waar hij de laatste jaren teruggetrokken leefde.

Literair auteur en uitgever

Zijn letterkundig werk gaf De Lille zelf uit. In 1888 behaalde hij een prijs in de novellenwedstrijd van het Jan F. Willemsgenootschap. Van 1897 af verschenen zijn eerste goedkope uitgaven in klein formaat, De Duimpjes. Het is een reeks van literaire werken, verschenen van 1897 tot 1926 en bestaande uit 124 werken en 7 ‘toemaatjes’. De eerste tien Duimpjes verschenen in wekelijkse afleveringen. In 1899 wijzigde De Lille zijn methode. Jaarlijks gaf hij toen vijf of zes romans uit in boekvorm. In januari 1899 verscheen zo, naar het voorbeeld van de Tauchnitz-Edition in Duitsland, nummer 11, Moeder Thecla, uit m'n notaboekje. In De Duimpjes verschenen werken van de uitgever zelf, van Stijn Streuvels Lateur, Frank
Lees meer
(die er debuteerde met Lenteleven 1899), van Felix Timmermans Timmermans, Felix
Felix Timmermans (1886-1947) is de auteur van een omvangrijk en veelgelezen oeuvre. Tot zijn bekendste romans horen Pallieter (1916) en Boerenpsalm (1935). Tijdens de Eerste Wereldoorlog ... Lees meer
(Schemeringen van den dood), Maurits Sabbe Sabbe, Maurits
Maurits Sabbe (1873-1938), zoon van Julius Sabbe, was een Germaans filoloog, een Vlaamsgezinde liberaal en een vrijzinnige letterkundige, hoogleraar en conservator van het museum Plantin-... Lees meer
, René de Clercq De Clercq, René
Lees meer
en anderen, voornamelijk schrijvers van katholieken huize.

Literatuur

– M. de Schrijver, Victor de Lille, in: Getuigenis, januari 1961, p. 1 e.v.
– K. de Lille, Jan Francies de Zutter, 1966.
– D. de Lille, t' Getrouwe Maldeghem (1888-1944): het weekblad van Victor De Lille, RUG, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1981.

Suggestie doorgeven

1973: Karel M. De Lille (pdf)

1998: Bruno De Wever

2024: Bruno De Wever

Databanken

Inhoudstafel