De Cock, Jozef

Werd na zijn promotie tot doctor in de Germaanse filologie benoemd tot hoogleraar aan de Katholieke Universiteit Leuven (1904). De Cock stichtte en leidde in 1905 het letterkundig tijdschrift De Groene Linde, verzorgde literaire kronieken in Hooger Leven Hooger Leven (1906-1914)
Het weekblad Hooger Leven was van 1906 tot 1914 een belangrijke spreekbuis van het katholieke flamingantisme. Lees meer , was in 1910 medestichter van het tijdschrift Onze Kongo Onze Kongo
Onze Kongo was een Vlaamsgezind, wetenschappelijk tijdschrift over de kolonie dat gedragen werd door een groep Leuvense professoren en missionarissen. Lees meer en schreef humoristische schetsen en reisindrukken.

In Leuven behoorde De Cock tot de kleine groep professoren die het vertrouwen van de Vlaamse studenten genoten. Bij het episcopaat en bij de academische overheid stond hij evenwel slecht aangeschreven. Toen in 1907 de Vlaamse Vacantieleergangen Vliebergh-Sencie-leergangen
De Vliebergh-Sencie-Leergang waren cursussen aan de Leuvense universiteit voor leraars uit het vrij middelbaar onderwijs (sinds 1907). Lees meer van start moesten gaan, was hij lid van het organisatiecomité en kandidaat voor de colleges Duits. Maar deze werden uiteindelijk aan iemand anders toegewezen. Officieel werden voor deze wijziging gezondheidsredenen ingeroepen. Vermoedelijk echter was De Cocks medewerking aan het Leuvense dagblad De Vlaamsche Wacht de oorzaak van zijn uitsluiting. Dat had naar aanleiding van de strijd voor het wetsvoorstel-Edward Coremans Gelijkheidswet
De gelijkheidswet van 1898 stelde het Nederlands voor officiële publicaties gelijk aan het Frans. De wet werd vanuit de Vlaamse beweging breed ondersteund, en leidde, na de Waalse afwijzi... Lees meer ten voordele van de vernederlandsing van het vrij middelbaar onderwijs Middelbaar onderwijs
De geschiedenis van het middelbaar onderwijs is nauw verweven met die van de Vlaamse beweging. Tot diep in de 20ste eeuw bleef de middelbare school een grotendeels Franstalig bastion van ... Lees meer krachtig naar het episcopaat uitgehaald. Eveneens in 1907 beantwoordde De Cock een Franse brief van het Leuvense stadsbestuur in het Nederlands, iets waarover dat stadsbestuur zich onmiddellijk bij de rector beklaagde. Tijdens het academiejaar 1907-1908 had De Cock openlijk de actie van de Vlaamse studenten gesteund, wat aanleiding gaf tot "een ernstige en laatste vermaning" vanwege het episcopaat en ook de reden was waarom hij voortaan door de bisschoppen definitief van de lijst der lesgevers op de Vacantieleergangen werd geweerd.

In 1911 waren er opnieuw moeilijkheden. In mei had De Cock na een reis in Nederland zijn indrukken over de Nederlandse pers neergeschreven in het tijdschrift Vlaamsche Arbeid Vlaamsche Arbeid
Vlaamsche Arbeid was een katholiek en Vlaamsgezind literair tijdschrift dat in Antwerpen verscheen van 1905 tot 1914 en van 1919 tot 1930. Het was het geesteskind van Karel van den Oever ... Lees meer . De niet-katholieke De Nieuwe Rotterdamsche Courant werd geprezen, terwijl katholieke kranten als De Maasbode, De Tijd of Het Centrum minderwaardig bevonden werden. De Maasbode protesteerde bij aartsbisschop Désiré Mercier Mercier, Désiré
Désiré Mercier (1851-1926) was van 1906 tot 1926 de kardinaal-aartsbisschop van het aarts­bisdom Mechelen. Hij was een vurig propagandist van het Belgisch patriottisme en leefde tijdens ... Lees meer , die na overleg met de rector en de bisschop van Gent aan de krant meldde dat men de professor zou vragen zijn verontschuldigingen aan te bieden en meteen de verdiensten van de katholieke pers in Nederland te onderstrepen.

Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog week De Cock naar Nederland uit. Hij nam aanvankelijk een anti-Duitse houding aan, maar begin augustus 1915 verscheen van hem een artikel in de activistische Gazet van Brussel Gazet van Brussel (1914-1918)
Gazet van Brussel (1914-1918) was een Duits-activistisch persorgaan, dat als eerste Nederlandstalig dagblad in het bezette land verscheen. Als spreekbuis van het Duitse gouvernement-gener... Lees meer , op 31 augustus overgenomen in De Vlaamsche Stem De Vlaamsche Stem (1915-1916)
De Vlaamsche Stem (1915-1916) was een Vlaamsgezind dagblad dat in Nederland verscheen en na een tijd in Duitse handen overging. De koerswijziging die het dagblad als gevolg daarvan onderg... Lees meer , waarin voor administratieve scheiding gepleit werd. Achtenvijftig hoogleraren ondertekenden op 7 september een brief aan de rector waarin ze zich van de uitlatingen van De Cock distantieerden. Emiel Vliebergh Vliebergh, Emiel
Emiel Vliebergh (1872-1925) was een centrale figuur in de katholieke Vlaamse beweging. Hij stuurde aan op taalwetgeving, culturele ontwikkeling en eenheid onder de katholieke flaminganten... Lees meer , Manille Ide, Leopold Frateur, Pieter-Jozef Sencie Sencie, Pieter-Jozef
Pieter-Jozef Sencie (1865-1941) was als classicus verbonden aan de Katholieke Universiteit Leuven. Hij was actief in de katholieke Vlaamse studentenbeweging en was de stichter en eerste v... Lees meer en anderen laakten de houding van De Cock, doch ze weigerden te tekenen omdat de brief geïnterpreteerd kon worden als een verzoek om De Cock af te stellen. Ook Frans van Cauwelaert Van Cauwelaert, Frans
Frans van Cauwelaert (1880-1961) was een Vlaamsgezinde katholieke politicus, die een hoofdrol speelde in de vernederlandsing van het openbare leven in Vlaanderen. Van Cauwelaert lag in 19... Lees meer , Gustaaf Verriest Verriest, Gustaaf
Gustaaf Verriest (1880-1951) was hoogleraar wiskunde aan de KU Leuven. Hij stichtte de Vereniging van Vlaamse Professoren en was bestuurslid van de Vlaamse Academie voor Wetenschappen, Le... Lees meer en Maria Belpaire Belpaire, Marie-Elisabeth
Marie-Elisabeth Belpaire (1853-1948) was een welgestelde Vlaamsgezinde auteur die verschillende projecten realiseerde ter promotie van de literatuur (zoals het tijdschrift Dietsche Warand... Lees meer distantieerden zich van zijn anti-Belgische houding. In 1916 ondertekende De Cock het manifest van de Hoogeschoolbond Bond tot bevordering van de Vlaamsche Hoogeschool te Gent
De Bond tot bevordering van de Vlaamsche Hoogeschool te Gent bestond van 1916 tot 1918. De organisatie maakte propaganda voor de door de Duitse bezetter vernederlandste Gentse universitei... Lees meer voor de vernederlandsing van de Gentse universiteit. In De Nieuwe Rotterdamsche Courant van 8 oktober 1916 trok hij zijn handtekening in, maar dit nummer werd in België door de Duitsers verboden.

Na de oorlog drong een aantal collega's opnieuw aan op zijn verwijdering uit het professorenkorps. De Cock protesteerde bij kardinaal Bisleti, prefect van de Congregatie voor Seminaries en Universiteiten. Via de nuntiatuur vroeg Bisleti om uitleg aan Mercier, die hem een uitgebreide nota ter hand stelde, gedateerd 22 april 1919, waarin de antipatriottische antecedenten van De Cock uiteengezet werden. Maar op dat ogenblik had deze reeds uit eigen beweging ontslag genomen. Hij werd bestuurder van de Zusters van Liefde te Helkijn en nadien leraar aan het katholiek lyceum in Roosendaal.