Vliebergh-Sencie-leergangen

Gebeurtenis
Mon De Goeyse / Bart De Wever (2023, ongewijzigd), Mon De Goeyse / Bart De Wever (1998)

De Vliebergh-Sencie-Leergang waren cursussen aan de Leuvense universiteit voor leraars uit het vrij middelbaar onderwijs (sinds 1907).

Alternatieve naam
Vlaamsche Vacantieleergangen
Nederlandsche Vacantieleergangen
Vliebergh-leergangen
Vacantieleergangen
Periode
1907
Leestijd: 3 minuten

Oorspronkelijk Nederlandsche Vakantieleergangen; cursussen aan de Katholieke Universiteit Leuven (KUL) voor leraars uit het vrij middelbaar onderwijs Onderwijs
Lees meer
(1907-heden).

Reeds in september 1905 keurde het Davidsfonds Davidsfonds
Het Davidsfonds is een katholieke Vlaamse cultuurvereniging, die werd opgericht in januari 1875. Lees meer
congres een voorstel van Frans van Cauwelaert Van Cauwelaert, Frans
Frans van Cauwelaert (1880-1961) was een Vlaamsgezinde katholieke politicus, die een hoofdrol speelde in de vernederlandsing van het openbare leven in Vlaanderen. Van Cauwelaert lag in 19... Lees meer
goed om, met het oog op de vernederlandsing van wetenschap en universiteit, te Leuven Nederlandse vacantiecursussen te organiseren. In september 1906 verschenen de bisschoppelijke Instructions Bisschoppelijke Onderrichtingen
Lees meer
, die in het vrij middelbaar onderwijs vakonderwijs in het Nederlands mogelijk maakten, maar tegelijkertijd, in naam van de hogere belangen van cultuur en wetenschap, het Nederlands als voertaal zowel van het hoger als van het middelbaar onderwijs afwezen. Toen was het ogenblik gekomen om tot de realisatie van het vacantielessenproject over te gaan. Het bleek inderdaad haalbaar om van het episcopaat, dat als inrichtende macht van de Leuvense universiteit moest worden geconsulteerd, de toelating te verkrijgen voor een initiatief, dat de collegeleraars door wetenschappelijke leergangen in het Nederlands tot de naleving van de bisschoppelijke richtlijnen in staat wilde stellen. De onderliggende bedoeling om tegelijkertijd de bruikbaarheid van het Nederlands als wetenschappelijke en universitaire taal te bewijzen was bij de organisatoren ongetwijfeld aanwezig, maar werd, gezien de principiële bisschoppelijke stellingname, enkel in intieme kringen verwoord. In maart 1907 startte een organisatiecomité, samengesteld uit Emiel Vliebergh Vliebergh, Emiel
Emiel Vliebergh (1872-1925) was een centrale figuur in de katholieke Vlaamse beweging. Hij stuurde aan op taalwetgeving, culturele ontwikkeling en eenheid onder de katholieke flaminganten... Lees meer
, Van Cauwelaert, Jozef de Cock De Cock, Jozef
Germanist Jozef de Cock (1877-1944) was hoogleraar aan de Katholieke Universiteit Leuven. Hij steunde openlijk de Vlaamse studenten. In 1915 pleitte hij voor administratieve scheiding, wa... Lees meer
, Lodewijk Scharpé Scharpé, Lodewijk
Lodewijk Scharpé (1869-1935) was een taalkundige die aan het begin van de 20ste eeuw bijdroeg tot de vernederlandsing van de Leuvense universiteit. Na de Eerste Wereldoorlog zette hij zic... Lees meer
en Juul Kleyntjens. Het stelde een voorlopig programma, gewijd aan de discipline wijsbegeerte en letteren, samen en legde het aan de Leuvense rector Adolphe Hebbelynck Hebbelynck, Adolphe
Adolphe Hebbelynck (1859-1939) was een Vlaamse katholieke priester, theoloog en oriëntalist en ook rector van de Katholieke Universiteit Leuven. In die hoedanigheid stond hij in 1902 mee ... Lees meer
en aan kardinaal Désiré Mercier Mercier, Désiré
Désiré Mercier (1851-1926) was van 1906 tot 1926 de kardinaal-aartsbisschop van het aarts­bisdom Mechelen. Hij was een vurig propagandist van het Belgisch patriottisme en leefde tijdens ... Lees meer
ter goedkeuring voor.

Inmiddels vond men de nodige docenten: Scharpé voor Nederlandse spraakkunst, De Cock voor Duits, Kleyntjens voor Engels, Albert Carnoy Carnoy, Albert
De Leuvense hoogleraar taalkunde Albert Carnoy (1878-1961) was een vooraanstaand plaatsnaamkundige. Als parlementslid en minister had hij oog voor de Vlaamse eisen. Lees meer
voor Grieks, Jules Persyn Persyn, Jules
Lees meer
voor Nederlandse literatuur, Van Cauwelaert voor pedagogische psychologie en Vliebergh voor een aantal algemene voordrachten. De toestemming van kardinaal Mercier liet echter op zich wachten: hij wantrouwde de bedoelingen van het initiatief, zeker gezien de betrokkenheid van radicale flamingant Flamingant
Flamingantisme is een term die met verschillende betekenissen wordt toegekend aan actoren binnen de Vlaamse beweging en het Vlaams nationalisme. Lees meer
en als Scharpé en De Cock, die toen meewerkten aan De Vlaamsche Wacht (1907), een Leuvens dagblad dat de houding van de bisschoppelijke overheid ten opzichte van het wetsvoorstel- Edward Coremans Coremans, Edward (1835-1910)
Advocaat Edward Coremans (1835-1910) was politicus voor de Meetingpartij en voorzitter van de Nederduitsche Bond. Gedurende 42 jaar was Coremans als kamerlid een leidende figuur van de Vl... Lees meer
scherp op de korrel nam. Na bemiddeling door Van Cauwelaert en na een schriftelijke verklaring, waarin Van Cauwelaert en Vliebergh zich borg stelden voor de zuiver wetenschappelijke en taalkundige bedoelingen van het initiatief en alle twijfels over bijbedoelingen ontzenuwden, gaf de bisschoppenconferentie van 24 juli 1907 onder welbepaalde voorwaarden haar toestemming. Eind augustus 1907 gingen de leergangen van start. Er waren 145 deelnemers. Na de Eerste Wereldoorlog werd de activiteit met stijgend succes hervat. Het lessenpakket werd steeds groter en ruimer en het lager en technisch onderwijs werden bij het initiatief betrokken. Vliebergh bleef voorzitter van de leergangen tot zijn dood in 1925, waarna het initiatief zijn naam kreeg. De naam van zijn opvolger, Pieter-Jozef Sencie Sencie, Pieter-Jozef
Pieter-Jozef Sencie (1865-1941) was als classicus verbonden aan de Katholieke Universiteit Leuven. Hij was actief in de katholieke Vlaamse studentenbeweging en was de stichter en eerste v... Lees meer
, werd eraan toegevoegd na diens overlijden in 1941. Door de geleidelijke groei van een volledig Nederlandstalige afdeling in Leuven, voltooid in 1935, verloren de leergangen hun oorspronkelijke flamingantische doelstelling en schoof de aandacht volledig naar de navorming van leraars. Na een schorsing tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de activiteit hernomen. De Vliebergh- Sencie-Leergangen werden steeds uitgebreider en steeds professioneler georganiseerd. Heden is het Vliebergh- Senciecentrum geïntegreerd in het Academisch Vormingsinstituut voor Leraren (AVL). Naast de navorming van academisch geschoolde leraars, organiseert het AVL binnen de KUL de academische lerarenopleiding (aggregatie).

Literatuur

– Programma van de Nederlandse Vakantielessen te Leuven (1907-heden).
– Verslagen en mededelingen in Hooger Leven (1907-1914).
– Gedenkboek van de Nederlandse Vakantieleergangen gehouden te Leuven van 26 tot 31 augustus 1907, 1908.
– De Vliebergh-Leergang in 1932 bij zijn 25-jarig bestaan, z.j. (1932).
– J. Aerts, 'De Vliebergh-Leergang', in In memoriam monseigneur Sencie, 1942.
– R. Boudens, Kardinaal Mercier en de Vlaamse Beweging, 1975.

Suggestie doorgeven

1975: Mon De Goeyse (pdf)

1998: Mon De Goeyse / Bart De Wever

2023: Mon De Goeyse / Bart De Wever

Inhoudstafel