Bond tot bevordering van de Vlaamsche Hoogeschool te Gent
De Bond tot bevordering van de Vlaamsche Hoogeschool te Gent bestond van 1916 tot 1918. De organisatie maakte propaganda voor de door de Duitse bezetter vernederlandste Gentse universiteit en zorgde voor materiële ondersteuning van de studenten.
De Bond tot bevordering van de Vlaamsche Hoogeschool te Gent, in de wandelgangen Hoogeschoolbond genoemd, werd opgericht op 12 juni 1916. Leo Augusteyns Augusteyns, Leo
Lees meer en Adelfons Henderickx Henderickx, Adelfons
Adelfons Henderickx (1867-1949) was een Antwerpse katholieke volksvertegenwoordiger. Tijdens de Eerste Wereldoorlog engageerde hij zich in het activisme en tijdens het interbellum in het ... Lees meer fungeerden als voorzitters, Hippoliet Meert Meert, Hippoliet
Hippoliet Meert (1865-1924) was de oprichter van het Algemeen-Nederlands Verbond. Hij ijverde voor de vernederlandsing van de Gentse universiteit en engageerde zich tijdens de Eerste Were... Lees meer en Marten Rudelsheim Rudelsheim, Marten
Marten Rudelsheim (1873-1920) was een progressief-liberale flamingant die tijdens de Eerste Wereldoorlog koos voor het activisme. Lees meer als secretarissen. Nadat de Duitse bezetter eerder dat jaar de beslissing tot vernederlandsing van de Gentse universiteit had genomen, startten Hendrik Grosemans Grosemans, Hendrik
Hendrik Grosemans (1876-1931) was actief in het Brusselse activisme. Over de vernederlandsing van de Gentse universiteit publiceerde hij de brochure De strijd om de Vlaamsche Hoogeschool:... Lees meer en Josué de Decker De Decker, Josué
Classicus Josué de Decker (1879-1953) was tijdens de Eerste Wereldoorlog een kopstuk van het activisme en hoogleraar aan de vernederlandste Gentse universiteit. Daarna week hij uit naar N... Lees meer in de Gazet van Brussel Gazet van Brussel (1914-1918)
Gazet van Brussel (1914-1918) was een Duits-activistisch persorgaan, dat als eerste Nederlandstalig dagblad in het bezette land verscheen. Als spreekbuis van het Duitse gouvernement-gener... Lees meer onder hun gemeenschappelijk pseudoniem Demos een propagandacampagne.
Ook het Nationaal Vlaamsch Studentenverbond Nationaal Vlaamsch Studentenverbond
Het Nationaal Vlaamsch Studentenverbond (NVS), dat in 1916 werd opgericht in Utrecht, was een vereniging voor en door uitgeweken Vlaamse studenten met als voornemen aan de Rijksuniversite... Lees meer , door uitgeweken Vlamingen opgericht in Utrecht en bedoeld om studenten die in Gent wilden gaan studeren te groeperen, deed dat via afdelingen in Antwerpen, Brussel en Gent. Op een vergadering in Brussel op 12 juni 1916 schaarde de Katholieke Vlaamsche Oud-Hoogstudentenbond Katholiek Vlaams Oud-Hoogstudentenverbond
Lees meer (KVOH) zich achter het Duitse voorstel tot vernederlandsing van de Gentse universiteit, net zoals een bijeenkomst van niet-katholieke flaminganten op initiatief van het Algemeen-Nederlands Verbond Algemeen-Nederlands Verbond
Het Algemeen-Nederlands Verbond (ANV) werd in 1895 opgericht. Aanvankelijk behartigde het de belangen van de Nederlandse taal. Later en tot op de dag van vandaag ijvert het voor de brede ... Lees meer (ANV) dat dezelfde dag deed. Samen vormden beide groepen de Hoogeschoolbond en brachten zij elk een manifest uit. Ongeveer 100 Vlaamse academici tekenden de ideologisch neutrale beginselverklaring en 66 de katholieke. Begin september 1916 werd het resultaat van de handtekeningenactie op last van de Duitse bezettingsoverheid gepubliceerd in de Belgische pers, aangevuld met een verklaring van de Hogeschoolbond waarin de vernederlandsing van de Gentse universiteit werd omschreven als "een lang geëischte, al te lang verdaagde, dus welkome rechtsherstelling". Op 17 september 1916 vond een grote propagandameeting plaats in Antwerpen en op 8 oktober 1916 een tweede in Brussel. Het petitionnement van de Hoogeschoolbond werd verder verspreid en uiteindelijk signeerden ongeveer 3000 Vlamingen het verzoek tot vernederlandsing.
De Hoogeschoolbond publiceerde nadien nog informatiebrochures, zoals De vervlaamsching der Gentsche Hoogeschool beschouwd met het oog op de plichten der Vlamingen jegens vorst en land van Lodewijk Dosfel Dosfel, Lodewijk
Lodewijk Dosfel (1881–1925) was een jurist die in de Vlaamse beweging bekendheid verwierf door zijn engagement in de Vlaamse katholieke studentenbeweging en in de campagne voor Vlaamse ta... Lees meer , die hoogleraar werd in Gent en De strijd om de Vlaamsche Hoogeschool: Het huidige standpunt van het eerder genoemde duo dat schuilging achter het pseudoniem Demos. Eén van hen, De Decker, werd hoogleraar aan de Gentse universiteit, terwijl medeauteur Grosemans in de loop van 1916 afstand nam van het activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer .
Nadat de zogeheten Von Bissing-universiteit in oktober 1916 van start was gegaan, zette de Hoogeschoolbond zich - behalve voor bekendmaking en propaganda - ook in voor studiebeurzen en voor de huisvesting en de voedselvoorziening van de Gentse studenten. Met de Duitse implosie én die van het activisme aan het eind van de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer hield ook de Hoogeschoolbond op te bestaan.
Literatuur
– J. van Eycken, De rol van de Vlaamse hogeschoolcommissies, onuitgegeven licentiaatsverhandeling Universiteit Gent, 1971.
– H. Bossaert, Julius Mac Leod en de vervlaamsing, 1977.
– K. de Clerck e.a., Kroniek van de strijd voor de vernederlandsing van de Gentse universiteit, 1980.
– H. Balthazar, De weg naar de vernederlandsing van de RUG, 1985.
– E. Langendries (red.), De Vlaamsche Hoogeschool, 1916-1918, 1985, 2 dln.
– J. Tollebeek, De aula van de Gentse universiteit. Een labyrint van herinneringen, in: J. Tollebeek en Henk te Velde (red.), Het geheugen van de Lage Landen, 2010, pp. 35-43.
– G. Deneckere, Uit de ivoren toren. 200 jaar Universiteit Gent, 2017.