De Bruyker, Caesar
Caesar de Bruyker (1878-1924) was een Vlaamsgezinde wetenschapper die na de Eerste Wereldoorlog werd veroordeeld voor activisme.
Biografie en historische context
Caesar de Bruyker werd op 8 augustus 1878 geboren in Ledeberg en overleed op 22 maart 1924 in Antwerpen. Hij kwam uit een Vlaamse omgeving, volgde middelbaar onderwijs aan het Gentse atheneum en schreef zich vervolgens in aan de Rijksuniversiteit Gent, waar hij in 1902 promoveerde tot doctor in de genees-, heel- en verloskunde.
Als student profileerde De Bruyker zich reeds als Vlaamsgezind en vrijzinnig Vrijzinnigheid
Dit artikel belicht de relatie tussen de Vlaamse beweging en de vrijdenkersbeweging van de 19de eeuw tot nu. Lees meer . Zo nam hij in 1899-1900 bestuursfuncties waar in het taalminnend studentengenootschap 't Zal Wel Gaan 't Zal Wel Gaan
Lees meer en behoorde hij tot de inrichters van de eerste twee studentencongressen ter vernederlandsing van de universiteit. Hij werd in 1902 benoemd tot preparator, eerst bij Camiel de Bruyne De Bruyne, Camiel
Lees meer in het Biogeografisch Instituut en vanaf 1908 bij Julius Mac Leod Mac Leod, Julius
Julius Mac Leod (1857-1919) was hoogleraar plantkunde aan de Gentse universiteit en een Vlaamsgezinde progressieve liberaal. Hij was een belangrijke pleitbezorger van de vernederlandsing ... Lees meer in het Botanisch Instituut. Zo kwam hij in contact met deze twee vooraanstaande propagandisten van de verspreiding van wetenschappelijke kennis in het Nederlands (zie Wetenschapsbeoefening Wetenschap
Lees meer ).
Nederlandstalige wetenschap
De Bruyker publiceerde overwegend in het Nederlands en gaf voordrachten voor het Kruidkundig Genootschap Dodonaea Kruidkundig Genootschap Dodonaea
Lees meer , waarvan hij van 1900 tot 1916 penningmeester was, en voor de hogeschooluitbreidingen Katholieke Vlaamsche Hogeschooluitbreiding
De Katholieke Vlaamse Hogeschooluitbreiding is een vormings- en nascholingsorganisatie die in 1898 werd opgericht in Antwerpen. Later werden op diverse plaatsen in Vlaanderen afdelingen o... Lees meer van het Hooger Onderwijs voor het Volk Hooger Onderwijs voor het Volk
Hooger Onderwijs voor het Volk was de Nederlandstalige hogeschooluitbreiding van de Gentse universiteit, opgericht in 1892. Lees meer . Hij behaalde in deze periode een tweede doctorstitel (in de plantkunde) en werd in 1906 secretaris-penningmeester van de Vlaamsche Natuur- en Geneeskundige Congressen.
De Bruyker zette zich ook in voor de vernederlandsing van de Gentse universiteit. Hij was lid van de tweede Vlaamse Hogeschoolcommissie Vlaamse Hogeschoolcommissies
Van 1896 tot de realisatie ervan in 1930 organiseerden vijf opeenvolgende hogeschoolcommissies het studiewerk over en de propaganda voor de vernederlandsing van de Gentse universiteit. Zo... Lees meer en was betrokken bij de redactie van het eindverslag van de commissie dat in 1909 verscheen. In 1913 werd De Bruyker bevorderd tot werkleider aan de universiteit en kreeg hij een leraarsambt aan de Stedelijke Normaalschool voor Juffrouwen. Vanaf 1908 gaf hij ook nog les aan het Gentse atheneum voor meisjes, waarvan hij in 1914 waarnemend bestuurder werd.
De Eerste Wereldoorlog
Toen Mac Leod in 1914 uitweek, nam De Bruyker diens bestuursfunctie in de Plantentuin van de Gentse universiteit over. Tijdens de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer was hij op vraag van de Duitse bezetter bereid om de cursussen van Mac Leod (algemene plantkunde en erfelijkheidsleer) aan de Vlaamsche Hoogeschool over te nemen. Hij werd op 29 juli 1916 tot buitengewoon hoogleraar aangesteld (gewoon hoogleraar op 1 november 1917). Bij de uitbouw van de Hogere Land- en Tuinbouwschool in 1917 werd hem tijdelijk het bestuur toevertrouwd. Hij werd in 1917 ook bestuurder-directeur van zowel de Plantentuin als het Botanisch Instituut. In 1918 maakte hij deel uit van het College van Curatoren van de Vlaamse Hogeschool.
Bij de bevrijding werd De Bruyker uit al zijn functies ontzet en gevangengenomen. Op 9 december 1918 werd hij samen met zeven andere 'verraders' die gedoceerd hadden aan de Vlaamse Hogeschool door de academische overheid uit het professorenkorps verwijderd. Door het assisenhof van Oost-Vlaanderen werd De Bruyker in juli 1920 tot vijf jaar hechtenis veroordeeld. Ziekte bracht hem voortijdig vrij. Hij vestigde zich in Antwerpen, waar hij kort daarna overleed.
Werken
– Waarom een Vlaamsche Faculteit der Wetenschappen?, in: Verslag der Commissie tot vervlaamsching der Hoogeschool van Gent, 1909, pp. 47-55.
– Het Land- en Tuinbouwonderwijs in Vlaamsch België, 1911.
– Handleiding bij het aanleeren der plantkunde, 1913.
– Th. Heyse, Index Documentaire, 1. L'Université flamande, 1918-1919.
– Prof. C. de Bruyker en de Vlaamsche Hoogeschool voor het Belgisch Gerecht, 1920.
Literatuur
– G. Vanpaemel, "Als 't ware een nieuwe wetenschap". De toepassing van de statistische methode door de Gentse botanici rond 1900, in: I. H. Stamhuis en A. De Knecht-Van Eekelen (red.), De met cijfers bedekte negentiende eeuw, 1992, pp. 51-61.
– D. Vanacker, Het aktivistisch avontuur, 2006.
– R. Mantels, Gent. Een geschiedenis van universiteit en stad, 1817-1940, 2013.
– G. Deneckere, Uit de ivoren toren. 200 jaar universiteit Gent, 2017.
– G. Vanpaemel, Bruyker, Caesar de, in: Nationaal Biografisch Woordenboek, dl. 15, kol. 84-89.
– De Bruycker, Caesar 1878-1924, laatst geraadpleegd op 22 november 2022, op: http://www.ugentmemorialis.be/catalog/000003823.
– De Bruyker, Caesar (1878-1924), laatst geraadpleegd op 22 november 2022, op: https://www.bestor.be/wiki_nl/index.php/De_Bruyker,_Caesar_(1878-1924).