Christelijke Vlaamse Volksunie

Organisatie
Toon Van Moerbeke (2023, aanvulling), Bart De Wever (1998)

De Christelijke Vlaamse Volksunie was een verkiezingskartel van Vlaams-nationalisten, ontevreden middenstanders en boeren. Het was de opvolger van de Vlaamse Concentratie en de voorloper van de Volksunie.

Afkorting
CVV
Alternatieve naam
Kristene Vlaamse Volksunie
Oprichting
1954
Stopzetting
1954
Leestijd: 3 minuten

De Christelijke Vlaamse Volksunie (CVV) was een kartel van Vlaams-nationalisten, een middenstandsvereniging en een landbouwersorganisatie dat deelnam aan de parlementsverkiezingen van 1954.

Als advocaat van Hendrik Elias Elias, Hendrik
Hendrik Elias (1902-1973) was een historicus en Vlaams-nationalistisch politicus die als leider van het Vlaamsch Nationaal Verbond collaboreerde met de Duitse bezetter tijdens de Tweede W... Lees meer
, de leider van het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer
(VNV), werd Frans van der Elst Van der Elst, Frans
Frans van der Elst (1920-1997) was repressieadvocaat, medestichter van de Volksunie en voor die partij twintig jaar voorzitter (1955-1975) en bijna dertig jaar parlementslid (1958-1985).... Lees meer
heel sterk aangemoedigd door Elias om een nieuwe, democratische Vlaams-nationalistische partij te stichten. In tal van gespreken en brieven werd de twijfelende Van Der Elst door Elias gekneed tot de nieuwe, jonge leidersfiguur die het partijpolitiek Vlaams-nationalisme op een moderne, democratische leest diende uit te bouwen, los van het vooroorlogse Heel-Nederlandse Heel-Nederland
Lees meer
streven maar strevend naar een federale Federalisme
Sinds het begin van de 20ste eeuw behoort federalisme tot het programma van eerst de Waalse en vervolgens ook de Vlaamse beweging. Vanaf 1970 is de transformatie van België van unitaire t... Lees meer
staatsinrichting in België. Ook binnen het Vlaams Comité voor Federalisme Vlaams Comité voor Federalisme
Het Vlaams Comité voor Federalisme (1950-1955?) bestond uit academici die nadachten over oplossingen voor de Belgische communautaire problemen. Het comité produceerde een federalistisch m... Lees meer
groeide bij een aantal mensen, onder anderen Walter Couvreur Couvreur, Walter
De Gentse hoogleraar taalkunde Walter Couvreur (1914-1996) nam als overtuigde federalist bij de oprichting van de Volksunie eind 1954 gedurende enkele maanden het voorzitterschap van de p... Lees meer
en Frans van der Elst, de overtuiging dat er een nieuwe Vlaams-nationalistische partij moest gevormd worden die duidelijk opteerde voor federalisme. Met dat doel voor ogen startte Couvreur in het verkiezingsjaar 1954 onderhandelingen met vertegenwoordigers van de Vlaamse Concentratie Vlaamse Concentratie
De Vlaamse Concentratie was een naoorlogse Vlaams-nationale politieke partij (1949-1954) met Alex Donckerwolcke als voorzitter. Ze was voornamelijk anti-repressie. Lees meer
, waarvan Van Der Elst ook lid was, en de Vlaamse Volksbeweging Vlaamse Volksbeweging
De Vlaamse Volksbeweging (VVB) was een Vlaams-nationalistische drukkingsgroep, die werd opgericht in 1952 en tot het begin van de jaren 1970 een breder publiek mobiliseerde voor Vlaamsge... Lees meer
. Eind januari 1954 bestond er een consensus over het feit dat er een nieuwe Vlaams-nationalistische formatie aan de verkiezingen zou deelnemen. Het project kreeg echter nog een nieuwe wending, mede door de hetze die Piet van Rossem jr Van Rossem, Piet (jr.)
Piet van Rossem (1921-1984) was een politicus en journalist. Hij evolueerde van nationaalsocialist naar Vlaams-nationalist en liberaal. Hij was onder meer bestuurslid van de Vlaamse Conce... Lees meer
voerde tegen Alex Donckerwolcke Donckerwolcke, Alex
Alex Donderwolcke (1912-1988) was een ondernemer in de textielindustrie, rechter in handelszaken, Vlaams-nationalistisch politicus en voorzitter van de Vlaamse Concentratie (1949-1954).... Lees meer
. Via persoonlijke contacten met vooral Frans Lambrechts (broer van de gewezen VNV-volksvertegenwoordiger Karel Lambrechts Lambrechts, Karel
Karel Lambrechts (1910-1994) was een Vlaams-nationalistische syndicalist en politicus, die als volksvertegenwoordiger voor het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) fungeerde in de periode 193... Lees meer
), rijpte bij de groep rond Couvreur het plan om een electoraal kartel tot stand te brengen tussen Vlaams-nationalisten en organisaties van dissidente, katholieke middenstanders en boeren. Enerzijds was dit het hoofdzakelijk Antwerpse Algemeen Christelijk Middenstandsverbond dat gesteund werd door Joseph Clynmans, senator voor de Christelijke Volkspartij Christelijke Volkspartij
Lees meer
, en anderzijds het hoofdzakelijk Mechelse Boerenfront Boerenfront
Het Boerenfront ontstond in 1937 uit ongenoegen over de Boerenbond en de landbouwpolitiek van de regering. Voor de Tweede Wereldoorlog had het banden met Vlaams-nationalistische en rechts... Lees meer
onder leiding van Lode van Kerkhoven Van Kerkhoven, Lode
Lode van Kerkhoven (1914-1985) was lid van het IJzerbedevaartcomité. Ook was hij actief in het Davidsfonds, bij het Noordstarfonds en verschillende andere Vlaamsgezinde organisaties. ... Lees meer
. Lambrechts was bij beide organisaties betrokken.

Op 2 maart 1954 werd het kartel aan de pers voorgesteld onder de naam Christelijke Vlaamse Volksunie. Omdat het programma van de CVV niet erg radicaal bleek en, voor sommigen, vooral omdat de eerste plaats op de Antwerpse Kamerlijst niet naar Alex Donckerwolcke ging, daalde het enthousiasme voor de CVV bij de leiding van de Vlaamse Concentratie onder het nulpunt. Het kartel hield evenwel stand tot aan de verkiezingen. Daarbij haalde de CVV, die overal lijsten wist in te dienen, 113.632 stemmen voor de Kamer. Enkel Herman Wagemans Wagemans, Herman
De advocaat Herman Wagemans (1918-2006) was de eerste voorzitter van het Algemeen Nederlands Zangverbond, Vlaams-nationalistisch politicus, medestichter van de Volksunie en medestichter v... Lees meer
werd in Antwerpen tot Kamerlid verkozen. De CVV viel dadelijk uit elkaar. In het najaar van 1954 zou een aantal initiatiefnemers van de CVV overgaan tot de oprichting van de Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer
.

Literatuur

– T. van Moerbeke, Voorgeschiedenis en ontstaan van de Vlaamse Volksbeweging (1945-1957), KUL, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1981.
– L. Bosman, De Volksunie: een partij-analyse (1954-1961), VUB, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1986.
– B. de Wever, Herrijzenis van de Vlaams-nationale partijpolitiek (1949-1965). Het arrondissement Antwerpen, KUL, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1995.

Suggestie doorgeven

1973: Frans van der Elst (pdf)

1998: Bart De Wever (pdf)

2023: Toon Van Moerbeke

Databanken

Inhoudstafel