Donckerwolcke, Alex

Persoon
Toon Van Moerbeke (2024, aanvulling), Gaston Durnez (1998, aanvulling)

Alex Donderwolcke (1912-1988) was een ondernemer in de textielindustrie, rechter in handelszaken, Vlaams-nationalistisch politicus en voorzitter van de Vlaamse Concentratie (1949-1954).

Volledige voornaam
Fritz-Alex
Geboorte
Sint-Kwintens-Lennik, 6 december 1912
Overlijden
Kapellen, 7 augustus 1988
Leestijd: 4 minuten

Alex Donderwolcke volgde handelsstudies aan het Sint-Jozefsinstituut te Geraardsbergen (1924-1929), eerste wetenschappelijke aan het Collège Saint-Augustin te Edingen (1929-1930), daarna aan de Rijksuniversiteit Gent (1930-1935) en behaalde er de graad van burgerlijk mijnbouwkundig ingenieur. Donckerwolcke was eerst assistent bij het Laboratorium voor Technologie der Textielstoffen van de Rijksuniversiteit Gent, daarna in juli 1937 inspecteur bij de Algemene Directie NV Nijverheidswegen en maakte nadien carrière in het bedrijfsleven. Eerst werkzaam bij de Brusselse textielfirma Wyers, richtte hij in 1950 een eigen textielfirma op, Solana, waarvan hij beheerder-directeur was. Tevens was hij rechter in handelszaken in de rechtbank van koophandel en voorzitter van de consulaire commissie voor het opsporen van wankele bedrijven (Antwerpen).

Tweede Wereldoorlog

Op jonge leeftijd werd Donckerwolcke een overtuigd aanhanger van het Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen
Het Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen (Verdinaso) (1931-1941) was een fascistisch geïnspireerde beweging onder leiding van Joris van Severen, die een staats- en maatschappijherv... Lees meer
(Verdinaso). Tijdens de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer
was hij werkzaam als directeur van de Centrale voor Textielwaren, maar hij kwam al snel in conflict met secretaris-generaal Victor Leemans Leemans, Victor
Victor Leemans (1901-1971) was een politiek en sociaaleconomisch theoreticus, die het gedachtegoed van de revolutie van rechts introduceerde in de Vlaamse beweging. Tijdens de Tweede Were... Lees meer
en werd op bevel van de Duitse overheid op 28 januari 1941 ontslagen. Toch bedong hij daarvoor schadevergoeding. Vanwege deze bedrijvigheid werd hij in de eerste naoorlogse jaren verhoord en geïnterneerd in het Brusselse centrum Het Klein Kasteeltje. De ‘zaak Donckerwolcke’ bleef in onderzoek tot midden april 1949.

Vlaamse Concentratie

Door Antwerpse Vlaams-nationalisten, onder wie Walter Bouchery Bouchery, Walter
Walter Bouchery (1908-1961) was een Antwerpse advocaat, die achtereenvolgens actief was in de studenten- en jeugdbeweging (AKVS en AVNJ). Na de oorlog zou hij in de Vlaamse beweging voora... Lees meer
, werd Donckerwolcke aangespoord tot het reorganiseren van de Vlaams-nationalisten. Daartoe kwamen zij op 12 maart 1949 samen te Brussel, een bijeenkomst waarvoor de uitnodigingsbrief de namen vermeldt van Donckerwolcke, advocaat Jan Lancsweert, dokter Robert Roossens en de Gentse advocaat Willy van Hille. Vanuit het coördinatiecomité (Donckerwolcke, W. Van Hulle, Daniël Merlevede Merlevede, Daniël
Daniël Merlevede (1911-2014) was als scholier en student en als jongvolwassene actief in het AKVS, de Jong Nederlandsche Gemeenschap, het DSV en de leiding van AKDS en DJV. Na de oorlog b... Lees meer
, Norbert de Witte De Witte, Norbert
Norbert de Witte (1911-1983) liet zich opmerken in Dinaso-kringen, onder andere in de studentenwerking van het Verdinaso. Later kwam hij bij Nederland Eén!, Het Spoor voor de Lage Landen,... Lees meer
, F. Mattheessens, J. Noelmans) kwam op 24 juni 1946 de vzw Vlaamse Concentratie Vlaamse Concentratie
De Vlaamse Concentratie was een naoorlogse Vlaams-nationale politieke partij (1949-1954) met Alex Donckerwolcke als voorzitter. Ze was voornamelijk anti-repressie. Lees meer
tot stand. Met schaarse financiële middelen en een groot gebrek aan kandidaten ging de partij de verkiezingen in. Donckerwolcke werd lijsttrekker voor de Kamer in het arrondissement Roeselare-Tielt. De Koningskwestie Koningskwestie
Constitutioneel, politiek en maatschappelijk vraagstuk rond de persoon en de houding van koning Leopold III tijdens de Tweede Wereldoorlog. Lees meer
fnuikte de kansen van de Vlaamse Concentratie, die in juni 1950 niet deelnam aan de verkiezingen. De nieuwe, mislukte verruimingsonderhandelingen met de Christelijke Volkspartij Christelijke Volkspartij
Lees meer
(CVP) leidden tot een breuk met De Witte, die naar laatstgenoemde partij overstapte. Tot aan de gemeenteraadsverkiezingen van 1952 stokte de verdere uitbouw van de partij, die andermaal geen hoge scores behaalde. Donckerwolcke werd als voorzitter geconfronteerd met tal van interne conflicten. Na De Witte haakte ook Willy van Hecke af en werd hij, in 1953, scherp aangevallen door Piet van Rossem jr. Van Rossem, Piet (jr.)
Piet van Rossem (1921-1984) was een politicus en journalist. Hij evolueerde van nationaalsocialist naar Vlaams-nationalist en liberaal. Hij was onder meer bestuurslid van de Vlaamse Conce... Lees meer
, wat tot diens ontslag leidde. Met de parlementsverkiezingen van 1954 in zicht werd Donckerwolcke eerst door het bestuur van de Vlaamse Concentratie aangesteld als lijstaanvoerder voor de Kamer in Antwerpen, maar op de valreep moest hij de duimen leggen voor de populaire advocaat Herman Wagemans Wagemans, Herman
De advocaat Herman Wagemans (1918-2006) was de eerste voorzitter van het Algemeen Nederlands Zangverbond, Vlaams-nationalistisch politicus, medestichter van de Volksunie en medestichter v... Lees meer
, die verkozen werd voor de pas opgerichte nieuwe partij, de Christelijke Vlaamse Volksunie Christelijke Vlaamse Volksunie
De Christelijke Vlaamse Volksunie was een verkiezingskartel van Vlaams-nationalisten, ontevreden middenstanders en boeren. Het was de opvolger van de Vlaamse Concentratie en de voorloper ... Lees meer
.

Vlaamse Volksbeweging

Einde augustus 1954 leidden de besprekingen tussen de Vlaamse Volksbeweging Vlaamse Volksbeweging
De Vlaamse Volksbeweging (VVB) was een Vlaams-nationalistische drukkingsgroep, die werd opgericht in 1952 en tot het begin van de jaren 1970 een breder publiek mobiliseerde voor Vlaamsge... Lees meer
(met voorzitter Paul-Felix Beeckman Beeckman, Paul-Felix
Paul-Felix Beeckman (1900-1978) was als student actief in het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond en het KVHV. Later engageerde hij zich binnen het VNV. Na de Tweede Wereldoorlog... Lees meer
) en de restanten van de Vlaamse Concentratie (naast Donckerwolcke, secretaris Carlo Reiners Reiners, Carlo
Carlo Reiners (1922-1976) raakte na de Tweede Wereldoorlog betrokken bij de Vlaamse Concentratie. In 1951 was hij één van de stichters van de Vlaamse Volkskunstbeweging (VVKB), waarvan hi... Lees meer
en de Brugse advocaat Paul Ghyssaert) tot een nieuwe start van de Vlaamse Volksbeweging. Donckerwolcke verdween ontgoocheld uit de Vlaams-nationalistische partijpolitiek, mede door het ter ziele gaan van de Vlaamse Concentratie, die er nooit in was geslaagd een ruim, eendrachtig partijkader uit te bouwen. De partij was te veel een één-thema-partij gebleven, een anti- repressie Repressie
Lees meer
partij namelijk, en een conglomeraat van alle vooroorlogse Nieuwe Orde-strekkingen. Nog in 1968 hield Karel Dillen Dillen, Karel
Karel Dillen (1925-2007) was, na een aanloop als radicaal Vlaams-nationalistisch spreker en publicist, de oprichter en eerste volksvertegenwoordiger van het Vlaams Blok. Hij zetelde in de... Lees meer
in ’t Pallieterke 't Pallieterke
’t Pallieterke (1945-…) is een Vlaams-nationalistisch weekblad, dat aanvankelijk uiterst-rechts georiënteerd was en overwegend satirische bijdragen publiceerde, maar dat de afgelopen dece... Lees meer
een ultiem, maar vruchteloos pleidooi ten voordele van de coöptatie van Donckerwolcke als Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer
-senator.

Literatuur

– J.L. Donckerwolcke, in: 't Pallieterke, 4 april 1968.
– R. Sch. (= K. Dillen), Dankbaarheid in de politiek, blijft mogelijk, in: 't Pallieterke, 18 april 1968.
– E. de V. (= A. de Bruyne), Mr Willem Beernink, in: 't Pallieterke, 1 april 1971.
– T. van Moerbeke, Voorgeschiedenis en ontstaan van de Vlaamse Volksbeweging (1945-1957), KUL, licentiaatsverhandeling, 1981.
– F. van Campenhout, Alex Donckerwolcke en de Vlaamse Concentratie, in: Bormshuis-Broederband, jg. 41, 2004, nr. 9, nov.-dec., pp. 5-8.
– F. Wittock, De Vlaamse Concentratie 1949-1954, RUG, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1989.
– B. de Wever, Herrijzenis van de Vlaams- nationale partijpolitiek (1949-1965). Het arrondissement Antwerpen, KUL, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1995.
– H. Vandormael, Alex Donckerwolcke, in: Bijdragen tot de geschiedenis van Lennik, Lennik, 1997, pp. 225-227.

Suggestie doorgeven

1973: Gaston Durnez (pdf)

1998: Gaston Durnez (pdf)

2024: Toon Van Moerbeke

Databanken

Inhoudstafel