Algemeen Vlaams Comité

Organisatie
Nico Van Campenhout (2023)

Het Algemeen Vlaams Comité was een pluralistisch samenwerkingsverband dat in 1949-1950 het Vlaamsgezinde eisenpakket onder de aandacht bracht.

Oprichting
1949
Leestijd: 3 minuten

Pluralistische samenwerking

Het Algemeen Vlaams Comité (AVC) was na de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer
een van de eerste initiatieven waarin Vlaamsgezinden van uiteenlopende ideologische signatuur gezamenlijk naar buiten traden. In de beginselverklaring werd gepleit voor pluralistische samenwerking en werd expliciet gewezen op de eentaligheid van Nederlandstalig België België
Geen Vlaamse beweging zonder België. Het is ook onmogelijk om België te begrijpen zonder de geschiedenis van de Vlaamse beweging erbij te betrekken. Tussen het ontstaan van een culturele ... Lees meer
. Ook de openheid naar andere volkeren, talen en culturen werd uitdrukkelijk vooropgesteld, net als de aandacht voor de verzuchtingen van Wallonië. De realisatie van de Vlaamsgezinde eisen diende te gebeuren binnen de context van de Belgische staat en de democratie, zo werd benadrukt.

Activiteiten en publicaties

De eerste activiteit van het AVC was de publicatie van een motie waarin men zich afzette tegen de in het vooruitzicht gestelde uitslagen van de talentelling Taaltelling
Talentellingen waren gekoppeld aan de tienjaarlijkse volkstellingen in België (1846-1947). De resultaten hadden grote gevolgen voor het taalstatuut van de gemeenten rond Brussel-hoofdsta... Lees meer
van 1947, ‘omwille van de algemeen vastgestelde valse verklaringen en de openlijke sabotage van het wetenschappelijk karakter van de volkstelling’. Vervolgens werd een oproep gericht aan alle Vlaamse parlementsleden, waarin erop werd aangedrongen dat zij de rechten van het Nederlands in het openbare leven zouden verzekeren en zij zich bij alle parlementaire besprekingen zouden uitdrukken in de taal van hun kiezers. Het niet naleven van de taalwetten Taalpolitiek en -wetgeving
Situaties van taalonderdrukking vindt men wereldwijd. Daarom besteedt deze bijdrage eerst aandacht aan gehanteerde taalpolitieke strategieën. Ook in België verzette een gedomineerde taalg... Lees meer
zou niet langer straffeloos mogen gebeuren, de taalverhoudingen in Brussel dienden ordentelijk te worden geregeld, de werkloosheid in de Vlaamse regio’s behoorde te worden aangepakt en de taalgrens Taalgrens
Het begrip ‘taalgrens’ verwijst in het algemeen naar een grens die twee bevolkingsgroepen die een verschillende taal spreken van elkaar scheidt en in het bijzonder naar de grens tussen he... Lees meer
moest op wetenschappelijke basis definitief worden vastgelegd, zo luidde het verder. De Vlaamse parlementsleden van de Christelijke Volkspartij (CVP) Christelijke Volkspartij
Lees meer
schaarden zich achter dit eisenpakket.

Samen met het Vlaams Economisch Verbond (VEV) Vlaams Economisch Verbond
Het Vlaams Economisch Verbond (VEV) is een Vlaamsgezinde belangengroep en patronale organisatie, die werd opgericht in 1926. Tijdens het interbellum zette het VEV zich in voor algemeen ec... Lees meer
werkte het AVC mee aan het Algemeen Vlaams Congres, dat op 17 en 18 december 1949 in Brussel werd georganiseerd op initiatief van de Vereniging van Vlaamse Studenten (VVS) Vereniging van Vlaamse Studenten
De Vlaamse Vereniging van Studenten (VVS) is het overlegorgaan van de representatieve studentenverenigingen van de Vlaamse universiteiten en hogescholen. VVS behartigt de belangen van de ... Lees meer
.

Begin 1950 publiceerden het Davids- Davidsfonds
Het Davidsfonds is een katholieke Vlaamse cultuurvereniging, die werd opgericht in januari 1875. Lees meer
, het Vermeylen- August Vermeylenfonds
Het August Vermeylenfonds, opgericht in 1945 door Vlaamse socialisten, beoogde de versmelting van socialistische en Vlaamse idealen. In de jaren 1960 en 1970, onder leiding van Gerlo, koo... Lees meer
en het Willemsfonds Willemsfonds
Het Willemsfonds (1851-heden) is een liberaal-vrijzinnige culturele vereniging en drukkingsgroep die het gebruik van het Nederlands promoot en ondersteunt. Lees meer
, die binnen het AVC samenwerkten, een motie betreffende de sociaaleconomische problemen van Limburg Limburg
Lees meer
. Daarin werd erop gewezen dat de ‘rijke Limburgse ondergrond destijds werd geconcedeerd zonder dat afdoende waarborgen werden bedongen voor de culturele gaafheid en de sociale zelfstandigheid van de Limburgse bevolking’ en ‘zonder enige bekommernis om de verdere industriële uitbouw van de Vlaamse provincie Limburg’. Wat dat betreft werden waarborgen gevraagd voor de toekomst.

In maart 1950 sprak het AVC met eerste minister Gaston Eyskens Eyskens, Gaston
Gaston Eyskens (1905-1988) was een Vlaamsgezinde katholieke econoom en politicus, die onder andere eerste minister was ten tijde van de Koningskwestie en aan de basis lag van de eerste st... Lees meer
over het verzet tegen de talentelling en over de vernederlandsing van het bedrijfsleven Bedrijfsleven
Onder impuls van intellectuelen, ondernemers en gesalarieerde kaders verkreeg de Vlaamse beweging een economische oriëntatie. De uitbouw van een Vlaams bedrijfsleven behelsde een politiek... Lees meer
. In oktober 1950 werd de premier gevraagd speciale cursussen ‘algemeen beschaafde taal’ voor ambtenaren te organiseren en bij de aanwerving rekening te houden met hun competentie ter zake.

De publicaties van het Comité en het Algemeen Vlaams Congres oogstten maatschappelijke weerklank, maar werden op de achtergrond gedrongen door de alles dominerende politieke actualiteit van de koningskwestie Koningskwestie
Constitutioneel, politiek en maatschappelijk vraagstuk rond de persoon en de houding van koning Leopold III tijdens de Tweede Wereldoorlog. Lees meer
.

Na de publicatie van de talentelling van 1947 in 1954, werd een gelijkaardige, overkoepelende Vlaamsgezinde campagne opgezet.

Literatuur

– Een Algemeen Vlaams Comité, in: De Belleman, jg. 29, nr. 1, februari 1950.
– H. Todts, Hoop en wanhoop der Vlaamsgezinden. Kroniek van de Vlaamse Beweging 1944-1954, dl. 1, 1961.

Suggestie doorgeven

1973: Gaston Durnez (pdf)

1998: Gaston Durnez (pdf)

2023: Nico Van Campenhout

Inhoudstafel