Algemeen Katholiek Diets Studentenverbond

Organisatie
Louis Vos (2023, aanvulling), Louis Vos (1998)

Het Algemeen Katholiek Dietsch Studentenverbond (AKDS, 1935-1937) was de organisatorische voortzetting van het intussen sterk gereduceerde AKVS en een erfgenaam van de Katholieke Vlaamse Studentenbeweging. In 1937 kreeg het de naam Dietsch Jeugdverbond (DJV).

Afkorting
AKDS
Alternatieve naam
Algemeen Katholiek Dietsch Studentenverbond
Oprichting
1934
Stopzetting
april 1937
Leestijd: 3 minuten

Het AKDS werd in 1935 tot 1937 de organisatorische voortzetting van het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond
Het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond (1903-1935) was de organisatorische vormgeving van de katholieke Vlaamse studentenbeweging: een jeugdbeweging met plaatselijke bonden van ka... Lees meer
(AKVS) (maar wijzigde na twee jaar zijn naam in Dietsch Jeugdverbond. Het was één van de erfgenamen van de oude Katholieke Vlaamse studentenbeweging Katholieke Vlaamse studentenbeweging
De Katholieke Vlaamse Studentenbeweging was de georganiseerde deelname van de katholieke studerende jeugd aan de Vlaamse beweging. Ze leverde daartoe met haar grote aanhang van ca. 1875 t... Lees meer
, naast Katholieke Studentenactie - Jong Vlaanderen Katholieke StudentenActie
De Katholieke Studentenactie (KSA) was een (jeugd)beweging rond Katholieke Actie. Ze was gericht op scholieren en beschouwde zichzelf als een erfgenaam van de Katholieke Vlaamse Studenten... Lees meer
(KSA), Jong Volksche Front Jong Volksche Front
Het Jong Volksche Front was een West-Vlaamse Vlaamse studentenbeweging, die met bisschoppelijke goedkeuring de vroegere plaatselijke bonden van het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenve... Lees meer
(JVF) en de niet gebundelde Vlaamse studentenbonden.

Het AKVS dat door de kerkelijke overheid werd bestreden en moest optornen tegen concurrerende, door de kerk goedgekeurde Vlaamse jeugdbewegingen, weigerde in 1933 aan te sluiten bij het Verdinaso Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen
Het Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen (Verdinaso) (1931-1941) was een fascistisch geïnspireerde beweging onder leiding van Joris van Severen, die een staats- en maatschappijherv... Lees meer
en in 1935 bij het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer
. Het was qua ledenaantal al gereduceerd tot een kleine restgroep toen AKVS-leider Edgar Boonen Boonen, Edgar
Edgar Boonen (1912-1993) speelde vooral een rol in de Vlaamse beweging van 1933 tot 1940 als ‘leider‘ van het AKVS, waarvan hij de autonomie wist te bewaren, om een Volksdietse koers te v... Lees meer
en organisatieleider Emiel Valkaert Valkaert, Emiel
Emiel Valkaert (1912-1979) speelde een belangrijke rol als organisatieleider van het AKVS dat in de jaren 1930 had af te rekenen met veroordeling door de bisschoppen en concurrentie van d... Lees meer
in 1935 steun kregen van een aantal oud-leden van de Jong Nederlandsche Gemeenschap Jong Nederlandsche Gemeenschap
De Groot-Nederlandse en rechts-radicale Jong Nederlandsche Gemeenschap bestond van 1931 tot 1935 en was de laatste poging van priester Robrecht de Smet om impact te hebben in de Vlaamse e... Lees meer
(onder meer de Oostvlamingen Daniël Merlevede Merlevede, Daniël
Daniël Merlevede (1911-2014) was als scholier en student en als jongvolwassene actief in het AKVS, de Jong Nederlandsche Gemeenschap, het DSV en de leiding van AKDS en DJV. Na de oorlog b... Lees meer
, Armand Thiel en Constant de Vos De Vos, Constant
Lees meer
) en na de Nieuwe Marsrichting van Verdinaso-leider Joris van Severen Van Severen, Joris
Joris van Severen (1894-1940) is vooral bekend als de oprichter en leider van het fascistisch geïnspireerde Verdinaso (Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen). Medio jaren 1930 verru... Lees meer
ook van enkele uitgetreden voormalige Dinaso's (onder meer Wies Moens Moens, Wies
Lees meer
).

Diets

Ze wilden het AKVS -- dat vanaf de lente van 1935 AKDS (Dietsch) werd genoemd – wel steunen, maar het tegelijk in ‘zuiver’ volksdietse richting sturen. Even leek er een kans te bestaan dat het AKDS in het bisdom Gent een akkoord zou kunnen sluiten met de kerkelijke overheid waardoor het meer armslag zou krijgen. In 1935 wilde de Oost-Vlaamse Katholieke Studentenactie - Jong Vlaanderen zich immers beperken tot zuivere katholieke actie. Zo zou de leiding van de Vlaamse actie in de plaatselijke studentenbonden aan een andere organisatie toekomen dan aan de gouwleiding van KSA-bisdom Gent. De onderhandelingen mislukten echter en de concessie voor de vrijgekomen Vlaamse werking werd toevertrouwd aan het beginnende Oost-Vlaamse Jong Volksche Front, wat leidde tot de bittere reactie in een reeks brochures van De Zeven Puriteinen De Zeven Puriteinen
De Zeven Puriteinen was het pseudoniem van de auteurs van artikels in De Blauwvoet en van enkele brochures die in de jaren 1930 verschenen, gericht tegen de druk van de Katholieke Actie e... Lees meer
, een schuilnaam voor enkele Vlaams-nationalistische priesters uit het Gentse.

Uit die brochures en uit De Blauwvoet De Blauwvoet (1920-1941)
De Blauwvoet (1920-1941) was het orgaan van het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond (AKVS), en van zijn opvolgers het Algemeen Katholiek Dietsch Studentenverbond (AKDS) en het Di... Lees meer
bleek de ideologische oriëntering van het AKDS. Het verwierp elke Belgische politiek inclusief de taalwetgeving, en vond dat de Vlaamse strijd op zichzelf geen bestaansrecht had. Dit gold eveneens voor een onafhankelijk Vlaanderen; het AKDS streefde naar de realisatie van een Dietse volksstaat, die het lage-landen-gebied ten noorden van de taalgrens zou omvatten. Verder verwierp het de parlementaire liberale democratie en het algemeen stemrecht en was voorstander van een maatschappelijk systeem met 'verantwoordelijk leiderschap'.

De eigenlijke werking voor de paar honderd aangesloten leden (vooral in Antwerpen maar met enkele kernen in Oost-Vlaanderen) evolueerde intussen steeds meer in de richting van een 'klassieke' jeugdbeweging met uniformen, marsen, kampen en trektochten, die meestal wel ideologisch werden omkaderd. Zo trokken Vlaamse AKDS'ers in 1936 met de fiets naar het graf van de in 1932 overleden voormalige activist René de Clercq De Clercq, René
Lees meer
in het dorpje Lage Vuursche. Daar ontmoetten ze een groepje Amsterdamse jongeren rond Thijs Rienks en Jacob Tewis, die bereid waren zich bij het AKDS aan te sluiten, al waren ze zelf niet katholiek. Conform de volkse beginselen stelde het AKDS zijn rangen open voor niet-studerenden en niet-katholieken, zodat de naamverandering naar Dietsch Jeugdverbond (vanaf april 1937) een logische stap was.

Literatuur

– L. Vos, Bloei en ondergang van het AKVS, 2 dln., 1982.
– AKVS-schriften (1980-1999).

Suggestie doorgeven

1973: Lionel Vandenberghe (pdf)

1998: Louis Vos (pdf)

2023: Louis Vos

Inhoudstafel