De Feyter, Karel

Persoon
Peter Lemmens (2023, ongewijzigd), Peter Lemmens (1998)
Geboorte
Nukerke, 7 april 1890
Overlijden
Sint-Gillis, 25 september 1945
Leestijd: 3 minuten

Kon als zoon van een dorpsgeneesheer gaan studeren aan het college van Oudenaarde, waar hij meewerkte aan het tijdschrift van de Katholieke Oostvlaamsche Studentenbond.

Van 1907 tot 1912 was De Feyter postulant bij de witte paters en vervolgens werd hij seminarist te Gent. Vanaf 1913 organiseerde hij met Jozef Goossenaerts Goossenaerts, Jozef
Jozef Goossenaerts (1882-1963) was een Vlaams-nationalistische duivel-doet-al, die gedurende meer dan een halve eeuw betrokken was bij uiteenlopende socioculturele, (partij)politieke en i... Lees meer
in de regio Ronse-Oudenaarde meetings over de taalgrensactie ( Taalgrens Wakker! Taalgrens Wakker!
Taalgrens Wakker! (1912-1931) was een vereniging voor taalgrensactie, die gedragen werd door prominente Vlaamsgezinden als Jozef Goossenaerts en Staf de Clercq. Spreekbuis was het halfmaa... Lees meer
) en de vernederlandsing van de Rijksuniversiteit Gent-RUG ( onderwijs Hoger onderwijs in Gent
Met de vernederlandsing in 1930 als hoogtepunt is de Gentse universiteit een belangrijk strijdpunt geweest in de Vlaamse beweging. Van het Latijn uit 1817 tot het Engels van vandaag: het ... Lees meer
).

Op 6 juni 1914 werd hij tot priester gewijd. Op 1 augustus 1914 gemobiliseerd, werd hij vanaf november hulpaalmoezenier. In oktober 1916 werd hij om kerkrechtelijke redenen gedegradeerd tot brancardier en overgeplaatst naar Calais.

Na de oorlog hervatte De Feyter zijn samenwerking met Goossenaerts, die hij zowel voor het intellectuele als het praktische werk bijstond bij de uitbouw van verschillende Vlaamse initiatieven en verenigingen (onder meer de taalgrensactie, de vernederlandsing van de RUG, Het Vlaamsche Volkstooneel Het Vlaamsche Volkstooneel (1924-1932)
Lees meer
, Vlaamse Filologen Vlaamse Filologencongressen
De Vlaamse Filologencongressen werden van 1910 tot 1983 om de twee jaar gehouden in een Vlaamse stad. Doel was de stimulering van het Vlaamse wetenschappelijke leven. Lees meer
- en Vlaamsche Wetenschappelijke Congressen Vlaamsche Wetenschappelijke Congressen
De Vlaamsche Wetenschappelijke Congressen (1887-1942) ijverden in uiteenlopende vakgebieden voor een Nederlandstalige wetenschapsbeoefening in Vlaanderen. Lees meer
). Eind 1923 trad hij uit als priester.

Op 20 januari 1927 trad De Feyter als bezoldigd Algemeen Secretaris in dienst bij Verbond der Vlaamse Oud-strijders Verbond VOS
Het Verbond der Vlaamse Oud-Strijders (VOS), opgericht in 1919, was een flamingantische vereniging voor oud-strijders van de Eerste Wereldoorlog, die in de loop van het interbellum tot ee... Lees meer
(VOS), dat zich op dat ogenblik in een crisissituatie bevond. Daardoor had hij er van april tot november 1927 de feitelijke leiding van. In de daaropvolgende jaren werd De Feyter in zijn werkzaamheden gedwarsboomd door afgevaardigd beheerder Alfons Jacobs. Ten gevolge van een bestuurswissel bepaalde De Feyter vanaf eind 1933, samen met Germain Lefever Lefever, Germain
Lees meer
, de koers van VOS. Samen bouwden zij VOS uit tot een van de toonaangevende verenigingen van de niet-partijpolitieke V.B. De Feyter was vooral actief inzake de belangenbehartiging der oud-strijders. Daardoor werd hij in 1936 tot ondervoorzitter van de Staten Generaal der Oud-Strijders aangeduid. Ook de pacifistische strijd van VOS werd sedert 1933 inhoudelijk en organisatorisch grotendeels door hem bepaald ( pacifisme Pacifisme
Lees meer
). Dienaangaande vertegenwoordigde hij VOS op meerdere internationale congressen. Op Vlaams gebied was zijn (intellectuele en redactionele) inbreng bij VOS beperkter. Wel vertegenwoordigde hij het Verbond in de Commissie Colson Commissie Colson
In september 1932 richtte de Belgische regering, naar aanleiding van een interpellatie over de bestuurlijke amnestie door enkele Vlaamse Kamerleden, een adviescommissie op in verband met ... Lees meer
(1932-1933) en het Vlaamsch Verbond voor Brussel Vlaams Verbond voor Brussel
Lees meer
(1935-1940).

Na 28 mei 1940 steunde De Feyter Leopold III van Saksen-Coburg, Leopold III
Leopold III (1901-1983) werd aan de vooravond van en tijdens de Tweede Wereldoorlog het boegbeeld van een autoritaire stroming in de Belgische politiek. Zijn controversiële houding en mee... Lees meer
en Hendrik de Man De Man, Hendrik
Lees meer
in hun pogingen tot de vestiging van een autoritair monarchistisch regime, onder meer "om de zelfstandigheid van onze Vlaamse kultuur te verzekeren". Hiertoe bemiddelde hij tevergeefs voor een toenadering tussen de Vlaams-nationalisten en het Hof. Met het VOS kwam De Feyter in de collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer
terecht. In 1941 richtte hij namens VOS, maar op Duits verzoek, mee de Vlaamsche Wacht Vlaamsche Wacht
De Vlaamsche Wacht (1941-1944) was een collaborerende Vlaamse militaire formatie tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ze werd ingezet in België als hulptroep van het bezettingsleger. Lees meer
op, die hij opvatte als een supplementieve rijkswacht. Hij was medeverantwoordelijk voor de werving van de eerste twee lichtingen. Toen de Duitsers de Vlaamsche Wacht voor hun oorlogsdoeleinden begonnen in te zetten, distantieerde hij zich hiervan, zij het niet openlijk. De Feyter bleef zijn functie gedurende de hele bezetting uitoefenen.

Na de geallieerde intocht ondernam De Feyter nog pogingen om VOS te redden. Daartoe had hij nog op 13 november 1944 een onderhoud met regeringskringen ( Hendrik Fayat Fayat, Hendrik
Lees meer
). Op 15 november werd hij aangehouden. Wegens politieke en economische collaboratie werd De Feyter door de krijgsraad op 22 februari 1945 ter dood veroordeeld. Het krijgshof bekrachtigde dit vonnis en ook zijn gratieverzoek werd op 18 september geweigerd. Zeven dagen later vond de terechtstelling plaats.

Werken

– Boycot? Een ernstig woord tot de Vlaamsche studenten aan de Universiteit Gent, 1925.
– talrijke naamloze artikelen in De Vlaamsche Oud strijder en V.O.S.

Literatuur

– 'Karel De Feyter-Herdenking', in De Vlaamse Oudstrijder, jg. 21, nr. 19 (10 oktober 1965), p. 1-2.
– P. Lemmens, 'Karel De Feyter (1890-1945). Een korte levensschets', in De Vos, jg. 46, nr. 6 (6 april 1990), p. 4-6.
– B. de Wever, Greep naar de macht. Vlaams-nationalisme en Nieuwe Orde. Het VNV 1933-1945, 1994.

Suggestie doorgeven

1973: Guido Provoost (pdf)

1998: Peter Lemmens (pdf)

2023: Peter Lemmens

Databanken

Inhoudstafel