Commissie Colson

Organisatie
Véronique Laureys (2023)

In september 1932 richtte de Belgische regering, naar aanleiding van een interpellatie over de bestuurlijke amnestie door enkele Vlaamse Kamerleden, een adviescommissie op in verband met het toekennen van bestuurlijke amnestie. Dit was de commissie Colson, genoemd naar een ministerieel ambtenaar.

Oprichting
1932
Leestijd: 2 minuten

De commissie had de bedoeling te beraadslagen over amnestie Amnestie
Lees meer
maatregelen ten gunste van ambtenaren die na de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer
omwille van “onvaderlands gedrag” (onder meer activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer
) waren afgezet. De herziening betrof in essentie ambtenaren waarvan gebleken was dat zij slechts de wettelijke voorschriften hadden gevolgd. De amnestiekwestie als zodanig had in Vlaamsgezinde kringen opnieuw aan belang gewonnen sinds 1928: in dat jaar was August Borms Borms, August
August Borms (1878-1946) speelde een prominente rol in de activistische collaboratie tijdens de Eerste Wereldoorlog en groeide nadien uit tot hét symbool van de amnestiebeweging, die een ... Lees meer
, die op dat ogenblik een gevangenisstraf uitzat wegens collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer
met de Duitsers, verkozen voor de Kamer.

De oprichting van de commissie Colson riep felle weerstand op in patriottische kringen. Op 31 december 1933 vond in Brussel een massademonstratie plaats van Belgische oud-strijders, aangevuurd door UFAC (“Fraternellen”) en Vuurkruisers. Zij protesteerden tegen het feit dat een aantal van activisme verdachte ambtenaren mogelijk opnieuw in dienst zou worden genomen. De manifestanten drongen zelfs de neutrale zone rondom het parlementsgebouw binnen en dreigden het te bestormen.

Omdat het verzet ongebreidelde vormen aannam, stelde koning Albert I van Saksen-Coburg, Albert I
Koning Albert I (1875-1934) werd aan de vooravond van en tijdens de Eerste Wereldoorlog geconfronteerd met een radicaliserende Vlaamse beweging. De communautaire kwestie groeide daardoor ... Lees meer
in een brief van 3 januari 1934 aan de premier een compromis voor waarbij een commissie van magistraten over elk geval afzonderlijk zou beslissen. De regering sloot zich hierbij aan (zie hiervoor commissie Goddijn Commissie Goddijn
De Commissie Goddijn werd in januari 1934 bij Koninklijk Besluit opgericht om de amnestiemaatregelen voor ambtenaren te onderzoeken. Lees meer
).

Literatuur

– Pasinomie, Koninklijk Besluit van 6 januari 1934, 10.
– Wetsvoorstel van bestuurlijke amnestie, in: Gedrukt Stuk Kamer der Volksvertegenwoordigers, 13 mei 1937, 281, pp. 1-6.
– C. Bouwmeester, e.a., Kroniek van de 20ste eeuw, 1985.
– M. Schoups en A. Vrints, De overlevenden: de Belgische oud-strijders tijdens het interbellum, 2018, p. 203 e.v.
– J. Velaers, Albert I, Koning in tijden van oorlog en crisis, 1900-1934, 2009, p. 991 e.v.
– L. Pauwels, Leo Baekeland, uitvinder bakeliet, in: Doorbraak, 23 februari 2022.

Suggestie doorgeven

1973: Gaston Durnez (pdf)

1998: Gaston Durnez (pdf)

2023: Véronique Laureys

Inhoudstafel