Rudelsheim, Marten

Marten Rudelsheim was de zoon van een Duitse, Joodse vader en een Nederlandse, niet-Joodse moeder. Hij kwam op twaalfjarige leeftijd naar Antwerpen, waar zijn vader een winkel uitbaatte. Rudelsheim volgde humaniora aan het Koninklijk Atheneum te Antwerpen. Vervolgens studeerde hij te Gent klassieke letteren en promoveerde in 1897 op een literair-historisch onderwerp uit de Nederlandse geschiedenis. Hij vestigde zich daarna weer in Antwerpen. In 1900 werd hij ambtenaar bij de Stadsbibliotheek, waar hij opklom tot onderbibliothecaris. Hij schreef verscheidene wetenschappelijke en bibliotheek-technische studies. Daarnaast had hij de leiding van de in 1917 opgerichte volksuniversiteit van het Algemeen-Nederlands Verbond (ANV) Algemeen-Nederlands Verbond
Het Algemeen-Nederlands Verbond (ANV) werd in 1895 opgericht. Aanvankelijk behartigde het de belangen van de Nederlandse taal. Later en tot op de dag van vandaag ijvert het voor de brede ... Lees meer te Antwerpen en was hij Vlaams correspondent voor het Noord-Nederlandse dagblad De Nieuwe Courant.

Progressief-liberaal flamingant

Reeds op het atheneum ontpopte Rudelsheim zich als een ijverig flamingant met progressief-liberale ideeën. In het Atheneum werd hij in 1891 voorzitter van de Vlaamsche Kring. Zeker werd hij in die tijd (1890-1892) beïnvloed door Max Rooses Rooses, Max
Lees meer en had hij via Vlaamse studentenclubs contact met Lodewijk de Raet De Raet, Lodewijk
Lodewijk de Raet (1870-1914) was een econoom en ambtenaar die in belangrijke mate bijdroeg aan de theorievorming over de Vlaamse beweging en deze van een sociaaleconomisch denkraam voorza... Lees meer . Met De Raet pleitte hij in 1892 al voor bestuurlijke scheiding.

Behalve zijn politieke activiteiten ontplooide hij zijn talenten ook op literair terrein. Van 1901 tot 1902 zetelde hij in de redactie van De Violier, een tijdschrift gewijd aan kunst en letteren. Veel waarde hechtte hij aan muziek en toneel, waarin hij middelen tot volksopvoeding zag. In 1904 schreef hij Eenige denkbeelden over praktisch flamingantisme, waarin hij duidelijk partij koos voor de sociale kant van de Vlaamse emancipatiestrijd. Al in 1891 pleitte ook hij voor een Vlaamse hogeschool. Tijdens zijn studententijd was hij actief in de hogeschooluitbreiding Hogeschooluitbreidingen
De hogeschooluitbreidingen ontstonden in België op het einde van de 19de eeuw in navolging van het Engelse voorbeeld, waar de University Extension een afdeling van de universiteit was di... Lees meer . In 1906 verscheen zijn brochure De Vlaamsche Mijnbouwschool. Alleen door Vlaams technisch hoger onderwijs, zo stelde hij, kon de dreigende verfransing van het Kempisch kolengebied afgewend worden. Spoedig daarna was hij een der secretarissen van de tweede Vlaamsche Hoogeschoolcommissie Vlaamse Hogeschoolcommissies
Van 1896 tot de realisatie ervan in 1930 organiseerden vijf opeenvolgende hogeschoolcommissies het studiewerk over en de propaganda voor de vernederlandsing van de Gentse universiteit. Zo... Lees meer (1907).

Daarnaast was hij ook bestuurslid van de Belgische afdeling van het ANV. Zich baserend op de idealen van dit verbond streed hij tegen de door Eugène Baie Baie, Eugène
Eugène Baie (1874-1963) was een Franstalige journalist en essayist. Hij kwam tijdens en na de Eerste Wereldoorlog in het nationalistische kamp terecht. Na de oorlog legde hij zich vooral ... Lees meer voorgestelde Entente Hollando-Belge. Deze entente zou zijns inziens slechts het Franse politieke en culturele imperialisme in de hand werken (Het voorstel van een Hollandsch-Belgisch Verbond, in het bijzonder uit Groot- Nederlandsch oogpunt beschouwd, 1907). In 1910 lag Rudelsheim samen onder anderen Hector Lebon Lebon, Hector
De Vlaamsgezinde en maatschappelijk bewogen advocaat Hector Lebon (1863-1935) begon zijn politieke loopbaan in de daensistische beweging, maar stapte later over naar de katholieke partij.... Lees meer , Emiel Wildiers Wildiers, Emiel
De Vlaamsgezinde advocaat Emiel Wildiers (1873-1957) was politiek actief voor zowel de daensistische, de katholieke als de Vlaams-nationalistische Frontpartij. Lees meer en de Vlaamsgezinde Joodse activist S. Samson aan de basis van de oprichting van de Nederlandsche School, een van de eerste volledig Nederlandstalige instelling voor lager onderwijs in Antwerpen.

Activisme

Niet zonder aarzeling koos hij tijdens de Eerste Wereldoorlog voor het activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer . Hij meende dat Vlaanderen binnen het kader van de Belgische wetgeving zijn rechten mocht nemen, ook via de Duitse bezetter. In deze zin aanvaardde hij in 1916 de vernederlandsing van de Gentse universiteit, waarvoor hij een ijverig propagandist werd. In hetzelfde jaar werd hij lid van het Vlaamsch Verbond Vlaamsch Verbond (1916-1917)
Het Vlaamsch Verbond (1916-1917) wilde tijdens WOI alle Antwerpse activisten groeperen. Het viel al snel uiteen. Lees meer te Antwerpen, waarin gepleit werd voor een 'zelfstandig Vlaanderen in een vrij en onafhankelijk België'. In de eerste Raad van Vlaanderen Raad van Vlaanderen (1917-1918)
De Raad van Vlaanderen (1917-1918) was een activistisch marionettenparlement tijdens de Eerste Wereldoorlog, dat onderdeel was van de Duitse plannen om in Vlaanderen een blijvende invloed... Lees meer behoorde hij tot de unionisten Unionisten
Activisten, binnen en buiten de Raad van Vlaanderen, die ervoor opteerden om België na de beëindiging van de Eerste Wereldoorlog opnieuw in te richten als een federale staat, werden union... Lees meer . Toen August Borms Borms, August
August Borms (1878-1946) speelde een prominente rol in de activistische collaboratie tijdens de Eerste Wereldoorlog en groeide nadien uit tot hét symbool van de amnestiebeweging, die een ... Lees meer op 22 december 1917 de volledige onafhankelijkheid van Vlaanderen uitriep, trok hij zich uit de Raad terug (samen met Herman Vos Vos, Herman
Herman Vos (1889-1952) engageerde zich tijdens de Eerste Wereldoorlog in het activisme. Vanaf 1925 was hij parlementslid voor de Frontpartij. Toen het Vlaams-nationalisme zich in de jaren... Lees meer en Antoon Jacob Jacob, Antoon
Antoon Jacob (1889-1947) was een atheneumleraar en later hoogleraar in Hamburg en Gent. Hij was actief bij activistische tijdschriften, nadien in de amnestiebeweging en later de culturele... Lees meer ). Hij was medewerker van het activistische tijdschrift De Stroom De Stroom
De Stroom was een Antwerps activistisch tijdschrift dat verscheen van juli tot oktober 1918 Lees meer ; Algemeen Maandschrift voor Vlaanderen.

Na de oorlog werd hij gearresteerd en uit zijn ambt gezet. Samen met Vos en Jacob werd hij berecht (‘het proces van de Antwerpse intellectuelen’) en tot een gevangenisstraf veroordeeld. Zijn gezondheid liet te wensen over en door de gebrekkige medische verzorging stierf hij in het bijzijn van enkele familieleden en activistische medegevangenen in de Antwerpse gevangenis.