Vandemeulebroucke, Jaak

Jaak Vandemeulebroucke volgde de humaniora aan het Onze-Lieve-Vrouwecollege in Oostende en behaalde in 1965 het diploma van licentiaat in de geschiedenis aan de Leuvense universiteit. Hij was er betrokken bij de beginnende agitatie rond de splitsing van deze academische instelling. Vanaf 1966 was hij leraar in Oostende en vanaf 1977 docent aan het Hoger Instituut voor Sociale Studies in De Haan.

Het flamingantische middenveld

In 1969 was Vandemeulebroucke medestichter van de Vereniging van Vlaamse Leerkrachten Vereniging van Vlaamse Leerkrachten
De Vereniging van Vlaamse Leerkrachten (VVL) (1969) is een belangenorganisatie voor leerkrachten uit het niet-universitair onderwijs. In haar behandeling van tal van pedagogische kwesties... Lees meer (VVL), die onder meer zogeheten zeeklassen organiseerde voor Vlaamse kinderen, bij voorkeur uit het Brusselse lager onderwijs. De VVL pakte ook uit met vernieuwende didactische pakketten en lesteksten voor het lager, het middelbaar en het hoger onderwijs Onderwijs
Lees meer .

In 1970 werd Vandemeulebroucke lid van het IJzerbedevaartcomité IJzerbedevaartcomité
Lees meer en in 1972 lid van de raad van beheer ervan. In 1971 en 1972 sprak Vandemeulebroucke de IJzerbedevaart IJzerbedevaarten
De IJzerbedevaart is een jaarlijkse herdenking van de Vlaamse gesneuvelden tijdens de Eerste Wereldoorlog, die ontstond omstreeks 1920. Dit voor de Vlaamse beweging erg symbolische gebeur... Lees meer toe als woordvoerder van de jeugd. Daar en elders hanteerde hij een radicale taal. Hij verbond de Vlaams-nationale beweging met de ontvoogdingsbewegingen in de derde wereld. Verder stichtte hij een jongerengemeenschap en een vredeswerkgroep om de IJzerbedevaart meer te laten aansluiten bij de veranderende maatschappelijke verhoudingen.

De Volksunie

In 1970 werd Vandemeulebroucke namens de Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer (VU) verkozen in de Oostendse gemeenteraad, waar hij zetelde tot 1996. In 1971 werd hij lid van de partijraad en vanaf 1973 vertegenwoordigde hij de VU in de Nationale Schoolpactcommissie.

Bij de parlementsverkiezingen van 1974 werd Vandemeulebroucke namens de VU verkozen tot volksvertegenwoordiger voor het arrondissement Oostende-Veurne-Diksmuide, een mandaat dat hij behield tot 1977. Datzelfde jaar werd hij lid van het partijbestuur. Van 1977 tot 1978 was hij adjunct-kabinetschef op het kabinet van Vic Anciaux Anciaux, Vic
Vic Anciaux (1931-2023) was geneesheer en militeerde vanaf 1950 in het partijpolitieke Vlaams-nationalisme. Voor de Volksunie, waarvan hij voorzitter was van 1979 tot 1986, vervulde hij ... Lees meer , die toen staatssecretaris voor Nederlandse cultuur en sociale aangelegenheden was. In 1986 stelde Vandemeulebroucke zich kandidaat om de VU te leiden, maar moest hij de duimen leggen voor zijn Leuvense jaargenoot Jaak Gabriëls Gabriëls, Jaak
Jaak Gabriëls (1943-2024) werd in 1965 actief in de Volksunie (VU). Hij werd burgemeester in Bree, volksvertegenwoordiger en in 1986 partijvoorzitter van de VU. Hij trachtte de partij inh... Lees meer . Vervolgens was hij tot 1989 ondervoorzitter van de VU.

Het Europees Parlement en de Europese Vrije Alliantie

In 1980 werd Vandemeulebroucke politiek adviseur bij het Europees Parlement en een jaar later volgde hij Maurits Coppieters Coppieters, Maurits
De progressieve Vlaams-nationalist en christelijke humanist Maurits Coppieters (1920-2005) was vanaf het midden van de jaren 1960 een van de boegbeelden van de Volksunie (VU). Lees meer op als Europees parlementslid namens de VU. Hij zou bijna vier legislaturen – van 1981 tot 1998 – deel uitmaken van deze assemblee. Kort na zijn aanstelling woonde Vandemeulebroucke in mei 1981 de begrafenis bij van de Ierse vrijheidsstrijder Bobby Sands (1954-1981). Die was als officier van het Irish Republican Army (IRA) tijdens zijn gevangenschap verkozen tot (Brits) parlementslid en overleed door een hongerstaking in een Britse cel (in de beruchte Maze-gevangenis).

Vandemeulebroucke was jarenlang de drijvende kracht achter de Europese Vrije Alliantie (EVA), het samenwerkingsverband van (volks)nationalistische en regionalistische partijen (zie Europese Unie Europa
Lees meer ).

Hij was co-fractieleider van de eerste Regenboogfractie (1984-1989) van regionalisten, groenen en de Deense Volksbeweging in het Europees Parlement. Later werd hij fractievoorzitter van de tweede Regenboogfractie (1989-1994) van regionalisten en de Deense Volksbeweging.

Vanaf 1994 was hij penningmeester en ondervoorzitter van de Europese Radikale Alliantie (1994-1998). Deze alliantie was tussen 1994 en 1999 een Europese fractie met parlementsleden van de EVA, de Parti Radical de Gauche uit Frankrijk en de Italianen van de Partito Radicale van Pannella (1930-2016).

In 1994 werd Vandemeulebroucke aangesteld tot ondervoorzitter van de EVA.

Strijd tegen de hormonenfraude

Vandemeulebroucke genoot een uitstekende reputatie als Europarlementslid en fungeerde namens de Commissie Regionaal Beleid als auteur van een rapport dat uiteindelijk leidde tot de oprichting van het Comité der regio’s. Hij was ook lid van de onderzoekscommissie (1988-1989) naar het gebruik van verboden groeibevorderaars in de veeteelt, waarover hij onderzoek verrichtte in Vlaanderen. Zijn persconferenties van 1988 en 1989, waar hij de leden identificeerde van wat hij de ‘Vlaamse Hormonenmaffia’ noemde, vormden de aanleiding tot een publiek debat.

Na het verschijnen van dat boek wierpen onbekenden een baksteen door een ruit van zijn huis in Oostende. Een inspecteur van het Instituut voor Veterinaire Keuring (IVK) werd in het ziekenhuis geslagen. De auto van een andere inspecteur werd in brand gestoken.

Op 14 november 1993 reed Vandemeulebroucke met zijn wagen in een gracht in de befaamde bocht van Leffinge. Hij beweerde dat dit een aanslag was door een bruine Mercedes, maar later bleek dat hij het verhaal had verzonnen. Hij bood de leiding van de toenmalige Volksunie schriftelijk zijn excuses aan en werd alsnog aangesteld als lijsttrekker voor de verkiezingen voor het EP in 1994.

In 1996 verscheen het boek Het vlees is zwak, een vervolg op De Hormonenmaffia, dat hij samen schreef met Bart Staes, zijn parlementaire medewerker. Vandemeulebroucke kreeg in 1999 de jaarlijkse Karel van Noppen-prijs.

Vandemeulebroucke schreef in 1994 een rapport voor de Commissie Sociale Zaken en Werkgelegenheid van het Europees Parlement over de sociale en arbeidsdiscriminatie van Noord-Ierse katholieken. Midden november 1998 nam Vandemeulebroucke om gezondheidsredenen ontslag uit het Europees Parlement, waar hij werd opgevolgd door Nelly Maes Maes, Nelly
Nelly Maes (1941) was een Belgische politica voor de Volksunie en na 2001 voor het links-liberale Spirit. Haar uitgesproken politiek activisme manifesteerde zich vooral op het vlak van vr... Lees meer .

De 21ste eeuw

Na de ontbinding van de VU koos Vandemeulebroucke in 2002 eerder onverwacht voor de Nieuw-Vlaamse Alliantie Nieuw-Vlaamse Alliantie
De N-VA is op electoraal vlak de meest succesvolle Vlaams-nationalistische partij ooit en slaagde er ook in om de grootste Belgische partij te worden. Ze zit bijna 20 jaar in de Vlaamse R... Lees meer (N-VA), vooral omdat hij niet akkoord ging met de manier waarop Bert Anciaux Anciaux, Bert
Bert Anciaux (1959) is advocaat en doctor in de Pedagogie. Hij stapte al vroeg in de politiek. Voor de Volksunie was hij zes jaar voorzitter en twee jaar voor VU&ID. Hij was schepen i... Lees meer de partij Spirit leidde. Toen Jean-Marie Dedecker in 2006 toetrad tot de N-VA, verliet Vandemeulebroucke de partij, enerzijds omdat hij het niet eens was met de volgens hem te rechtse koers van de N-VA, en anderzijds omdat hij de betrokkene als een ‘politieke hooligan’ beschouwde. Na de schrapping van Dedecker als lid keerde Vandemeulebroucke terug naar de N-VA. Toch uitte hij ook nadien regelmatig zijn ongenoegen over de aanwezigheid van Dedecker op een N-VA-lijst.