Van Hoogten, Jan

Persoon
Frank Seberechts (2023, ongewijzigd), Frank Seberechts (1998)

Jan van Hoogten (1900-1994) was actief in de Frontpartij en het VNV. Ook richtte hij het Algemeen Vlaamsch Nationaal Jeugdverbond op. Tijdens de Tweede Wereldoorlog stapte hij in de collaboratie. Na de oorlog wijdde hij zich aan de herdenking van August Borms.

Volledige voornaam
Johannes
Geboorte
Antwerpen, 11 juli 1900
Overlijden
Berchem (Antwerpen), 12 februari 1994
Leestijd: 3 minuten

Werd geboren in een arm maar militant arbeidersgezin. Van Hoogtens grootvader werd in 1893 tijdens een staking voor het algemeen stemrecht door de rijkswacht neergeschoten. Reeds op tienjarige leeftijd werkte Van Hoogten als behanger.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog kwam hij in contact met het activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer
. Hij volgde de door de activistische vereniging Volksopbeuring Volksopbeuring
Volksopbeuring (1916-1918) was tijdens WOI een activistische caritatieve organisatie voor behoeftigen en krijgsgevangen Vlamingen. Lees meer
georganiseerde avondlessen, onder meer Nederlands en geschiedenis.

Na de oorlog sloot Van Hoogten zich reeds vroeg aan bij de Frontpartij Het Vlaamsche Front
Het Vlaamsche Front was een Vlaams-nationalistische partij, die werd opgericht in 1919 en ook bekend stond onder de couranter gebruikte officieuze benaming Frontpartij. Gesticht als een ... Lees meer
. Hij werd propagandist voor de amnestie Amnestie
Lees meer
gedachte. In Antwerpen en elders lag hij mee aan de basis van de oprichting van Vlaamsche Wachten Vlaamsche Wacht
De Vlaamsche Wacht (1941-1944) was een collaborerende Vlaamse militaire formatie tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ze werd ingezet in België als hulptroep van het bezettingsleger. Lees meer
, groepen jongeren die instonden voor propaganda voor en bescherming van manifestaties van de Frontpartij. In 1926 richtte hij het Vlaamsch Nationaal Jeugdverbond op. Twee jaar later stichtte hij het Algemeen Vlaamsch Nationaal Jeugdverbond Algemeen Vlaamsch Nationaal Jeugdverbond
Het Algemeen Vlaamsch Nationaal Jeugdverbond (AVNJ) was een Vlaams-nationalistische jeugdbeweging en militie ontstaan in 1928. Van 1934 tot 1941 was het de jeugdbeweging van het Vlaamsch ... Lees meer
(AVNJ), waarin de leden van de Vlaamsche Wachten werden opgenomen. Van Hoogten zag deze organisatie ook als middel voor studie en ontwikkeling. Binnen het AVNJ richtte hij in 1929 het Vlaamsch Verweer Vlaamsch Verweer
Vlaamsch (Nationaal) Verweer was een Vlaams-nationale militantengroep (1929-1933), die werd opgericht in de schoot van het Algemeen Vlaamsch Nationaal Jeugdverbond en in 1933 opging in d... Lees meer
op, dat na strubbelingen opging in de Vlaamsche Militie Vlaamsche Militie
Lees meer
. Een gedeelte van de milities ging in 1934 over in de Grijze Brigade van het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer
(VNV). Van Hoogten was betrokken bij de afdeling Antwerpen van deze militie.

Intussen was Van Hoogten sterk onder de indruk gekomen van de figuur van August Borms Borms, August
August Borms (1878-1946) speelde een prominente rol in de activistische collaboratie tijdens de Eerste Wereldoorlog en groeide nadien uit tot hét symbool van de amnestiebeweging, die een ... Lees meer
. Na diens vrijlating en in de loop van de jaren 1930 volgde hij hem op al zijn publieke optredens. Verder organiseerde hij in het herdenkingsjaar 1930 anti-Belgische manifestaties en was hij een ijverig medewerker aan de taalgrensacties van Flor Grammens Grammens, Flor
Onderwijzer Flor Grammens (1899-1985) verwierf tijdens zijn leven grote bekendheid door zijn herhaalde en soms spectaculaire acties tegen de schendingen van de taalwetgeving. Lees meer
in de late jaren 1930.

In mei 1940 werd Van Hoogten gearresteerd door de Staatsveiligheid en enkele dagen gevangengezet. Tijdens de bezetting was Van Hoogten tewerkgesteld als secretaris van de Organization Todt in Antwerpen. Hij werd opgepakt in oktober 1945 en tijdens de repressie Repressie
Lees meer
tot levenslang veroordeeld. In juni 1951 kwam hij evenwel vrij.

Sindsdien spande Van Hoogten zich in om de gedachtenis aan Borms voor de toekomst te vrijwaren. Dat deed hij met de organisatie van talrijke herdenkingsmanifestaties en de jaarlijkse Bormsherdenking August Borms-herdenkingen (Merksem)
De Bormsherdenkingen zijn jaarlijkse herdenkingen van August Borms aan diens graf in Merksem. Ze vinden plaats op 12 april, de dag van zijn executie in 1946. Lees meer
aan diens graf in Merksem. Kort na zijn vrijlating begon hij een project om een film over Borms te maken. Toen dit onrealiseerbaar bleek, investeerde hij geld en energie in de oprichting van het Borms Documentatie- en Actiecentrum Bormshuis
Het Bormshuis werd in 1971 opgericht. Het verzorgt de nagedachtenis van August Borms met een archief en bibliotheek, tentoonstellingen en herdenkingsmomenten. Lees meer
. Sinds 1961 was hij ook actief, onder meer als bestuurslid van de Antwerpse Broederband Broederband
Broederband was een losse federatie van vriendenkringen van oud-collaborateurs, hoofdzakelijk oud-leden van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV), die in aanraking waren gekomen met de rep... Lees meer
-afdeling, Onze Vriendenkring.

Werken

– Artikelen in Broederband.

Literatuur

– F. Grammens, 40 jaar heldhaftige Uilenspiegelkamp, 1961.
– 'Jan Van Hoogten en het eerste AVNJ', in Storm (september-oktober 1967).
– E. de V., 'Jan Van Hoogten, Borms en het Vlaams Verweer', in 't Pallieterke (18, 25 mei en juni 1972).
– P.- J. Verstraete en K. Barrezeele, 'Interview met Jan Van Hoogten', in Nieuw Vlaanderen, jg. 15, nr. 1 (1983), p. 10-17.
– id., 'Jan van Hoogten', in Vlaamse Portretten, 1985, p. 51-80.
– W. van Onckelen, 'Jan Van Hoogten en Borms', in Dietsland Europa, jg. 39, nr. 4 (1994), p. 2-4.

Suggestie doorgeven

1973: Erik Vandewalle (pdf)

1998: Frank Seberechts

2023: Frank Seberechts

Inhoudstafel