Teichmann, Constance
Constance Teichmann (1824-1896) was een welgestelde, ondernemende vrouw, die zich vanuit haar christelijke overtuiging inzette voor armen- en ziekenzorg en als muzikant Vlaamse kunstenaars en musici financieel ondersteunde.
Constance Teichmann was de ongehuwde dochter van Théodore Teichmann, de gouverneur van de provincie Antwerpen, afkomstig uit een welgestelde Nederlandse protestantse familie en actief in het Antwerpse culturele leven. Constance, die een Franstalige opvoeding genoot, hield er geen uitgesproken Vlaamsgezinde overtuiging op na.
Vanuit een diepgelovige katholieke overtuiging wendde ze haar financiële middelen aan voor armen- en ziekenzorg, wat dan weer haar vriendin Wilhelmina Telghuys (Mère Jeanne) en nicht Marie-Elisabeth Belpaire Belpaire, Marie-Elisabeth
Marie-Elisabeth Belpaire (1853-1948) was een welgestelde Vlaamsgezinde auteur die verschillende projecten realiseerde ter promotie van de literatuur (zoals het tijdschrift Dietsche Warand... Lees meer tot voorbeeld strekte. Van haar verschillende caritatieve ondernemingen is de oprichting van het kinderziekenhuis Louise-Marie (1846) het meest bekend. Teichmann was er dagelijks als ziekenverzorger in de weer. Artistieke en sociale doelen werden aan elkaar gekoppeld. Zo gebeurde de fondsenwerving onder meer via concerten van Dames de la Charité, een liefdadigheidsgenootschap dat door haar en haar drie zussen was opgezet (1844). Haar engagement, op eigen levensgevaar, tijdens opeenvolgende cholera-epidemieën (1853, 1859, 1866) verleende haar het aureool van ‘Antwerpens Goede Engel’. Als vrijwilliger voor het Rode Kruis trok ze in het kader van de Frans-Pruissische oorlog in 1870 naar Saarbrücken.
Teichmann was muzikaal onderlegd, speelde orgel en piano, en trad op als sopraan tijdens liefdadigheidsconcerten. Daarnaast verwierf ze faam als beschermster van Vlaamse kunstenaars. Zo konden Hendrik Conscience Conscience, Hendrik
Hendrik Conscience (1812-1883) was de eerste auteur die het in België aandurfde een roman in het Nederlands te schrijven en te publiceren. Zijn oeuvre van zo’n 65 romans, dat ook een bred... Lees meer , August Snieders Snieders, August
Lees meer , Prudens Van Duyse Van Duyse, Prudens
Lees meer , Emiel Wambach Wambach, Emile
Dirigent en componist Emiel Wambach (1854-1924) speelde een belangrijke rol in het Antwerpse Nederlandstalige muziekleven. Zo was hij directeur van het Koninklijk Vlaams Conservatorium.... Lees meer en Eugeen Zetternam Diricksens, Joos
Joos J. Diricksens (1826-1855), beter bekend onder zijn pseudoniem Eugeen Zetternam, was een Antwerpse letterkundige en huisschilder. Hij staat bekend om zijn sociaal geëngageerde romans ... Lees meer , alsook zijn gezin, op haar materiële steun rekenen. Ze spande zich bovendien in voor de aanstelling van Peter Benoit Benoit, Peter
Peter Benoit (1834-1901) was een Vlaamsgezinde componist en muziekpedagoog. Lees meer (die ze haar ‘broeder’ noemde) als hoofd van de Antwerpse Vlaamsche Muziekschool en later van Edgar Tinel Tinel, Edgar
Edgar Tinel (1854-1912) was een componist die zich met zijn liederen aanvankelijk binnen de Vlaamse beweging situeerde, maar later uitsluitend nog religieuze muziek componeerde. Hij verdi... Lees meer als directeur van het Lemmensinstituut te Mechelen.
Na Teichmanns dood wijdden Belpaire, August van Cauwelaert Van Cauwelaert, August
De Vlaamsgezinde katholiek August van Cauwelaert (1885-1945), die professioneel aan de slag was als advocaat en rechter, was ook literair actief als dichter en essayist. Hij was betrokken... Lees meer en Cyriel Verschaeve Verschaeve, Cyriel
Cyriel Verschaeve (1874-1949) was een West-Vlaamse priester, literair auteur, kunstbeschouwer en publicist, die bekend werd als icoon van de Frontbeweging en het opkomende Vlaams-national... Lees meer publicaties aan haar leven en werden vanuit de Vlaamse beweging enkele herdenkingsplechtigheden gehouden. Belpaire richtte in 1910 de Constance Teichmannbond op, een Nederlandstalige vrouwenvereniging die zich inzette voor de opvoeding en de politieke rechten van de vrouw. De vereniging had, net als het tijdschrift Omhoog!, dat zich in 1912-1914 en van 1916 tot 1921 het blad van de Constance Teichmannbond noemde, een Vlaams, maar geen flamingantisch Flamingant
Flamingantisme is een term die met verschillende betekenissen wordt toegekend aan actoren binnen de Vlaamse beweging en het Vlaams nationalisme. Lees meer karakter.
Literatuur
– M.E. Belpaire, Constance Teichmann, 1908.
– P. Tinel, Edgar Tinel, le récit de sa vie et l'exégèse de ses oeuvres de 1854 à 1886, 1923.
– C. Vandekerckhove, Leven en werken van Constance Teichmann, 1973.
– G. Schmook, Ce pauvre Zetternam, in: Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Academie voor taal- en letterkunde (nieuwe reeks), 1982, pp. 195-226.
– H. Baeck-Schilders, Constance Teichmann (1824-1896) en het Antwerpse muziekleven, in: Jaarboek van de Provinciale Commissie voor Geschiedenis en Volkskunde, 18, 2006-2007, pp. 68-104.
– K. Scheerlinck, Mère Jeanne. Stichteres van de Zusters Dienstmaagden van de Heilige Harten van Jezus en Maria. Haar geestelijk en materieel erfgoed, 2007.
– K. Suenens, Humble Women, Powerful Nuns. A Female Struggle for Autonomy in a Men’s Church, 2020.