Wambach, Emile

Persoon
Nico Wouters (2023, ongewijzigd), Nico Wouters (1998)

Dirigent en componist Emiel Wambach (1854-1924) speelde een belangrijke rol in het Antwerpse Nederlandstalige muziekleven. Zo was hij directeur van het Koninklijk Vlaams Conservatorium.

Alternatieve naam
Emiel
Geboorte
Aarlen, 26 november 1854
Overlijden
Antwerpen, 6 mei 1924
Leestijd: 2 minuten

Was afkomstig uit een Waals gezin, maar verhuisde op vierjarige leeftijd naar Antwerpen. Wambach studeerde notenleer en viool aan het Conservatoire Royal te Brussel (1866-1867). Daarna volgde hij onder meer de lessen compositie van Peter Benoit Benoit, Peter
Peter Benoit (1834-1901) was een Vlaamsgezinde componist en muziekpedagoog. Lees meer
aan de Antwerpse muziekschool (1867-1872) en privé-lessen compositie en orchestratie bij Adolf Samuel (1874).

Door zijn diverse functies en zijn invloed als componist was Wambach een belangrijk figuur in het Vlaamse muziekleven te Antwerpen rond de eeuwwisseling. Hij was stichter-dirigent van de Antwerpse Sint-Gregoriusvereniging (1881) en kapelmeester van de Onze-Lieve-Vrouwekerk te Antwerpen (1894-1919). Na het ontslag van Edward Keurvels Keurvels, Edward
Edward Keurvels (1853-1916) was als secretaris van Peter Benoit nauw betrokken bij het Koninklijk Vlaams Conservatorium. Ook voerde hij vele werken uit van Benoit en was hij zelf actief a... Lees meer
en de orchestmusici aan de Koninklijke Vlaamse Opera Vlaamse Opera
Lees meer
(1899), stelde Wambach een nieuw orkest samen en werd hij gedurende één seizoen eerste dirigent van het Nederlandsch Lyrisch Tooneel Nederlands Lyrisch Tooneel
Lees meer
(1899-1900).

Daarnaast was hij ook actief als muziekpedagoog aan het Sint-Jan-Berchmanscollege (1889) en aan het Onze-Lieve-Vrouwecollege (1898). Hij doceerde antieke muziek (1899) en harmonie (1901) aan het Koninklijk Vlaams Conservatorium. Tussen 1902 en 1912 was hij inspecteur van de Belgische muziekscholen, daarna werd hij benoemd tot directeur van het Koninklijk Vlaams Conservatorium. Hij ambieerde ook de functie van directeur aan het Luikse conservatorium, maar liep deze benoeming mis.

Als componist schreef hij een zeer heterogeen oeuvre, dat naast Vlaamse cantates en liederen van Guido Gezelle Gezelle, Guido
Guido Gezelle (1830-1899) was een Vlaamse priester die de Vlaamse volkstaal verdedigde binnen het algemeen Nederlands. Hij verwierf grote bekendheid als lyrisch dichter van religieuze nat... Lees meer
en Albrecht Rodenbach Rodenbach, Albrecht
Albrecht Rodenbach (1856-1880) was een West-Vlaams studentenleider en dichter, die een sleutelrol speelde in het ontstaan van de Blauwvoeterij en de katholieke Vlaamse studentenbeweging. ... Lees meer
, ook Franstalige patriottische gezangen en liederen naar Franstalige dichters bevatte.

Toen Wambach na de dood van Jan Blockx Blockx, Jan
Jan Blockx (1851-1912) was een leerling en opvolger van Peter Benoit als directeur van het Koninklijk Conservatorium Antwerpen. Hij componeerde Nederlandstalige muziekstukken die internat... Lees meer
(1912) naar voor werd geschoven als nieuwe bestuurder van het Antwerpse conservatorium, ontstond vanuit Vlaams-nationalistische hoek een anti-Wambach campagne. Een aantal Vlaamse verenigingen verweet Wambach zijn Luikse ambities, zijn gedeeltelijk Franstalige oeuvre, en het feit dat hij in huiselijke kring Frans sprak. Ook Keurvels (die zelf de post wilde) en Jef van Hoof Van Hoof, Jef
Lees meer
voerden campagne tegen Wambach. Uiteindelijk werd Wambach toch directeur, na de belofte een beleid te voeren in de traditie van Benoit. Hij zou als directeur echter omstreden blijven. Toen hij tijdens de Eerste Wereldoorlog in het buitenland voor Belgische soldaten liefdadigheidsconcerten gaf, kreeg hij opnieuw zware kritiek te verduren vanuit Vlaamsgezinde hoek. Deze kritiek hield na zijn dood aan, en lag aan de basis van een negatieve beeldvorming rond Wambach in sommige Vlaamse kringen.

Literatuur

– H. Baeck-Schilders, 'Wambach Emiel', in NBW, X, 1983.
– id., 'Emile Wambach (1854-1924) en het Antwerpse muziekleven', in Verhandelingen van de KAWLSKB, (1986).
– id., 'De muziekcultuur in de 19de en de 20ste eeuw', in W. Aerts, De Kathedraal van Antwerpen, 1993, p. 93-99.
– E. Baeck en H. Baeck-Schilders, 'Het Concertleven te Antwerpen in het midden van de 19de eeuw', in Verhandelingen van de KAWLSKB (1996).

Suggestie doorgeven

1975: Marie-Thérèse Buyssens (pdf)

1998: Nico Wouters

2023: Nico Wouters

Databanken

Inhoudstafel