Opdebeek, Lode

Persoon
Redactie (2023, herwerking), Ludo Simons (1998)

Lode Opdebeek (1869-1930) was redacteur, drukker, journalist en auteur van jeugdliteratuur. In 1900 richtte hij de naar zichzelf vernoemde uitgeverij L. Opdebeek op, die na zijn dood overgenomen werd door zijn zoon Gabriël Opdebeek.

Volledige voornaam
Lodewijk
Pseudoniem
L. van Laeken
R. van Fienen
G. Raal
B. Koenen
K. Bouter
Geboorte
Laken, 19 juni 1869
Overlijden
Antwerpen, 4 mei 1930
Leestijd: 3 minuten

Lode Opdebeek was vroeg wees en werd Vlaamsgezind onder invloed van zijn grootvader van moederskant. Hij genoot enig onderwijs als ‘werkleerling’ in het Sint-Jozefsgesticht in Sint-Denijs- Westrem en leverde er zich over aan lectuur. In 1889 werd hij soldaat. Tijdens zijn legerdienst werkte hij mee aan het Vlaamsgezinde weekblaadje De wacht aan de Maas. Terug in Brussel nam hij spoedig deel aan het Vlaamse verenigingsleven in de hoofdstad, onder meer in De Distel De Distel
De Distel was een in 1881 door Jan-Matthijs Brans en Jan Baptist Janmoulle te Brussel opgericht Nederlandstalig letterkundig genootschap, met als kenspreuk ‘Stekelig, niet hekelig’. ... Lees meer
, dat hem te louter literair georiënteerd was, en het strijdgenootschap De Vlaamsche Wacht De Vlaamsche Wacht
De Vlaamsche Wacht (1878-1914) was een onafhankelijke Vlaamsgezinde vereniging met afdelingen in diverse steden die ijverde voor samenwerking van alle Vlamingen. Lees meer
. Van de Brusselse afdeling hiervan werd hij voorzitter, met Albert Schamelhout (de broer van Gustaaf Schamelhout Schamelhout, Gustaaf
Gustaaf Schamelhout (1869-1944) was een arts die zich ook cultureel engageerde. Vooral na de Eerste Wereldoorlog ontpopte hij zich tot een expert in de antropologie en rassenkunde. Die in... Lees meer
) en Lodewijk de Raet De Raet, Lodewijk
Lodewijk de Raet (1870-1914) was een econoom en ambtenaar die in belangrijke mate bijdroeg aan de theorievorming over de Vlaamse beweging en deze van een sociaaleconomisch denkraam voorza... Lees meer
als medebestuursleden. In 1893 werd hij redactiesecretaris van het Vlaamsgezinde weekblad Vlaamsch en Vrij Vlaamsch en Vrij (1893-1897)
Lees meer
.
In 1895 nam hij vanuit Antwerpen het blad over en bleef hoofdredacteur tot 1897, toen het verdween.

In 1894 richtte Opdebeek, hoewel hij sinds zijn huwelijk in Antwerpen woonde, samen met zijn oom J. Vergaert in Brussel de Nationale Drukkerij (Imprimerie Nationale) op, die omstreeks 1900 ophield te bestaan. Na zich in 1899 vergeefs tot Max Rooses Rooses, Max
Lees meer
te hebben gewend om een betrekking te vinden in het Museum Plantin-Moretus, de Stadsbibliotheek of het Stadsarchief, begon Opdebeek in 1900 een uitgeverij onder de firmanaam L. Opdebeek Uitgeverij L. Opdebeek
In 1900 stichtte Lode Opdebeek de naar zichzelf vernoemde uitgeverij L. Opdebeek. Het fonds van de uitgeverij bestond voornamelijk uit school- en prijsboeken, volksromans en jeugd- en kin... Lees meer
in Antwerpen. Zowel onder zijn eigen naam als onder diverse pseudoniemen (L. van Laeken, R. van Fienen, G. Raal, B. Koenen, K. Bouter) werd Opdebeek een groot auteur en vertaler van volks- en kinderboeken, die naast soortgelijk werk van anderen ( Abraham Hans Hans, Abraham
Lees meer
, Constant de Kinder…) in zijn uitgeverij verschenen.

Een intermezzo vormde de periode van de Eerste Wereldoorlog, toen Opdebeek zich met zijn gezin in Laren (Noord-Holland) vestigde. Vader en zoon werden medewerkers van het te Amsterdam verschijnende dagblad De Vlaamsche Stem De Vlaamsche Stem (1915-1916)
De Vlaamsche Stem (1915-1916) was een Vlaamsgezind dagblad dat in Nederland verscheen en na een tijd in Duitse handen overging. De koerswijziging die het dagblad als gevolg daarvan onderg... Lees meer
. Na de radicalisering van het blad onder invloed van René de Clercq De Clercq, René
Lees meer
en Antoon Jacob Jacob, Antoon
Antoon Jacob (1889-1947) was een atheneumleraar en later hoogleraar in Hamburg en Gent. Hij was actief bij activistische tijdschriften, nadien in de amnestiebeweging en later de culturele... Lees meer
stapten beiden over naar het passivistische weekblad Vrij België Vrij België
Vrij België was een weekblad van de Belgisch loyale flamingantische vluchtelingenpers, uitgegeven in Den Haag (1915-1918), onder hoofdredactie van de katholiek Frans van Cauwelaert en de ... Lees meer
van Frans van Cauwelaert Van Cauwelaert, Frans
Frans van Cauwelaert (1880-1961) was een Vlaamsgezinde katholieke politicus, die een hoofdrol speelde in de vernederlandsing van het openbare leven in Vlaanderen. Van Cauwelaert lag in 19... Lees meer
en Julius Hoste (jr.) Hoste, Julius (jr.)
Julius Hoste jr. (1884-1954) was een Vlaamsgezinde liberaal die actief was in de pers en de politiek. Hij behoort tot de kopstukken van de Vlaamse beweging. Lees meer
. Na de oorlog werd de uitgeversactiviteit in Antwerpen voortgezet. Samen met zijn zoon Gabriël behoorde Lode Opdebeek een jaar voor zijn overlijden nog tot de stichters van de Vereniging ter bevordering van het Vlaamse Boekwezen Vereniging ter Bevordering van het Vlaamse Boekwezen
De Vereniging ter Bevordering van het Vlaamse Boekwezen (VBVB), opgericht in 1929 in Antwerpen, had als doel de Vlaamse uitgeverij en boekhandel te professionaliseren en te emanciperen. H... Lees meer
(zie Boekbedrijf Boekbedrijf
In de 19de eeuw kwam het Vlaamse boekbedrijf moeizaam van de grond. Pas na de Eerste Wereldoorlog ontstonden in Vlaanderen de bestaansvoorwaarden voor een moderne cultuurindustrie. Tot d... Lees meer
).

Werken

Bloemekens van den Vlaamschen rozelaar, 1928.

Literatuur

– A. de Ridder en E. van Offel, in: De Vlaamsche Gids, augustus 1930, pp. 481-497. Ook als overdruk: In memoriam Lode Opdebeek.
– L. Sonck, Uitgeverij L. Opdebeek. Haar stichter, zaakvoerder, evolutie en werking, Katholieke Universiteit Leuven, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1994.
– L Simons, Het boek in Vlaanderen sinds 1800. Een cultuurgeschiedenis, 2013.
– V. Joosen, Een uitgever met een pinnenmuts. De sprookjesvertalingen van K. Bouter en Bert Koenen, pseudoniemen van Lodewijk Opdebeek, in: K. Absillis en K. Humbeeck (red.) Literatuurwetenschap en uitgeverijonderzoek, 2012, (Cahier voor Literatuurwetenschap, nr. 4).

Suggestie doorgeven

1975: Wim Van Rooy (pdf)

1998: Ludo Simons (pdf)

2023: Redactie

Databanken

Inhoudstafel