Vereniging ter Bevordering van het Vlaamse Boekwezen

Vereniging zonder winstoogmerk (vzw), opgericht in april 1929 te Antwerpen.

Initiatiefnemers waren August Vermeylen Vermeylen, August
August Vermeylen (1872-1945) was een schrijver, literatuur- en kunsthistoricus, en socialistisch senator. In het tijdschrift Van Nu en Straks, waarvan hij de leiding had, publiceerde hij ... Lees meer en Maurice Roelants Roelants, Maurice
Maurice Roelants (1895-1966) was een Vlaamse literaire auteur en cultuurpromotor. Lees meer , die toen respectievelijk voorzitter en secretaris van de Vereniging van Vlaamse Letterkundigen Vereniging van Vlaamse Letterkundigen
De Vereniging van Vlaamse Letterkundigen (VVL), opgericht in 1907 te Antwerpen, pleitte voor culturele toenadering tussen Noord en Zuid. Tijdens de Eerste Wereldoorlog ontstonden interne... Lees meer waren. Medestichters uit de uitgeverswereld waren Maurits de Meyer De Meyer, Maurits
Maurits de Meyer (1895-1970) was tijdens de Eerste Wereldoorlog student aan de vernederlandste Gentse universiteit. Daarna was hij directeur van de Standaard Boekhandel en medeorganisator... Lees meer , Eugène de Bock De Bock, Eugène
Eugène de Bock (1889-1981) was een Vlaamse uitgever en auteur. Hij was de oprichter en directeur van uitgeverij De Sikkel en stichtte ook mee de Vereniging ter bevordering van het Vlaamse... Lees meer , Joris Lannoo Lannoo, Joris
Joris Lannoo (1891-1971) was een belangrijke drukker en uitgever van katholieke flamingantische signatuur. In het interbellum was hij lid van Verdinaso. Lees meer , Lode Opdebeek Opdebeek, Lode
Lode Opdebeek (1869-1930) was redacteur, drukker, journalist en auteur van jeugdliteratuur. In 1900 richtte hij de naar zichzelf vernoemde uitgeverij L. Opdebeek op, die na zijn dood over... Lees meer , Gabriël Opdebeek Opdebeek, Gabriël
Gabriël Opdebeek (1895-1979) was een Antwerpse journalist, literair auteur en uitgever. Samen met zijn vader, Lode Opdebeek, was hij in 1929 betrokken bij de oprichting van de Vereniging ... Lees meer , Leo Kryn Kryn, Leo
Leo Kryn (1878-1940) was een Antwerps-Brusselse uitgever en boekhandelaar. Hij was onder meer de oprichter van De Vlaamsche Boekhandel in Brussel en was medeoprichter en voorzitter van de... Lees meer , Marcel Stijns Stijns, Marcel
Lees meer , Leo Simons, Kamiel Geerardijn en Herman Oosterwijk Oosterwijk, Herman
Herman Oosterwijk (1902-1960) was een radicaal Vlaamsgezinde boekhandelaar en journalist. In 1941 werd hij hoofdredacteur van het dagblad Het Vlaamsche Land, dat werd uitgegeven door de P... Lees meer . Vanuit de boekhandel waren Gustaaf de Graeve, Armand Roggen, Willem Rombout, Jan van der Leest, Jozef Verhelst en L. Smeding betrokken. Eerste voorzitter werd de Nederlander Smeding, opgevolgd door achtereenvolgens Kryn (1931-1940), Adolf Herckenrath (1945-1951), Emiel Courtin (1952-1954, 1964-1966 en 1975-1976), De Meyer (1955-1956), De Bock (1956-1957), Van Garsse (1957-1960), Jan François François, Jan
Lees meer (1961-1963 en 1976-1978), Karel de Bock (1966-1974 en 1982- 1985), René Reysen (1979-1982), Marcel Cornu (1985-1987), Marcel Mertens (1987-1989), Isi de Vries (1989-1991), Gilbert Goris (1992-1995) en Luc Demeester (1995-). Ook de naoorlogse directeur Antoon Wouters (1949-1988) speelde een belangrijke rol.

Met de VBVB wilden de uitgevers de Vlaamse achterstand inhalen, gezien de Franstalige dominantie in het Cercle belge de la Librairie (1883) en in het Syndicat des Editeurs belges/Syndicaat der Belgische Uitgevers (1921). De oprichting van de VBVB kwam tegemoet aan het doorvoeren van een professionalisering in de Vlaamse uitgeverij en boekhandel Boekbedrijf
In de 19de eeuw kwam het Vlaamse boekbedrijf moeizaam van de grond. Pas na de Eerste Wereldoorlog ontstonden in Vlaanderen de bestaansvoorwaarden voor een moderne cultuurindustrie. Tot d... Lees meer . De letterkundigen werden meteen bij aanvang nauw bij de VBVB betrokken, omwille van de overtuiging dat de vereniging een belangrijke rol te spelen had in de Vlaamse sociaal-culturele ontvoogding. Tussen 1929 en 1931 steeg het ledenaantal van 22 naar 83 boekhandelaren en uitgevers.

In 1962 werd een organisatorische hervorming doorgevoerd; de VBVB werd ingedeeld in drie secties, namelijk een voor uitgevers, een voor boekverkopers en een voor importeurs. De volgende stap was het ontstaan van drie vzw's (1 januari 1971) met eigen rechtspersoonlijkheid: de Vlaamse Boekverkopersbond (VBB) die nu 260 boekhandels in Vlaanderen en Brussel groepeert, de Vlaamse Uitgevers Vereniging (VUV) die nu 130 boekenuitgevers verenigt en de Verenigde Boekenimporteurs (VBI) die nu 40 importeurs vertegenwoordigt. De VBVB zelf gaat vanaf 1971 door het leven als een federatie, die in de eerste plaats als overkoepelend orgaan de belangen van de uitgevers, importeurs en verkopers behartigt. In het huidige bestuur is Luc Demeester algemeen voorzitter, Luc vander Velpen vice- voorzitter en Bram Binneweg secretaris, terwijl Wim de Mont (sinds 1988) algemeen secretaris van het bureau is.

De VBVB begon in 1929 haar werking met de uitgave van een vaktijdschrift voor het boekbedrijf. De eerste activiteiten voor een ruimer publiek waren enerzijds de jaarlijkse uitgave van Het Boek in Vlaanderen (een overzicht van de voorbije publicaties) en anderzijds de organisatie van de jaarlijkse Boekenweek, beide in 1930. Dit laatste leidde in 1932 tot het organiseren van de eerste Boekenbeurs voor Vlaanderen (sinds 1971 in het Antwerpse Bouwcentrum), waarop jonge Vlaamse uitgevers en Nederlandse importeurs hun jongste Nederlandstalige publicaties konden voorstellen. Enkel tijdens de Tweede Wereldoorlog zou deze Boekenbeurs niet doorgaan. De huidige promotiecommissie van de VBVB regelt de promotionele aspecten van de Boekenweek en De Boekenbeurs voor Vlaanderen, terwijl de administratieve aspecten worden verzorgd door een Boekenbeurscommissie (waarin voorzitters, algemeen secretaris en promotiemedewerkers van de VBVB zetelen). Deelnemers aan de Boekenbeurs moeten lid zijn van de VBVB, hoewel ook instellingen als de Koninklijke Bibliotheek standplaatsen krijgen. De Beurs is zowel een vakbeurs als een beurs voor het grote publiek. Vanaf het begin van de jaren 1960 werkte de VBVB ook mee aan de Vlaamse Boekenbeurs in Brussel en steunde ze tientallen kleinere beurzen in Vlaanderen. Tevens zorgde ze ervoor dat op buitenlandse manifestaties (bijvoorbeeld de Frankfurter Buchmesse) Vlaamse uitgaven vertegenwoordigd worden.

Een tweede belangrijk onderdeel van het VBVB- activiteitenpakket waren diverse propagandistische en publicitaire initiatieven en prijsuitreikingen (zoals bijvoorbeeld het VBVB-referendum Vlaamse Letterkundigen, Het Gulden Boek, de Debuutprijs, de Legpenning voor jeugdboeken, de Prijs Plantin Moretus en de Gouden en Zilveren Penning).

Vanaf 1960 gaf de vereniging een tweejaarlijks Repertorium uit van in Vlaanderen verschenen en geïmporteerde Nederlandstalige werken. Het VBVB nam vanaf december 1976 ook het Nederlandse initiatief Boek van de Maand over, een vierjaarlijkse promotiecampagne rond een welgekozen boek. Huidige acties zijn onder andere de non-fictie-actie, de Eindejaarsactie, Het Boek in Vlaanderen en de ASLK-prijs voor het literaire debuut. De VBVB is sinds 1972 ook medeorganisator van de Jeugdboekenweek.

Daarnaast geeft de VBVB sinds 1945 zeventienmaal per jaar het tijdschrift Tijdingen uit (voor 1940 was dit Mededelingen), waarin informatie voor en over het boekenvak gegeven wordt. De VBVB beheert een bibliografisch en boekhistorisch archief en richt tevens markt- en leesonderzoeken in. Ten slotte is de VBVB ook een contactorgaan tussen het boekbedrijf enerzijds, en overheids- en particuliere instanties anderzijds. De VBVB is zo vertegenwoordigd in het Overleg Nederlandstalige Uitgeverij en Boekhandel (ONUB), het Nederlands Bibliografisch Centrum (NBC), het Nationaal Centrum voor Jeugdliteratuur (NCJ) en de Centrale voor Import en Export van Boeken (Cieb).