De Bock, Eugène

Persoon
Redactie (2023, tekstredactie), Ludo Simons (1998, aanvulling)

Eugène de Bock (1889-1981) was een Vlaamse uitgever en auteur. Hij was de oprichter en directeur van uitgeverij De Sikkel en stichtte ook mee de Vereniging ter bevordering van het Vlaamse Boekwezen.

Alternatieve naam
Eugeen
Debock
Geboorte
Borgerhout, 23 april 1889
Overlijden
Schoten, 22 juli 1981
Leestijd: 3 minuten

Eugène de Bock was de zoon van een onderwijzer. Hij studeerde aan het Antwerpse atheneum, werkte van 1907 tot 1912 op een handelskantoor, van 1912 tot het eind van de oorlog op de Antwerpse Stadsbibliotheek en was sedert 1919 als uitgever werkzaam.

Op het atheneum was De Bock redacteur van De Goedendag De Goedendag (1891-1940)
Lees meer
; vanwege een artikel over de verfransing van het onderwijs werd hij in 1907 van de school verwijderd. Zijn jeugdvrienden waren Antoon Jacob Jacob, Antoon
Antoon Jacob (1889-1947) was een atheneumleraar en later hoogleraar in Hamburg en Gent. Hij was actief bij activistische tijdschriften, nadien in de amnestiebeweging en later de culturele... Lees meer
, Leo Picard Picard, Leo
De vrijzinnige flamingant en journalist-publicist Leo Picard (1888-1981) engageerde zich in het activisme, maar sloeg al in de nazomer van 1915 een andere weg in en verhuisde naar Nederl... Lees meer
en Herman Vos Vos, Herman
Herman Vos (1889-1952) engageerde zich tijdens de Eerste Wereldoorlog in het activisme. Vanaf 1925 was hij parlementslid voor de Frontpartij. Toen het Vlaams-nationalisme zich in de jaren... Lees meer
. Het flamingant Flamingant
Flamingantisme is een term die met verschillende betekenissen wordt toegekend aan actoren binnen de Vlaamse beweging en het Vlaams nationalisme. Lees meer
ische Antwerpse milieu waarin De Bock aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog verkeerde, staat getekend in zijn sleutelroman Jeugd in de Stad (1918).

De Bock, die in de turnbeweging actief was en in 1910 in Albert Verweys tijdschrift De Beweging opstellen over gymnastiek publiceerde, debuteerde in 1912 met een rehabiliterend boek over Hendrik Conscience Conscience, Hendrik
Hendrik Conscience (1812-1883) was de eerste auteur die het in België aandurfde een roman in het Nederlands te schrijven en te publiceren. Zijn oeuvre van zo’n 65 romans, dat ook een bred... Lees meer
, wiens eeuwfeest dat jaar te Antwerpen gevierd werd met een grootse tentoonstelling, waarin De Bock een belangrijk aandeel had. In 1913 richtte hij met Jacob, August Borms Borms, August
August Borms (1878-1946) speelde een prominente rol in de activistische collaboratie tijdens de Eerste Wereldoorlog en groeide nadien uit tot hét symbool van de amnestiebeweging, die een ... Lees meer
en anderen de Vereeniging voor Beschaafde Nederlandsche Uitspraak op, waarvan Jacob voorzitter en De Bock secretaris werd. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was hij Antwerps correspondent van De Vlaamsche Post De Vlaamsche Post
Lees meer
(Picard, Gent) en Het Vaderland (Den Haag); in 1918 was hij redactiesecretaris van het gematigd-activistische tijdschrift De Stroom De Stroom
De Stroom was een Antwerps activistisch tijdschrift dat verscheen van juli tot oktober 1918 Lees meer
. Om zijn activistische overtuiging werd hij na de oorlog uit de gemeentelijke dienst verwijderd.

In 1919 startte De Bock met wat zijn levenswerk zou worden: de uitgeverij De Sikkel De Sikkel
De Sikkel was een uitgeverij die in 1919 werd opgericht door de activistische letterkundige Eugène de Bock. Vanaf 1954 ging de uitgeverij zich hoofdzakelijk toeleggen op schoolboeken en i... Lees meer
. In 1920 stichtte hij met Vos en andere uit het activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer
komende jongeren het tijdschrift Ruimte Ruimte
Lees meer
(1920-1921), dat door hem werd uitgegeven. In 1929 was hij medestichter van de Vereniging ter bevordering van het Vlaamse Boekwezen Vereniging ter Bevordering van het Vlaamse Boekwezen
De Vereniging ter Bevordering van het Vlaamse Boekwezen (VBVB), opgericht in 1929 in Antwerpen, had als doel de Vlaamse uitgeverij en boekhandel te professionaliseren en te emanciperen. H... Lees meer
.

De Bock, die als uitgever engagement paarde aan eruditie en goede smaak, was zelf een belangrijk kenner van Conscience en van de herlevende Vlaamse literatuur Literatuur
De literatuur heeft een cruciale rol gespeeld in het ontstaan van de Vlaamse ontvoogdingsstrijd en ook in de daaropvolgende fasen van de Vlaamse natiewording zijn schrijvers vaak richting... Lees meer
en beweging in de tweede helft van de 18de en de eerste helft van de 19de eeuw. Daarnaast ging zijn belangstelling naar de rederijkers (Colijn van Rijssele, 1958; Johan Baptist Houwaert, 1960) en naar de geschiedenis van boek en boekhandel. Zijn arbeid op historisch terrein werd in 1949 bekroond door een grote synthese van kunst en cultuur van de Nederlanden.

Werken

Hendrik Conscience, zijn persoon en zijn werk, 1912.
Jeugd in de stad, 1918.
Beknopt overzicht van de Vlaamsche letterkunde, hoofdzakelijk in de 19e eeuw, 1921.
Lode Baekelmans, 1923.
– met R. van Roosbroeck, Hendrik Conscience. Twee bijdragen ter gelegenheid van de 100e verjaardag van het verschijnen van 'De Leeuw van Vlaanderen', 1939.
– 'Hendrik Conscience', in 100 groote Vlamingen, 1941.
– 'Het Nederlandse boek. Overzicht van zijn geschiedenis', 1943 onder de titel Beknopte geschiedenis van den boekhandel in de Nederlanden.
Hendrik Conscience en de opkomst van de Vlaamsche romantiek, 1943.
– 'Vlaanderen en Nederland', in Vlaanderen door de eeuwen heen, II, 1952.
De Vlaamse letterkunde, 1953.
Eug. de Bock 1889-1959. Enig jeugdwerk aangeboden door de vrienden, 1959.
Verkenningen in de achttiende eeuw, 1963.
Verkenningen in de eerste helft van de negentiende eeuw, 1965.
De Nederlanden, 1966.
Vijftig jaar illustratie, vijftig jaar De Sikkel, 1969.
Ondergang en herstel of het begin van de 'Vlaamse beweging', 1970.
Een uitgever herinnert zich, 1979.

Literatuur

– Redactie (= G. Schmook), 'Eugeen de Bock LXXX', in Spiegel der Letteren, jg. 11 (1968-1969), p. 241-243.
– A. Westerlinck, 'Eugeen de Bock 80', in Dietsche Warande en Belfort, jg. 114 (1969), p. 384-385.
– L. Simons, Geschiedenis van de uitgeverij in Vlaanderen, II, 1987.
– L. Simons, Eugène de Bock 23 april 1889-22 juli 1981, 1989.
– L. Simons, Het boek in Vlaanderen sinds 1800. Een cultuurgeschiedenis, 2013.

Suggestie doorgeven

1973: Ludo Simons (pdf)

1998: Ludo Simons (pdf)

2023: Redactie

Inhoudstafel