Liberale (Vooruitstrevende) Volksbond

Oprichting en doelstelling

Eind 1909 werd de Liberale Volksbond opgericht door de Brusselse liberale flaminganten Flamingant
Flamingantisme is een term die met verschillende betekenissen wordt toegekend aan actoren binnen de Vlaamse beweging en het Vlaams nationalisme. Lees meer , naar het voorbeeld van hun Antwerpse en Gentse gelijkgezinden. Met de oprichting van deze bond wensten zij de verdeeldheid in de Vlaamse liberale rangen op te heffen en de onderdrukking van elke Vlaamsgezindheid binnen de Brusselse Liberale Partij Liberale partij
De verhouding tussen de liberale partij en het partijpolitieke liberalisme in België enerzijds, en de Vlaamse beweging anderzijds levert een gevarieerd en ingewikkeld beeld op dat evoluee... Lees meer te bestrijden.

Met haar Vlaamse en sociale programma wilde de Volksbond niet alleen de taalbelangen van de Brusselse Vlamingen behartigen, maar ook de materiële belangen. Er werden plaatselijke afdelingen opgericht in Brussel Brussel
In de geschiedenis van de Vlaamse beweging speelde Brussel een unieke rol vanwege haar hoofdstedelijke functies, economische aantrekkingskracht en als symbool van verfransing, die zich v... Lees meer , Molenbeek, Jette, Anderlecht, Vilvoorde en Machelen. Daarnaast was er ook plaats voor jongeren- en vrouwenafdelingen, toneel- en onderwijsafdelingen, en een ziekenkas. In 1912 telde de Volksbond ongeveer 1.500 leden, in 1914 waren dat er bijna 2.000. Samen met de Liberale Volkspartij Liberale Volkspartij
De Liberale Volkspartij (Help U Zelve) werd op 26 april 1904 in Antwerpen opgericht als een zelfstandige politieke partij. Ze maakte propaganda voor radicale democratische grondbeginselen... Lees meer (Antwerpen 1904) en de Liberale Volksbond Liberale Volksbond (Gent)
De Liberale Volksbond was een liberale, flamingantisch-progressieve vereniging die op 1 december 1907 werd opgericht in Gent. Lees meer (Gent, 1907) lag ze aan de basis van de oprichting van het Liberaal Vlaams Verbond Liberaal Vlaams Verbond
Liberaal Vlaams Verbond (LVV) is een autonome, sociaal-progressieve, liberale en Vlaamsgezinde vereniging die werd opgericht in 1913. Van een overkoepelend en coördinerend orgaan voor lib... Lees meer (oktober 1913). Vanaf 1918 gaf de Liberale Volksbond de tijdschriften Ons Strijdblad en De Toekomst uit. In 1926 kreeg de bond ruimte in Het Volksbelang Het Volksbelang
Het Volksbelang (1867-heden) is het oudste nog bestaande liberale weekblad. Het is de spreekbuis van de Vlaamsgezinde sociaal-progressieve liberalen. Lees meer , het orgaan van het Liberaal Vlaams Verbond, en in Het Laatste Nieuws Het Laatste Nieuws
Het Laatste Nieuws was een liberaal en Vlaamsgezind dagblad, waarvan het eerste nummer op 7 juni 1888 verscheen. In 2023 bestaat de krant nog steeds als een populair dagblad voor een bree... Lees meer .

Evolutie

Bij de parlementsverkiezingen in juni 1912 konden de in de Volksbond gegroepeerde liberale flaminganten nauwelijks enige invloed uitoefenen op de lijstvorming van de liberale partij, die haast exclusief bestond uit niet-Vlaamsgezinden. Uit protest hiertegen kwamen zij bijna met een scheurlijst op, maar uiteindelijk werd prioriteit gegeven aan de antiklerikale frontvorming tegen de katholieken en zagen ze van dit initiatief af. Tijdens de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer lagen de activiteiten van de Liberale Volksbond stil, maar in 1918 werden de werkzaamheden hervat onder dezelfde naam. In 1926 werd het adjectief "vooruitstrevend" aan de naam van de organisatie toegevoegd.

Hoewel de ziekenkasafdeling (De Blauwe Bloem) wel wat succes kende, zou de bond zelf tijdens het interbellum nooit tot een grote vereniging uitgroeien (400 leden in 1924). De Liberale Volksbond had dan ook weinig invloed op de Brusselse liberale partij en ook electoraal waren de resultaten verwaarloosbaar. Bij de parlementsverkiezingen van 1921 en 1929 kwam de bond wel op met een scheurlijst en behaalde ze respectievelijk 1,3% en 1% van de stemmen in het arrondissement Brussel. In 1925 stonden de bondskandidaten (waaronder Herman Teirlinck Teirlinck, Herman
Lees meer ) op de eenheidslijst en werd grootschalig propaganda gevoerd, maar ook nu werd niemand verkozen. Tijdens de jaren 1930 ging de Volksbond de electorale confrontaties dan ook uit de weg. Enkel op lokaal gebied werden soms leden op liberale eenheidslijsten verkozen in de gemeenteraden.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer werd de werking van de Liberale Volksbond stopgezet. In 1946 startte de Liberale Volksbond haar activiteiten opnieuw. De eerste vergadering werd belegd in het lokaal van het Willemsfonds Willemsfonds
Het Willemsfonds (1851-heden) is een liberaal-vrijzinnige culturele vereniging en drukkingsgroep die het gebruik van het Nederlands promoot en ondersteunt. Lees meer Brussel. Het voorlopige bestuur bestond uit A. Wouters (voorzitter), Julius Hoste (jr.) Hoste, Julius (jr.)
Julius Hoste jr. (1884-1954) was een Vlaamsgezinde liberaal die actief was in de pers en de politiek. Hij behoort tot de kopstukken van de Vlaamse beweging. Lees meer en Albert Maertens Maertens, Albert
Lees meer (ondervoorzitters), Lucien van Maele (secretaris), De Wael (penningmeester),en verder o.a. Marcel Stijns Stijns, Marcel
Lees meer , V. van Maele, Jean-Baptiste Matthieuwis en het echtpaar Hereng. Er werden leden aangezocht om toe te treden tot het uitgebreide bestuur en er werd informatie ingewonnen over de werking van andere liberale organisaties, waaronder Help U Zelve Help U Zelve
Help U Zelve (1880-1904) was een liberale vrijzinnige Antwerpse werkliedenvereniging. Ze ging op in de Liberale Volkspartij Help U Zelve. Deze bleef bestaan tot en met de Eerste Wereldoor... Lees meer . Om meer leden aan te trekken werd een jeugdafdeling opgericht en werden de vrouwenafdeling De Linde en de reis- en spaarafdeling nieuw leven ingeblazen. Toch bleef vooral de ziekenkas De Blauwe Bloem succesvol, met bijna 1.000 leden in 1947.

In zijn openingsrede van de eerste naoorlogse algemene vergadering op 28 april 1946 stelde Julius Hoste (jr.) de doelstellingen van de Vooruitstrevende Liberale Volksbond opnieuw scherp, namelijk de liberale Vlamingen in de regio Brussel verenigen en hun belangen behartigen. Daarmee zette de Volksbond zich af tegen de door Franstaligen gedomineerde Liberale Partij. In 1947 nam Albert Maertens het voorzitterschap van de Liberale Volksbond op zich.

In de daaropvolgende jaren namen telkens meerdere leden deel aan de verkiezingen in Brussel en omstreken, steeds op de liberale lijst. De Volksbond steunde expliciet en uitsluitend de kandidaten die haar sociaal-liberale en Vlaamsgezinde visie onderschreven. Bovendien werden regelmatig eisen en moties geformuleerd om hun standpunten politiek kracht bij te zetten. Er werd onder meer een eis ingediend ter ondersteuning van de Vlaamse schouwburgen door de belanghebbende gemeenten en er werd protest aangetekend tegen de ‘ontvlaamsing’ van het Brusselse onderwijs Onderwijs
Lees meer . Naar aanleiding van de volkstelling in 1947 werd de leden op het hart gedrukt om ‘de Vlaamse taal als voertaal te laten kennen’. Geregeld werd bij de Liberale Partij geprotesteerd tegen de lijstvorming waarbij Vlaamse kandidaten weinig of geen kans maakten. Ook het taalbeleid Taalpolitiek en -wetgeving
Situaties van taalonderdrukking vindt men wereldwijd. Daarom besteedt deze bijdrage eerst aandacht aan gehanteerde taalpolitieke strategieën. Ook in België verzette een gedomineerde taalg... Lees meer in Brussel werd nauwlettend in het oog gehouden.

De Vooruitstrevende Liberale Volksbond was al jaren lid van het Liberaal Vlaams Verbond toen in 1962 besloten werd om de organisatie te laten opgaan in het LVV, waardoor de Volksbond een afdeling ervan werd. August de Winter De Winter, August
August de Winter (1925-2005) was een Vlaamsgezinde, liberale politicus. Hij engageerde zich onder meer in het Liberaal Vlaams Verbond en de Blauwe Leeuwen. Hij was betrokken bij de splits... Lees meer werd aangesteld als voorzitter van de afdeling. De eerste jaren werden er nog activiteiten georganiseerd en vergaderingen belegd onder de naam van de Volksbond. Geleidelijk aan raakte de Volksbond steeds meer geïncorporeerd in het LVV, tot ze midden jaren 1960 volledig uit beeld verdween.