Leterme, Yves

Yves Leterme werd geboren in Wervik, in de grensstreek van Vlaanderen met Frankrijk Frankrijk & Vlaanderen
De verhouding tussen Vlaanderen en Frankrijk werd altijd gekenmerkt door een aanzienlijke dubbelzinnigheid. Hoewel er lange tijd een grote affiniteit met de Franse cultuur bestond, werd d... Lees meer . Zijn vader was de Franstalige schilder-behanger Georges Leterme en zijn moeder de Vlaamse Eliane Bouchaert. Van thuis uit raakte Leterme op jonge leeftijd vertrouwd met de taalproblematiek. Nadat hij de Latijn-Griekse humaniora voltooide aan het Sint-Vincentiuscollege in Ieper, studeerde hij rechten, eerst aan de KULAK, de campus van de KU Leuven in Kortrijk (1979-1981), en nadien aan de Universiteit Gent (1981-1984). In Gent behaalde hij ook de kandidatuur in de politieke wetenschappen (1983) en een master bestuurskunde en publiek management (1985). Hij studeerde tegelijk aan het Centre d’études international pour le Fédéralisme in Nice. Uit zijn huwelijk kreeg hij drie kinderen. Na zijn scheiding trouwde hij met een Française.

Leterme engageerde zich in de Christelijke Volkspartij (CVP) Christelijke Volkspartij
Lees meer , werd voorzitter van de CVP-Jongeren CVP-Jongeren
CVP-Jongeren was de jeugdafdeling van de Christelijke Volkspartij (CVP). De organisatie evolueerde geleidelijk van politieke leerschool naar autonome drukkingsgroep met een eigen programm... Lees meer van Ieper (1983), nationaal ondervoorzitter van de CVP-Jongeren en afdelingsvoorzitter van de Ieperse CVP (1988-1991). Hij werd in 1985 parlementair medewerker van CVP-volksvertegenwoordiger en stadsgenoot Paul Breyne en daarna politiek medewerker van Paul Deprez, Vlaams gemeenschapsminister van Externe Betrekkingen. In 1987 werd hij auditeur bij het Rekenhof. Hij werd adjunct-nationaal secretaris (1989-1991) en nationaal secretaris (1991-1992) van de CVP en schepen in Ieper (1995-2001). Ondertussen was hij ook administrator bij het Europees Parlement (1992-1997).

Confederalisme en Valentijnskartel

Toen Paul Breyne West-Vlaams provinciegouverneur werd, kwam Leterme in 1997, inmiddels 36 jaar oud, als diens opvolger in de Kamer van Volksvertegenwoordigers en hij werd in 1999 in die functie rechtstreeks verkozen. Twee jaar later werd hij fractieleider in de Kamer van CD&V Christen Democratisch & Vlaams
Lees meer (de nieuwe naam van de CVP) en in 2003 nationaal partijvoorzitter, na de voor de partij tegenvallende resultaten bij de federale verkiezingen.

In de aanloop naar het verkiezingsjaar 2004 streefde hij naar een kartel met de N-VA, hoewel lang niet alle partijgenoten hem daarin volgden. Het was een ambitieuze poging om de christendemocratie en het Vlaams-nationalisme opnieuw dichter bij elkaar te brengen en het confederalisme te realiseren. Voor Leterme kreeg het Vlaamse niveau voorrang op het federale. De status-quo in de Belgische staats(her)vorming Staatshervorming
Tussen 1970 en vandaag werden zes staatshervormingen doorgevoerd die België omvormden van een unitaire in een federale staat met drie gewesten, het Vlaamse, het Waalse en het Brussels Hoo... Lees meer was voor hem geen optie en aan de faciliteiten in de Brusselse Rand Vlaamse Rand
De Vlaamse Rand omvat de negentien gemeenten grenzend aan Brussel of aan een faciliteitengemeente. De relatie tot Brussel leidt er tot specifieke uitdagingen. Lees meer moest een einde komen. De kloof met de Franstalige zusterpartij Centre Démocrate Humaniste (cdH) werd onoverbrugbaar. Daarnaast had hij het Rijnlandmodel voor ogen, een ondernemingsmodel gebaseerd op nauwe samenwerking tussen overheid, werkgevers en werknemers.

Het kartel CD&V-N-VA won overtuigend de Europese en Vlaamse Parlementsverkiezingen van 2004. Leterme werd verkozen als Vlaams parlementslid en werd na een korte formatie minister-president van de Vlaamse Regering Vlaamse Regering
De Vlaamse regering is de uitvoerende macht van de Vlaamse Gemeenschap en het Vlaamse Gewest, geïnstalleerd na de staatshervorming van 1980 en aanvankelijk aangeduid met de term 'executie... Lees meer . Hij trok ook de bevoegdheid landbouw naar zich toe. Hoewel CD&V niet meer de standenpartij van voorheen was, leunde hij sterk aan bij de Boerenbond Belgische Boerenbond
De Boerenbond is een beroepsorganisatie van en voor landbouwers die tot ver in de 20ste eeuw sterke banden had met de Kerk en de katholieke partij, zich van meet af sterk engageerde in de... Lees meer , die hij prees als een van de belangrijkste sociale bewegingen van het land. Hij loodste als extraparlementair ook UNIZO-topman Kris Peeters Peeters, Kris
Kris Peeters (1962) is jurist. Hij is cd&v-politicus en voormalig UNIZO-topman. Peeters werd Vlaams minister in 2004 en was minister-president van 2007 tot 2014. Van 2014 tot 2019 was... Lees meer in de regering. Bij de federale verkiezingen van 10 juni 2007 haalde Leterme als lijsttrekker voor de Senaat net geen 800.000 voorkeurstemmen. Hoewel de verwachting leefde dat hij zijn mandaat als minister-president tot het einde zou vervullen, gaf hij zijn ontslag om in de Senaat te zetelen.

Tijdens de moeilijke onderhandelingen voor een nieuwe federale regering werd Leterme op 15 juli 2007 formateur. Hij profileerde zich als een taaie, onvermoeibare onderhandelaar, maar het verregaande confederalisme van het kartel en Leterme was onverteerbaar voor de Franstalige partijen. Op 21 december 2007 werd een interim-regering- Verhofstadt Verhofstadt, Guy
Guy Verhofstadt (1953) is een liberaal politicus die actief was en is op het nationale en internationale niveau. Onder zijn voorzitterschap vond er een verruiming plaats van de liberale p... Lees meer III beëdigd met Leterme als minister van Begroting en Institutionele Hervormingen. Na een beperkt akkoord over de staatshervorming en de belofte dat er tegen 15 juli 2008 méér zou volgen, kon de regering-Leterme I van christendemocraten, liberalen en Franstalige socialisten (dus zonder de Vlaamse socialisten) op 20 maart 2008 beëdigd worden.

Omdat het beloofde akkoord over de staatshervorming uitbleef, diende Leterme op 14 juli 2008 het ontslag van zijn regering in. De koning weigerde dat ontslag echter te aanvaarden, waarna de regering zich nog enkel bezighield met de lopende zaken. Midden september 2008 trok de N-VA haar gedoogsteun voor de regering in en zo sneuvelde ook het kartel CD&V-N-VA. Om tijdens de wereldwijde kredietcrisis het faillissement van de Belgisch-Nederlandse grootbank Fortis te voorkomen, zorgt Leterme mee voor een overname van de bank door de Franse financiële groep BNP Paribas begin oktober 2008. Wanneer het tot een rechtszaak kwam over de opdelingstransacties van Fortis, kwamen Leterme en andere regeringsleden in opspraak in verband met hun mogelijke beïnvloeding bij het gerecht. Leterme moest ontslag nemen, waardoor op 22 december 2008 Herman van Rompuy de nieuwe eerste minister werd. Nadien gaf de voorzitter van het Hof van Cassatie toe dat het probleem grotendeels bij Cassatie zelf lag en dat Leterme onterecht ontslag had moeten nemen. De CD&V-politicus zetelde opnieuw in de Senaat en werd op 17 juli 2009 minister van Buitenlandse Zaken en Buitenlandse Zaken.

Nadat Van Rompuy benoemd was tot voorzitter van de Europese Raad, werd Leterme op 25 november 2009 opnieuw eerste minister van de federale regering. Samen met partijgenoot Jean-Luc Dehaene Dehaene, Jean-Luc
Lees meer trachtte hij een politiek akkoord te bereiken over de splitsing van het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde (BHV), dat uitgegroeid was tot een symbooldossier. Toen dat mislukte, trokken de Vlaamse liberalen de stekker uit de regering-Leterme II en op 26 april 2010 aanvaardde de koning het ontslag van de regering. Bij de vervroegde federale verkiezingen van 13 juni 2010 boekte CD&V een fors verlies, al werd Leterme als lijsttrekker voor de Kamer in West-Vlaanderen verkozen. Leterme bleef eerste minister van zijn regering van lopende zaken tot op 6 december 2011 de regering-di Rupo tot stand kwam na de langst durende formatie in de Belgische geschiedenis tot dan toe (541 dagen).

Internationale loopbaan buiten de Belgische politiek

Opnieuw onderbrak Leterme zijn politieke parcours voor een andere functie. Hij gaf zijn ontslag als federaal volksvertegenwoordiger om begin 2012 adjunct-secretaris-generaal van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) te worden (tot 2014). Toch liet de politiek hem niet los en bij de gemeenteraadsverkiezingen in Ieper van 2012 kon hij een kartellijst CD&V-N-VA vormen. Hij werd als lijsttrekker verkozen, maar liet het ambt van burgemeester waarnemen door zijn partijgenoot Jan Durnez (tot 2018). Hij werd voorzitter van de gemeenteraad, maar in 2016 nam hij definitief afscheid van de politiek. Inmiddels was Leterme in 2014 voor vijf jaar benoemd tot secretaris-generaal van de Internationale Intergouvernementele Organisatie voor Democratische en Electorale Assistentie (IDEA), een expertisecentrum voor democratie. Na kritiek over zijn kostenvergoedingen kwam er een doorlichting door een onafhankelijk auditbureau, dat geen onregelmatigheden vaststelde, maar wel wees op zijn autoritair leiderschap.

Leterme vervulde en vervult meerdere bestuursmandaten, onder andere in de adviesraad van Telenet, van Invest Europe en van Volkswagen (rond duurzame mobiliteit na dieselgate), is hoofd van het financieel controleorgaan van de Europese voetbalbond UEFA en adviseur van Silk Road Partners, dat fusies en overnames ontwikkelt met partijen uit het (Midden-)Oosten.

Goed bestuur is zakelijk bestuur

Leterme stond bekend om zijn cassante uitspraken. In het Franse dagblad Libération (17 augustus 2006) schimpte hij inzake de taalfaciliteiten Faciliteiten
Al sinds de eerste taalwet (1873) voorzag de wetgever in faciliteiten. Deze tegemoetkomingen gaven aanleiding tot tegengestelde interpretaties door Nederlandstaligen en Franstaligen, zo ... Lees meer in de Vlaamse Rand rond Brussel dat de Franstaligen kennelijk intellectueel niet in staat waren om Nederlands te leren. Toen een journalist hem op de nationale feestdag van 2007 vroeg om een stukje van het Belgische volkslied te zingen, blunderde hij door het Franse volkslied aan te heffen. Enkele maanden later bekritiseerde hij de Franstalige openbare omroep RTBF van propaganda voor Belgischgezinde Franstalige politici en legde hij een ongelukkige en vergezochte link met Radio Mille Collines, die verantwoordelijk werd geacht voor de Rwandese genocide.

Leterme behoorde tot de rechtervleugel van de christendemocraten. Bij hem stond het zakelijk politiek management voorop en leken de cijfers te primeren op ideologische bevlogenheid. Toen hij in 2007 het boegbeeld van de partij was, luidde de leuze ‘Goed bestuur’, net als in 2022, wat voor hem zakelijk bestuur betekende. Zijn politieke erfenis is belangrijk omdat hij mee het pad effende voor de zesde staatshervorming in 2012-2014, met de splitsing van BHV, de omvorming van de Senaat tot een assemblee van de deelstaten en de overdracht van bevoegdheden naar de gemeenschappen en gewesten, gekoppeld aan de financiële middelen voor de uitvoering ervan.