Croux, Lambert

Opleiding en juridische carrière

Bert (Bertie) Croux, zoon van Victor Joseph Croux en Helena Catharina Vissers, volgde lager onderwijs in Bilzen en doorliep de Grieks-Latijnse humaniora aan het Sint-Lambertuscollege in Bilzen (1939-1942) en het Sint-Jozefscollege in Hasselt (1942-1945). In zijn middelbare schooltijd was hij actief in de Katholieke Studentenactie als gewestleider (1942-1945) en gouwhoofdman van de Hernieuwers (1943-1945). Aan de KU Leuven behaalde Croux de diploma’s van baccalaureus in de thomistische wijsbegeerte (1947) en doctor in de rechten (1950). Hij deed er ook aanvullende studies economie (1947-1950). Als universiteitsstudent was Croux actief binnen het Hoogstudentenverbond voor Katholieke Actie Hoogstudentenverbond voor Katholieke Actie
Het Hoogstudentenverbond voor Katholieke Actie (HVKA) (1933 - circa 1965) was een studentenvereniging voor universitaire Katholieke Actie (KA) met als tijdschrift Universitas. Lees meer / Universitas. Van 1948 tot 1950 zat hij de mee door hem opgerichte Werkgemeenschap Limburg te Leuven voor.

Croux – die huwde met Elisabeth Senden en vijf kinderen kreeg – startte zijn professionele loopbaan als advocaat aan de balie van Tongeren (1950-1954). In 1954 ging hij aan de slag als juridisch adviseur van de nv Brouwerij van Alken. In 1958 werd hij secretaris-generaal van dit bedrijf.

Christendemocratisch politicus

Croux was decennialang actief in de Christelijke Volkspartij (CVP, zie Katholieke partij Katholieke partij
De katholieke partij, later CVP (vanaf 1945) en CD&V (vanaf 2001) speelde een cruciale rol in de geschiedenis van de Vlaamse beweging. De partij had een belangrijk aandeel in onder m... Lees meer ). Hij was achtereenvolgens voorzitter van CVP in het kanton Bilzen (1953-1959), het arrondissement Tongeren-Maaseik (1959-1966) en de provincie Limburg Limburg
Lees meer (1966-1968). Vanaf 1969 was hij actief in het nationale CVP-bestuur. Verder was hij van 1978 tot 1981 nationaal voorzitter van de Vereniging van CVP-mandatarissen van Provincies en Gemeenten en van 1978 tot 1984 vicevoorzitter van de Christendemocratische Europese Unie voor Lokale en Regionale Besturen.

Ook bekleedde Croux diverse politieke mandaten. Op lokaal vlak was hij in 1953-1960 schepen van Onderwijs en Cultuur in Bilzen en had hij van 1983 tot 1986 zitting in de gemeenteraad van Alken. Op Limburgs niveau was hij van 1961 tot 1977 provincieraadslid en van 1967 tot 1977 bestendig afgevaardigde, bevoegd voor Financiële, Economische en Institutionele Zaken en Universitair Onderwijs. Van 1974 tot 1977 zat hij de Vereniging van Vlaamse Bestendige Deputaties voor en was hij ondervoorzitter van de Vereniging van de Belgische Provincies. Croux hechtte veel belang aan het provinciale beleidsniveau en weigerde in 1972 een mandaat als staatsecretaris voor Vlaams Streekbeleid.

Van 1977 tot 1981 zetelde Croux in de Belgische Senaat. Parallel daarmee was hij lid van de Cultuurraad voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap (1977-1980) en de Vlaamse Raad (1980-1981) (zie Vlaams Parlement Vlaams Parlement
Het Vlaams Parlement is de parlementaire vergadering van de Vlaamse deelstaat in het federale België. Zijn geschiedenis kent drie grote fasen: de periode van de Cultuurraad voor de Neder... Lees meer ). Hij beëindigde zijn actieve politieke carrière in het Europees Parlement, waar hij van 1979 tot 1989 zitting had. Hij was er onder meer voorzitter van de CVP-groep binnen de fractie van de Europese Volkspartij (EVP) (1982-1984) en vicevoorzitter van de EVP-fractie (1987-1989) (zie Europese Unie).

Economische expansie, hoger onderwijs, decentralisatie

Een belangrijk dossier waarop Croux als politicus focuste was het economische expansiebeleid in Vlaanderen, in het bijzonder met betrekking tot de provincie Limburg (zie Economie Economie
Dit artikel gaat over de relatie tussen economie en Vlaamse beweging. Daarmee beoogt deze tekst geen economische geschiedenis te schetsen van wat we vandaag Vlaanderen noemen. Integendee... Lees meer ). Als bestendig afgevaardigde voor Economische Zaken bekleedde hij mandaten in de Limburgse Economische Raad (ondervoorzitter, 1967-1972 en voorzitter, 1972-1977), de Gewestelijke Ontwikkelingsmaatschappij Limburg (voorzitter, 1972-1977), de Economische Raad voor Vlaanderen (beheerder, 1967-1971) en de Gewestelijke Economische Raad voor Vlaanderen (beheerder en lid van het bureau, 1971-1977). Als Europees Parlementslid zette hij in op het aantrekken van Europese middelen voor de Limburgse reconversie.

Ook nam hij een actieve rol op in de uitbouw van het hoger onderwijs Hoger onderwijs
De evolutie van het Vlaamse hoger onderwijs werd gekenmerkt door een moeizame vernederlandsingspolitiek, gaande van het vroegste verschijnen van Nederlandstalig onderwijs tot de integrale... Lees meer in Limburg. Hij was medestichter (1964) en beheerder van het Postuniversitair Centrum Limburg en lag mee aan de basis van de Vereniging voor Wetenschappelijk Onderwijs Limburg (1968), een organisatie die hij in 1972-1975 voorzat. Verder was hij voorzitter van het Curatorium van de Economische Hogeschool Limburg (1968-1972) en van het Limburgs Universitair Centrum (1972-1975).

Croux volgde de institutionele hervormingen in België van nabij op. Tijdens de vijfde Vlaamse Sociale Studiedagen (september 1964) behandelde hij het thema ‘centralisatie en decentralisatie in de beslissingsbevoegdheid’ (zie Staatshervorming Staatshervorming
Tussen 1970 en vandaag werden zes staatshervormingen doorgevoerd die België omvormden van een unitaire in een federale staat met drie gewesten, het Vlaamse, het Waalse en het Brussels Hoo... Lees meer ).

Sociale en culturele engagementen

Croux nam ook engagementen op in diverse sociale en culturele organisaties. Hij was onder meer ondervoorzitter van Davidsfonds Davidsfonds
Het Davidsfonds is een katholieke Vlaamse cultuurvereniging, die werd opgericht in januari 1875. Lees meer Limburg (1958-1968), voorzitter van de Studiecommissie Kultuurspreiding door de Kristelijke Organisaties in Limburg (1960-1967), het Verbond van Kristelijke Mutualiteiten van Limburg (1959-1967) en Streekontwikkeling Zuid-Limburg (1972-1973, 1975) en medeoprichter van de Limburgse Raad voor Samenlevingsopbouw (1970). Ook was hij lid, beheerder en commissaris van de Kultuurraad voor Vlaanderen Kultuurraad voor Vlaanderen
De Kultuurraad voor Vlaanderen was een vereniging zonder winstoogmerk opgericht op 21 april 1959, omgevormd tot Interprovinciale Cultuurraad voor Vlaanderen vzw (ICV) op 31 januari 1976 e... Lees meer (1959-1969). Als Europees Parlementslid engageerde hij zich in de Europese beweging. In 1983 werd hij ondervoorzitter van de Nationale Raad van de Europese Beweging.

Na zijn pensionering in 1989 was hij actief als voorzitter van het Limburgs Universiteitsfonds, het Europees Platform van Nationale Seniorenorganisaties en het Liaisoncomité voor Ouderenbeleid bij de Europese Commissie.