Brulez, Lucien

Persoon
Luc Vandeweyer (2023, ongewijzigd), Luc Vandeweyer (1998, aanvulling)

Jurist Lucien Brulez (1891-1982) ijverde als student voor de vernederlandsing van het hoger onderwijs. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was hij docent aan de Vlaamsche Hogeschool. Ook was hij lid van de Raad van Vlaanderen. Daarna week hij uit naar Hamburg.

Geboorte
Blankenberge, 9 juli 1891
Overlijden
Rendsburg, 19 september 1982
Leestijd: 3 minuten

Studeerde rechten en wijsbegeerte aan de Université libre de Bruxelles, waar hij in 1914 promoveerde tot doctor in de rechten. Brulez was docent aan de vernederlandste Gentse universiteit (juli 1916 – oktober 1918) en werd doctor in de wijsbegeerte aan de universiteit te Jena (1918). Na zijn uitwijking in 1918 (via Nederland) naar Duitsland was hij tot 1956 lector Franse letterkunde aan de universiteit van Hamburg.

Aan de Brusselse universiteit speelde Brulez, vooral in verband met de strijd voor de vernederlandsing van het hoger onderwijs in Vlaanderen, een belangrijke rol in het Vlaamsgezinde studentengenootschap Geen Taal Geen Vrijheid Geen Taal Geen Vrijheid
Geen Taal Geen Vrijheid is de kenspreuk en tot einde van de jaren 1940 de roepnaam van de Vlaamse studentenkring van de Brusselse universiteit. Lees meer
. Hij publiceerde in 1910 een brochure, bestemd voor Franstalige lezers: La Question de l'université flamande exposée aux étudiants Als eerste Vlaamse student volgde Brulez in 1911 de vakantieleergangen van de Leidse hoogleraar in de filosofie Gerardus Bolland Bolland, Gerard
De Nederlandse hoogleraar filosofie Gerardus Bolland (1854-1922) maakte in 1911-1912 een opgemerkte lezingentournee in Vlaanderen, waarin hij sterk opkwam voor het Nederlands. Lees meer
. Eind 1911, begin 1912 kon hij Bolland overtuigen de voordrachtenreeks Het Nederlandsch als taal voor hogere aangelegenheden des geestes in Vlaanderen te houden. Deze redevoeringen verwekten heel wat deining. De vrijzinnigen waren enthousiast. Lodewijk de Raet De Raet, Lodewijk
Lodewijk de Raet (1870-1914) was een econoom en ambtenaar die in belangrijke mate bijdroeg aan de theorievorming over de Vlaamse beweging en deze van een sociaaleconomisch denkraam voorza... Lees meer
vond ze even belangrijk voor de vernederlandsing van het universitair onderwijs Onderwijs
Lees meer
als de voordrachten van Frans van Cauwelaert Van Cauwelaert, Frans
Frans van Cauwelaert (1880-1961) was een Vlaamsgezinde katholieke politicus, die een hoofdrol speelde in de vernederlandsing van het openbare leven in Vlaanderen. Van Cauwelaert lag in 19... Lees meer
en Pol de Mont De Mont, Pol
Pol de Mont (1857-1931) was een dichter, essayist, folklorist, journalist, kunstcriticus en redenaar. In al zijn activiteiten gaf hij de Vlaamse strijd absolute prioriteit. Decennialang w... Lees meer
. In katholieke kringen stootten ze op verzet vanwege het 'rationalisme' van Bolland. Bij de uitgave ervan door Geen Taal Geen Vrijheid moest Brulez de soms heftige taal van Bolland dan ook enigszins afzwakken.

Tijdens de eerste oorlogsjaren studeerde Brulez te Leiden. Hij doceerde aan uitgeweken Belgische studenten te Amersfoort en werkte mee aan De Vlaamsche Stem De Vlaamsche Stem (1915-1916)
De Vlaamsche Stem (1915-1916) was een Vlaamsgezind dagblad dat in Nederland verscheen en na een tijd in Duitse handen overging. De koerswijziging die het dagblad als gevolg daarvan onderg... Lees meer
en Dietsche Stemmen Dietsche Stemmen
Dietsche Stemmen was een Groot-Nederlands georiënteerd tijdschrift (1915-1918) dat het activisme steunde, een zelfstandig Vlaanderen nastreefde en Nederlandse ‘stamgenoten’ voor dit prog... Lees meer
. Bij dit eerste blad nam hij een tijdlang het redactiesecretariaat voor zijn rekening. Hij weigerde evenwel het hem aangeboden hoofdredacteurschap van De Vlaamsche Post De Vlaamsche Post
Lees meer
en wenste eerst zijn studies in Leiden af te werken. Toch volgde hij met belangstelling het activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer
van Jong-Vlaanderen Jong-Vlaanderen (1914-1918)
Jong-Vlaanderen (1914-1918) was een in Gent opgerichte activistische drukkingsgroep, die tijdens de Eerste Wereldoorlog een radicaal Vlaams-nationalistisch en anti-Belgisch politiek progr... Lees meer
. Eenmaal teruggekeerd in Vlaanderen (1916), sloot hij zich dan ook bij deze groep aan en engageerde hij zich volledig in het activisme. Bij de opening van de vernederlandste universiteit van Gent werd Brulez benoemd als docent in de wijsbegeerte. Zijn vrijzinnigheid en zijn bekendheid als hegeliaan zorgde voor wantrouwen in katholiek-activistische kringen.

Naast zijn wetenschappelijk werk schreef Brulez artikelen in de pers, waarin hij onder andere de vernederlandsing van Gent beschouwde als de eerste stap naar de volledige zelfstandigheid van Vlaanderen. Andere activiteiten waren: een tournee met voordrachten over Vlaanderen in Duitsland; zijn medewerking aan de hogeschooluitbreiding Hogeschooluitbreidingen
De hogeschooluitbreidingen ontstonden in België op het einde van de 19de eeuw in navolging van het Engelse voorbeeld, waar de University Extension een afdeling van de universiteit was di... Lees meer
, die hij met andere Vlaamse professoren van Gent op gang bracht; toespraken op activistenmeetings; het lidmaatschap van de Raad van Vlaanderen Raad van Vlaanderen (1917-1918)
De Raad van Vlaanderen (1917-1918) was een activistisch marionettenparlement tijdens de Eerste Wereldoorlog, dat onderdeel was van de Duitse plannen om in Vlaanderen een blijvende invloed... Lees meer
voor de provincie West-Vlaanderen. Het activisme van Brulez ligt duidelijk in de lijn van een radicaliseringsproces dat zich al in de jaren vóór de Eerste Wereldoorlog bij tal van vrijzinnige flaminganten had voltrokken.

Na de oorlog werd hij bij verstek tot een gevangenisstraf van twintig jaar veroordeeld. Tijdens het interbellum onthield Brulez zich in Hamburg van elke politieke activiteit. Eind 1940 was er sprake van hem een functie in het bezette België aan te bieden, maar Brulez bleef tot 1945 in Hamburg. Toen werd hij waarschijnlijk opgepakt door de Britse militaire dienst en uitgeleverd aan België, waar hij tot 1950 vastzat. Daarna kon hij zijn lectorschap aan de Hamburgse universiteit weer opnemen.

Werken

– La question de l'université flamande exposée aux étudiants, 1910.
– 'Woord vooraf', in G.J.P.J. Bolland, Het Nederlandsch als taal voor hoogere aangelegenheden des geestes, 1912.

Literatuur

– A.L. Faingnaert, Verraad of zelfverdediging?, 1933.
– M. van de Velde, Geschiedenis van de Jong Vlaamsche Beweging, 1941.
– H.J. Elias, 25 jaar Vlaamse Beweging 1914-1939, I, 1969.
– R. Brulez, 'Professor Bolland in Vlaanderen', in Verslagen en Mededelingen van de KVATL (1971).
– D. Vanacker, Het aktivistisch avontuur, 1991.

Suggestie doorgeven

1973: Erik Vandewalle (pdf)

1998: Luc Vandeweyer (pdf)

2023: Luc Vandeweyer

Databanken

Inhoudstafel