Vrij Vlaanderen

Organisatie
Luc Vandeweyer (2023, ongewijzigd), Luc Vandeweyer (1998)

Vrij Vlaanderen (1917-1918) was tijdens WOI een Brusselse katholieke activistische organisatie. Ze streefde naar de stichting van een Vlaamse staat.

Oprichting
1917
Leestijd: 2 minuten

Katholieke activistische vereniging in Brussel, gesticht in mei 1917 onder leiding van Jacob Lambrichts Lambrichts, Jacob
Jacob Lambrichts (1873-1951) was tijdens de Eerste Wereldoorlog een voorman van het Brusselse activisme. Hij was een prominent lid van de Raad van Vlaanderen en maakte in maart 1917 mee d... Lees meer
met medewerking van Jozef de Smedt De Smedt, Jozef
Jozef De Smedt (1887-1976) behoorde tijdens WOI tot de radicale stroming binnen het Brusselse activisme. Lees meer
, Ariël de Jaegher en Victor Mertens Mertens, Victor
Victor Mertens (1888-1958) was tijdens de Eerste Wereldoorlog betrokken bij het activisme in Brussel. Lees meer
.

De vereniging zou naar eigen zeggen ongeveer 250 leden te Brussel en 230 te Denderleeuw hebben gehad.

Lambrichts was al in een heel vroeg stadium bereid om met de bezetter samen te werken. Hij werd daarin niet gevolgd door vele leden en bestuursleden van de Vlaamsche Bond Vlaamsche Bond
De Vlaamsche Bond was een Vlaamsgezinde en vrijzinnige scholierenvereniging, opgericht in 1901 aan het Koninklijk Atheneum in Antwerpen, met antiburgerlijke trekken. De vereniging was ond... Lees meer
van Brussel, waarvan hij voorzitter was. De ontbinding van de pluralistisch-activistische Vereeniging van Vrienden der Vlaamsche Zaak Vereeniging van Vrienden der Vlaamsche Zaak
De Vereeniging van Vrienden der Vlaamsche zaak was een besloten groep van een beperkt aantal Vlaamsgezinden, die, zonder in de openbaarheid te treden, het activisme in Brussel hebben geve... Lees meer
, eveneens onder voorzitterschap van Lambrichts, droeg ook bij tot de noodzaak om een katholieke- activistische vereniging te stichten om zijn achterban te groeperen. Gedeeltelijk was dit om tegenweer te bieden tegen de patriottische actie van kardinaal Désiré Mercier Mercier, Désiré
Désiré Mercier (1851-1926) was van 1906 tot 1926 de kardinaal-aartsbisschop van het aarts­bisdom Mechelen. Hij was een vurig propagandist van het Belgisch patriottisme en leefde tijdens ... Lees meer
. Anderzijds stimuleerden de Duitsers de activisten vanaf eind 1917 om ook via levensbeschouwelijke profilering hun achterban te verbreden. In de eerste Raad van Vlaanderen Raad van Vlaanderen (1917-1918)
De Raad van Vlaanderen (1917-1918) was een activistisch marionettenparlement tijdens de Eerste Wereldoorlog, dat onderdeel was van de Duitse plannen om in Vlaanderen een blijvende invloed... Lees meer
was Vrij Vlaanderen vertegenwoordigd door dertien leden. Op politiek gebied had de vereniging hetzelfde programma als de radicale Jong-Vlamingen Jong-Vlaanderen (1914-1918)
Jong-Vlaanderen (1914-1918) was een in Gent opgerichte activistische drukkingsgroep, die tijdens de Eerste Wereldoorlog een radicaal Vlaams-nationalistisch en anti-Belgisch politiek progr... Lees meer
van Gent, namelijk de stichting van een soevereine staat Vlaanderen.

Literatuur

– A.L. Faingnaert, Verraad of zelfverdediging?, 1933.
– H.J. Elias, 25 jaar Vlaamse Beweging 1914-1939, I, 1969.
– D. Vanacker, Het aktivistisch avontuur, 1991.
– L. Vandeweyer, 'Kiezen tussen Kardinaal en Kaiser. Vlaamse katholieke activisten tijdens de Eerste Wereldoorlog', in Trajecta, nr. 2 (1996), p. 134-155.

Suggestie doorgeven

1975: Anne Van Herreweghen (pdf)

1998: Luc Vandeweyer

2023: Luc Vandeweyer

Inhoudstafel