Van Hoofstadt, Rik

Persoon
Elise Huughe (2023, aanvulling), Luc Boeva (1998)

Rik van Hoofstadt (1886-1943) liet zich tijdens de Eerste Wereldoorlog in met het activisme. Na zijn vrijspraak speelde hij een belangrijke rol in de economische Vlaamse beweging. Hij was lid van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV).

Volledige voornaam
Hendrik
Geboorte
Burcht, 9 januari 1886
Overlijden
Antwerpen, 2 oktober 1943
Leestijd: 2 minuten

Rik van Hoofstadt was bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer
korporaal in het Belgische leger. Hij werd door de Duitsers gevangengenomen op 24 augustus 1914 en achtereenvolgens naar het kamp van Soltau en Göttingen Göttingen
In Göttingen, gelegen in de hedendaagse Duitse deelstaat Nedersaksen, bestond tijdens de Eerste Wereldoorlog een activistisch propagandakamp voor krijgsgevangen Vlamingen. Lees meer
gebracht waar hij bibliothecaris van de Vlaamse bibliotheek werd. Van Hoofstadt stelde zich daarbij activistisch op en gaf voordrachten over de Vlaamse kwestie (zie: Activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer
). In juli 1918 keerde hij terug naar Vlaanderen en werd hij ontvangen door onder anderen August Borms Borms, August
August Borms (1878-1946) speelde een prominente rol in de activistische collaboratie tijdens de Eerste Wereldoorlog en groeide nadien uit tot hét symbool van de amnestiebeweging, die een ... Lees meer
.

Op 3 mei 1919 werd Van Hoofstadt veroordeeld tot tien jaar dwangarbeid. Ter verdediging verklaarde hij na zijn veroordeling dat hij als krijgsgevangene over de Vlaamse kwestie binnen het Belgische staatsverband had gesproken. De advocaat en flamingantische katholieke voorman Frans van Cauwelaert Van Cauwelaert, Frans
Frans van Cauwelaert (1880-1961) was een Vlaamsgezinde katholieke politicus, die een hoofdrol speelde in de vernederlandsing van het openbare leven in Vlaanderen. Van Cauwelaert lag in 19... Lees meer
verdedigde Van Hoofstadt voor het krijgshof en kon op 21 november de straf verminderen tot twee jaar voorwaardelijke gevangenisstraf.

In de volgende jaren liet zijn zakelijke bedrijvigheid Van Hoofstadt toe activistische ballingen te steunen. Vanaf 1932 zetelde hij in de Antwerpse rechtbank van koophandel. Hij was een stuwende kracht in de Frontpartij Het Vlaamsche Front
Het Vlaamsche Front was een Vlaams-nationalistische partij, die werd opgericht in 1919 en ook bekend stond onder de couranter gebruikte officieuze benaming Frontpartij. Gesticht als een ... Lees meer
in Antwerpen en later in de plaatselijke afdeling van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer
, waarbij hij zich onmiddellijk na de stichting in 1933 aansloot.

Van Hoofstadt speelde tevens een belangrijke rol in de economische Vlaamse beweging. Zo was hij onder meer betrokken bij de oprichting en het bestuur van het Vlaams Economisch Verbond (VEV) Vlaams Economisch Verbond
Het Vlaams Economisch Verbond (VEV) is een Vlaamsgezinde belangengroep en patronale organisatie, die werd opgericht in 1926. Tijdens het interbellum zette het VEV zich in voor algemeen ec... Lees meer
, de Vlaamse Automobilistenbond Vlaamse Automobilistenbond
Lees meer
en de Vlaamsche Beurs. In de algemene raad van het VEV vertolkte hij de radicale Vlaams-nationalistische strekking. Van 1936 tot 1938 was Van Hoofstadt als financieel vertrouwensman van Staf de Clercq De Clercq, Staf
Staf de Clercq (1884-1942) was een Vlaams-nationalistische politicus, die zijn politieke carrière begon als kamerlid voor de Frontpartij. Hij staat vooral bekend als stichter en eerste l... Lees meer
gedelegeerd bestuurder van Volk en Staat Volk en Staat
Volk en staat (15 november 1936 - 3 september 1944) was een Vlaams-nationalistisch dagblad en orgaan van het Vlaamsch Nationaal Verbond. Het blad verscheen als opvolger van De Schelde (1... Lees meer
in het kader van de pogingen van het VNV om een grotere controle over het blad te krijgen. Financiële steun uit Duitsland hiervoor werd via zijn activiteiten als schroothandelaar in 1937 en 1938 doorgesluisd naar de krant.

Tijdens zijn wegvoering naar Frankrijk bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer
(zie Spooktreinen Spooktreinen
Het begrip Spooktreinen verwijst naar de wegvoering van 2000 tot 3000 verdachten door de Belgische staatsveiligheid in mei 1940. De verdachten, waaronder een aantal prominente Vlaams-nat... Lees meer
), werd hij getroffen door een gedeeltelijke verlamming, waarvan hij niet meer genas. Hij stierf in 1943.

Literatuur

– A. Mermans, Slachtoffer van Ganshof Van der Meersch, in: Volk en Staat, 3-4 oktober 1943.
– B. de Wever, Greep naar de macht. Vlaams-nationalisme en Nieuwe Orde. Het VNV 1933-1945, 1994.
– J. Monballyu, Frans van Cauwelaert als advocaat in strafprocessen tegen Vlaamse activisten. Deel 1, in: WT. Tijdschrift over de geschiedenis van de Vlaamse beweging, jg. 75, 2016, nr. 3, pp. 195-196.

Suggestie doorgeven

1998: Luc Boeva

2023: Elise Huughe

Inhoudstafel