Liesenborghs, Maurits

Persoon
Peter Verplancke (2023, aanvulling), Petra Gunst (1998)

Maurits Liesenborghs (1889-1946) was redacteur bij heel wat tijdschriften en was medestichter van verschillende culturele flamingantische groeperingen. Voor het Algemeen-Nederlands Verbond was hij 15 jaar lang secretaris van de afdeling Vlaanderen en voorzitter van de afdeling Brussel. Op 8 september 1944 werd hij wegens collaboratie met de bezetter in Vorst opgesloten.

Volledige voornaam
Maurits J.
Pseudoniem
Verax
Climax
Alternatieve naam
Maurice J.
Geboorte
Ledeberg, 7 juli 1889
Overlijden
Sint-Gillis, 9 januari 1946
Leestijd: 3 minuten

Maurits Liesenborghs was tijdens zijn humaniora aan het Gentse atheneum secretaris van de Vlaamsche Studentenbond Vlaamsche Studentenbond
De Vlaamsche Studentenbond was de eerste overkoepelende organisatie van de katholieke Vlaamse studentenbeweging. Ze werd opgericht in 1877 door de Leuvense studenten Albrecht Rodenbach en... Lees meer
. Daarna werkte Liesenborghs korte tijd als journalist bij het Gentse La Flandre libérale La Flandre Libérale (1874-1974)
La Flandre Libérale werd in 1874 opgericht als spreekbuis van de progressieve Gentse liberalen die steun verleenden aan een (gedeeltelijke) vernederlandsing van de samenleving. De krant v... Lees meer
om vervolgens naar 's-Gravenhage te verhuizen en er mee te werken aan La Gazette de Hollande. Verder was hij er ook correspondent voor Het Laatste Nieuws Het Laatste Nieuws
Het Laatste Nieuws was een liberaal en Vlaamsgezind dagblad, waarvan het eerste nummer op 7 juni 1888 verscheen. In 2023 bestaat de krant nog steeds als een populair dagblad voor een bree... Lees meer
, De Vlaamsche Gazet van Brussel De Vlaamsche Gazet (van Brussel)
Lees meer
, La Meuse en Neptune.

In 1914 meldde Liesenborghs zich als oorlogsvrijwilliger; hij behaalde de graad van adjudant. Na de Eerste Wereldoorlog hernam hij zijn journalistieke loopbaan als redacteur bij Het Laatste Nieuws (1919-1926). Hij werd tevens de Brusselse correspondent van De Nieuwe Rotterdamsche Courant (vanaf 1920) en het Deense blad Berlingske Tidende (vanaf 1927). In Brussel was hij voorzitter van de buitenlandse journalistenbond (1931-1933). In de jaren 1930 en 1940 werkte hij mee aan het blad Neerlandia Neerlandia
Neerlandia, gesticht door Hippoliet Meert in 1896, werd in 1897 de spreekbuis van het Algemeen-Nederlands Verbond (ANV). Na verloop van tijd werd Neerlandia een zelfstandig kwartaalperiod... Lees meer
en samen met Paul Valvekens Valvekens, Paul
Paul Valvekens (1897-1940) was een Brabantse norbertijn, die als journalist-historicus zijn lezers christelijke cultuur bij wilde brengen. Hij was hoofdredacteur van Averbode’s Weekblad e... Lees meer
stichtte hij binnen de Vlaamsche Wetenschappelijke Congressen Vlaamsche Wetenschappelijke Congressen
De Vlaamsche Wetenschappelijke Congressen (1887-1942) ijverden in uiteenlopende vakgebieden voor een Nederlandstalige wetenschapsbeoefening in Vlaanderen. Lees meer
een afzonderlijk congres over de dagbladwetenschap. Tussen 1935 en 1944 stond hij aan het hoofd van de redactie-Brussel binnen het Antwerpse dagblad De Dag De Dag
Lees meer
. Hij schreef daarin onder de pseudoniemen van Verax en Climax Vlaams-nationalistische opiniestukken en verdedigde vanaf 1936 de door België gevoerde neutraliteitspolitiek.

Naast zijn journalistieke bedrijvigheid was Liesenborghs ook belangrijk als medestichter van verschillende culturele flamingantische groeperingen, zoals het Vlaamsch Verbond voor Brussel Vlaams Verbond voor Brussel
Lees meer
, de Vereniging voor Wetenschap Vereniging voor Wetenschap
De Vereniging voor Wetenschap werd in 1935 opgericht met als doel de wetenschapsbeoefening in Vlaanderen te stimuleren. Vanaf 1981 werd de werking beperk tot de wetenschappelijke studie v... Lees meer
, het Lodewijk de Raetcomité, het Verbond voor Heemkunde, het Verbond van Vlaamse Cultuurverenigingen Antwerpen Verbond van Vlaamse Cultuurverenigingen Antwerpen
Het Verbond van Vlaamse Cultuurverenigingen Antwerpen (VVCA) was een pluralistische koepelorganisatie van Vlaamsgezinde socioculturele verenigingen in Antwerpen, die werd opgericht in 193... Lees meer
en het Algemeen-Nederlands Verbond Algemeen-Nederlands Verbond
Het Algemeen-Nederlands Verbond (ANV) werd in 1895 opgericht. Aanvankelijk behartigde het de belangen van de Nederlandse taal. Later en tot op de dag van vandaag ijvert het voor de brede ... Lees meer
. Binnen deze laatste vereniging was hij 15 jaar lang secretaris van de afdeling Vlaanderen en voorzitter van de afdeling Brussel. In de aanloop naar de IJzerbedevaart IJzerbedevaarten
De IJzerbedevaart is een jaarlijkse herdenking van de Vlaamse gesneuvelden tijdens de Eerste Wereldoorlog, die ontstond omstreeks 1920. Dit voor de Vlaamse beweging erg symbolische gebeur... Lees meer
van 1926 werd hij lid van het IJzerbedevaartcomité IJzerbedevaartcomité
Lees meer
. Hij bleef dit tot aan zijn overlijden.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog bleef Liesenborghs actief als redacteur van De Dag. Hij beschouwde de bezetting als het begin van een sociale omwenteling en verdedigde de Nieuwe Orde. In augustus 1940 ondertekende hij de oproep van Staf de Clercq De Clercq, Staf
Staf de Clercq (1884-1942) was een Vlaams-nationalistische politicus, die zijn politieke carrière begon als kamerlid voor de Frontpartij. Hij staat vooral bekend als stichter en eerste l... Lees meer
tot de oprichting van een Vlaamse volksbeweging. Regelmatig kwam hij terug op het concept van een ruime Vlaamse volksbeweging en hij betreurde daarbij het gebrek aan eenheid binnen het 'Vlaamse volk'. In 1942 nam hij als algemeen voorzitter deel aan het Vlaamsch Wetenschappelijke Congres, georganiseerd in Gent. Op 28 september 1942 werd hij onder burgemeester Jan Grauls Grauls, Jan
Jan Grauls (1887-1960) was een ambtenaar en taalkundige afkomstig uit Hasselt. Tijdens de Tweede Wereldoorlog oefende hij achtereenvolgens de ambten uit van provinciegouverneur van Antwer... Lees meer
met steun van het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer
(VNV) schepen van kunst, cultuur en toerisme in het schepencollege van Groot-Brussel. Tot het einde pleitte Liesenborghs voor een radicale samenwerking met de bezetter, waarbij hij de positie van Vlaanderen als onderdeel van een groter Germaans geheel benadrukte.

Omwille van zijn collaboratie werd hij op 8 september 1944 in Vorst opgesloten; hij overleed tijdens zijn overbrenging naar de gevangenis in Sint-Gillis.

Werken

– Artikelen in De Dag; Neerlandia; Nieuw Vlaanderen.
– Nederland door Vlaamsche ogen gezien
, z.j.
– 'Dagbladwetenschap, dagbladkunde en heemkunde', in Inleiding tot de heemkunde, I, 1943, p. 35-44.

Literatuur

– M. Liesenborghs over "De volksverbonden taak van den Toneelspeler", in: Het Vlaamsche Land (26 februari 1941).
– Een groote onbekende: De Pers. Een voordracht door den heer M.J. Liesenborghs voor het Vlaamsch Pleitgenootschap bij de Balie te Brussel, in: De Dag (1 juni 1942).
– B. de Wever, Greep naar de macht. Vlaams- nationalisme en Nieuwe Orde. Het VNV 1933-1945, 1994.
– F. Weyns: De tussenoorlogse IJzerbedevaarten (1920-1939) Een onderzoek naar de politieke symboliek en de mythevorming. Gent, UG, (onuitgegeven licentiaatsverhandeling), 1992, 242p.

Suggestie doorgeven

1998: Petra Gunst

2023: Peter Verplancke

Databanken

Inhoudstafel