Haegens, Magda

Persoon
Mégane Verdonckt (2023, aanvulling), Nico Wouters (1998)

Magda Haegens (1900-1992) had de leiding over de vrouwenorganisatie van het Vlaams Nationaal Verbond (VNV), tot ze in 1940 uit deze functie ontslagen werd. Tijdens de Tweede Wereldoorlog leidde ze de vrouwenwerking van de Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap (DeVlag), waarvoor ze na de oorlog veroordeeld werd.

Volledige voornaam
Magdalena Bertha Cesarina Maria
Alternatieve naam
Magda Gravez
Geboorte
Zele, 30 januari 1900
Overlijden
Aalst, 15 maart 1992
Leestijd: 3 minuten

Magda Haegens ontwikkelde een Vlaams-nationalistische overtuiging tijdens haar studie pedagogische wetenschappen, van 1920 tot 1922, aan de door Maria Belpaire Belpaire, Marie-Elisabeth
Marie-Elisabeth Belpaire (1853-1948) was een welgestelde Vlaamsgezinde auteur die verschillende projecten realiseerde ter promotie van de literatuur (zoals het tijdschrift Dietsche Warand... Lees meer
gestichte Katholieke Vlaamse Hogeschool voor Vrouwen te Antwerpen. Al in 1915 stichtte Haegens een Vlaamse meisjesbond (Rijzende Krachten), waarvan ze ook voorzitster was. Na haar huwelijk met Hilaire Gravez Gravez, Hilaire
Hilaire Gravez (1889-1974) was een Vlaams-nationalistische politicus en arts, die tijdens de Eerste Wereldoorlog een prominente rol speelde in de Frontbeweging. Tijdens de jaren 1930 koos... Lees meer
op 16 september 1922 werd ze voorzitster van de Aalsterse meisjesbond De Denderlelie en van de Christen Vlaamsche Vrouwenbond. In 1926 werd ze plaatselijk gemeenteraadslid. Daarna speelde Haegens hogerop een rol binnen de leiding van de Vlaamsche Landsbond voor Roomsch-Katholieke Vrouwen en Meisjes, waarvan ze op 11 april 1926 ondervoorzitster werd.

Toen Angela Tysmans op 9 maart 1930 de toetreding van het Vrouwenverbond van Mol tot de Landsbond afwees omdat de leidster ervan politiek te actief was, scheurde een achttal bonden zich van de Landsbond af en vormde onder leiding van Haegens het Vlaamsch Nationaal Vrouwenverbond (VNVV) Vlaamsch Nationaal Vrouwenverbond
Het Vlaamsch Nationaal Vrouwenverbond (1930-1944) was een Vlaams-nationalistische vrouwenorganisatie die in 1934 deel werd van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). Lees meer
. Vanaf 1931 was het tijdschrift van deze dissidente bond het blad Nele.

In 1933 werd Haegens lid van de centrale voor vrouwenorganisaties binnen het pas opgerichte Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer
(VNV). Op 22 oktober 1934 sloot ze dan een overeenkomst met het VNV, waarbij het VNVV ingeschakeld zou worden in de partij. Een jaar later onderhandelde ze met Tysmans van de Landsbond over de precieze verdeling tussen beide organisaties van de vrouwen- en meisjeswerking. Deze onderhandelingen mislukten en het VNV begon onder leiding van Haegens aan de uitbouw van een eigen meisjeswerking, wat voordien voorbehouden was aan de Landsbond. In 1939 ontstond binnen het VNV een conflict, omdat Haegens pleitte voor een onafhankelijke koers van het VNVV tegenover het VNV. Ze werd hierom in november 1940 door het VNV als VNVV-leidster ontslagen.

Op 29 mei 1940 werd Haegens schepen van financiën te Aalst, wat ze tot het einde van de bezetting bleef. Eind 1941 werd ze leidster van de vrouwenwerking ("vrouwenwerken" genaamd) binnen de Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap
De Duitsch-Vlaamsche Arbeidersgemeenschap (DeVlag) (1935-1945) was vóór de Tweede Wereldoorlog een organisatie van Vlaamse en Duitse studenten. Tijdens de oorlog ontpopte de DeVlag zich ... Lees meer
(DeVlag). Op 2 september 1944 vertrok Haegens samen met Gravez naar Duitsland, waar hij als dokter aan het werk ging in een ziekenhuis en kraamkliniek in Lüneburg. Haegens was er actief in de hulpverlening aan geëvacueerde Vlaamse vrouwen en kinderen. Toen Haegens na de capitulatie van Duitsland terugkeerde naar België, werd ze gearresteerd. In 1947 werd ze wegens collaboratie veroordeeld tot twintig jaar gevangenisstraf. Op 4 november 1950 werd haar straf teruggebracht tot zestien jaar en eind 1950 kwam ze vrij.

Literatuur

— F. van Campenhout, Hilaire Gravez. Portret van een Vlaams-nationalist. Gijzegem 1889 - Aalst 1974, 1992.
— B. de Wever, Greep naar de macht. Vlaams- nationalisme en Nieuwe Orde. Het VNV 1933-1945, 1994.
— F. van Campenhout, Magda Gravez-Haegens. Biografie van een Aalsterse Vlaams-nationaliste, in: Het Land van Aalst, jg. LV, 2003, nr. 2.
— F. van Campenhout, Haegens, Magdalena Bertha Cesarina Maria, in: Nationaal Biografisch Woordenboek, 2009, dl. 19.

Suggestie doorgeven

1973: Angela Tysmans (pdf)

1998: Nico Wouters

2023: Mégane Verdonckt

Databanken

Inhoudstafel