Frère-Orban, Hubert

Politieke carrière

Walthère Frère-Orban werd geboren als Walthère Frère en studeerde na zijn middelbaar onderwijs in Luik aan de Sorbonne in Parijs. Hij behaalde in 1832 het doctoraat in de rechten in Leuven en vestigde zich in Luik als advocaat.

In 1835 huwde Frère met de steenrijke Claire-Hélène Orban waardoor hij toegang kreeg tot de economische en politieke elite van het land. Hij veranderde ook zijn familienaam in Frère-Orban. In 1840 werd hij verkozen tot liberaal gemeenteraadslid en van 1847 tot 1894 zetelde hij in de Kamer. In 1847 stapte hij in het kabinet- Charles Rogier Rogier, Charles
Charles Rogier (1800-1885) was een liberale politicus die meermaals een functie als minister of regeringsleider bekleedde. In zijn streven naar een sterke, geünificeerde en op termijn een... Lees meer als minister van openbare werken. Zijn relatie met Rogier was van meet af aan gestoeld op rivaliteit, want ondanks zijn jonge leeftijd toonde Frère-Orban zich extreem ambitieus, eloquent, capabel en was hij zeer aanwezig, vooral op het vlak van financiële, economische en levensbeschouwelijke zaken.

In 1857 werd hij minister van financiën in een nieuwe regering Rogier. De feitelijke macht in dit kabinet berustte bij Frère-Orban. Waar Rogier sociale reflexen had, was dat bij Frère-Orban veel minder het geval. Hij voerde een politiek van vrijhandel en economische expansie. Hij richtte de Nationale Bank (1850), het Gemeentekrediet (1860) en de Spaar- en Lijfrentekas (1865) op en schafte stadstollen af (1860). Van 1868 tot 1870 en van 1878 en 1884 stond hij aan het hoofd van de regering en was hij respectievelijk bevoegd voor financiën en buitenlandse zaken. Als regeringsleider wilde hij ook de volledige scheiding tussen Kerk Kerk
De verhouding tussen Kerk en Vlaamse beweging vertoont historisch een tweevoudig beeld. Enerzijds waren de godsdienstige en de Vlaamsgezinde overtuiging innig verstrengeld en vormde de cl... Lees meer en staat doorduwen, wat onder meer leidde tot de eerste schoolstrijd. In tegenstelling tot wat lange tijd werd beweerd, was Frère-Orban niet antireligieus. Hij geloofde in het deïsme en zou zich uiteindelijk als protestant laten begraven.

Frère-Orban als tegenstander van de Vlaamse beweging

Tegenover de Vlaamse taaleisen stond Frère-Orban afwijzend en samen met zijn partijgenoot  Bara leidde hij het verzet tegen de Vlaamse taalwetten. De verfransing van Vlaanderen verdedigde hij door te verwijzen naar de persoonlijke taalvrijheid die in de grondwet was opgenomen. Op de ambtenaren mocht volgens hem geen taaldwang uitgeoefend worden. De taalwetten wees hij af omdat het volgens hem praktisch onmogelijk was dat de Walen Nederlands zouden leren.

Frère-Orban maakte een onderscheid tussen de Vlaamse en de Nederlandse taal en cultuur en besloot daaruit dat de Vlamingen zich in taal- en cultureel opzicht in een geïsoleerde positie bevonden. Hij meende ook dat de Vlaamse beweging, die in zijn ogen politiek machteloos was, anti-Belgische bedoelingen had. Toen Lodewijk Gerrits Gerrits, Lodewijk
Lodewijk Gerrits (1827-1873) was een drukker en auteur wiens Vlaams- en sociaalgezindheid prevaleerde op levensbeschouwelijke tegenstellingen. Hij lag mee aan de basis van de Nederduitsch... Lees meer in 1866 de Vlaamse grieven met betrekking tot het gerecht Gerecht
Lees meer opsomde, antwoordde Frère-Orban dat er geen reden tot ontevredenheid was. Het toevoegen van Nederlandse vertalingen Vertaling
De Vlaamse beweging onderhield in de lange 19de eeuw een complexe relatie tot vertaling door overheidsinstanties. Terwijl vertalingen bijdroegen tot het voortbestaan en de ontwikkeling va... Lees meer aan stukken die in het Frans waren opgesteld, was voor hem een voldoende tegemoetkoming aan de Vlaamse eisen. Als regeringsleider stemde hij wel in met een gedeeltelijke vernederlandsing van het officieel middelbaar onderwijs Middelbaar onderwijs
De geschiedenis van het middelbaar onderwijs is nauw verweven met die van de Vlaamse beweging. Tot diep in de 20ste eeuw bleef de middelbare school een grotendeels Franstalig bastion van ... Lees meer (wet van 1883). Na de verkiezingsnederlaag van 1884 verminderde zijn politiek belang en fulmineerde hij in het parlement onder meer tegen de door hem overdreven en gevaarlijk geachte mogelijkheid om Vlamingen verdere taalrechten toe te kennen.