De Kabouter uit het Land van Loon (alias Limburg)

Ontstaan

De Kabouter uit het Land van Loon was een driemaandelijks studententijdschrift, uitgegeven in Hasselt van 1888 tot 1898. Het blad werd gesticht door en was aanvankelijk onder hoofdredactie van Bieken van Hei, pseudoniem van Lodewijk Plessers Plessers, Lodewijk
Lodewijk Plessers (1862-1915) was zeer actief in de Vlaamsgezinde studentenbeweging. Hij was secretaris van Met Tijd en Vlijt, stichter van en schrijver in het studentenblad De Kabouter e... Lees meer , toen student in de rechten aan de Katholieke Universiteit Leuven. Het is niet uitgesloten dat deze schuilnaam later ook door anderen werd gebruikt.

Waarschijnlijk vatte Plessers al in 1883 het plan op om een Vlaamsgezind strijdblad voor studenten en scholieren uit te geven. Plessers studeerde toen aan het Klein Seminarie van Sint-Truiden Klein Seminarie van Sint-Truiden
Lees meer en was eveneens ondervoorzitter van het taalminnend genootschap Utile Dulci Utile Dulci
Utile Dulci (1845) was een Vlaamsgezind literair genootschap voor jongeren, dat tot in de jaren 1940 actief was binnen het Kleinseminarie van Sint-Truiden. Lees meer . Zijn pogingen om het genootschap een ‘strijdbaarder’ koers te laten varen brachten hem echter in botsing met de kerkelijke overheid. Plessers werd verplicht het Klein Seminarie te verlaten.

Doelstellingen

Het programma van De Kabouter werd in het eerste nummer aangekondigd: ‘1° Houden, bewaren, verdedigen, verheffen, huldigen wat natuurlijk, eigen, redelijk echt, oorspronkelijk, zelfstandig Dietsch is’ en ‘2° Aanvallen, afbreken, verdrijven wat onnatuurlijk, vreemd, valsch, nageaapt, ontaardend, verbasterend fransch is’. Het West-Vlaamse studentenblad De Vlaamsche Vlagge De Vlaamsche Vlagge (1875-1933)
De Vlaamsche Vlagge (1875-1933) was een West-Vlaams scholieren- en studententijdschrift onder wisselende redactie van seminaristen, universiteitsstudenten en priester-leraars. Het ademde ... Lees meer (1875-1933) werd daarbij als een belangrijk voorbeeld genoemd.

De Kabouter nam aanvankelijk vooral de onderwaardering van het Nederlands in het Limburgse onderwijs en de provincieraad op de korrel (zie Limburg Limburg
Lees meer ). Ook werd expliciet gepleit voor een hereniging van beide Limburgen. Geleidelijk aan verschafte het tijdschrift ook steeds meer informatie over de rest van Vlaanderen. Zo werd in 1889 de oprichting van een universitaire Vlaamse leergang van strafrecht geëist en in 1895 brak het blad een lans voor de vorming van een algemeen Vlaams katholiek studentenverbond voor geheel Vlaanderen. Het bracht geregeld verslag uit over het Vlaamse leven in de Limburgse onderwijsinstellingen, gilden en kringen, over de bedrijvigheid van de Limburgse gilde te Leuven en over de gouwdagen van de katholieke Vlaamse studentenbonden. Na een eerste afscheid in 1890 verliet Plessers in 1895 definitief de redactie. De interessesfeer van het tijdschrift was inmiddels verschoven. Het studentikoze en de aandacht voor problemen in het onderwijs maakten plaats voor een meer algemene flamingantische insteek. Het bleek bovendien steeds moeilijker om gemotiveerde medewerkers te vinden. Slechts de groeiende inbreng van Eugeen Leën Leën, Eugeen
Eugeen Leën (1862-1932) was een drijvende kracht in de Limburgse Vlaamse beweging, onder meer als drukker-uitgever, oprichter van De Jonge Klauwaarts, secretaris van het Hasseltse Davids... Lees meer zorgde ervoor dat het blad bleef verschijnen. Leën verschool zich daarbij achter een groot aantal steeds wisselende pseudoniemen. In 1897 deed hij een poging om het tijdschrift een nieuw aanzien te geven. Op 11 juli dat jaar verscheen het voor het eerst op groter formaat en kondigde het zich aan als maandblad. Ook deze poging strandde. Het laatste nummer van de nieuwe reeks verscheen op 27 augustus 1898 ter gelegenheid van de inhuldiging van het Hasseltse Boerenkrijgmonument Boerenkrijg
De Boerenkrijg is de benaming van een opstand in het najaar van 1798 tegen het Franse regime. Lees meer .

Pseudoniemen

Onder pseudoniemen als ‘Loonse’ of ‘Zwarte Krouwer’ verschenen in De Kabouter niet alleen Vlaamsgezinde artikelen, maar ook poëzie en liederen zoals het Krouwerslied, Mijn Kempenland, Haspengouw en Het Land van Loon, die destijds erg populair waren. Victor Nickmans, Jan Nilis, Karel Quaedvlieg en Robrecht Schrijvers publiceerden eveneens poëzie onder eigen naam.

De meeste bijdragen verschenen echter anoniem of onder pseudoniem. Dit wijst erop dat de medewerkers beducht waren voor represailles. Niet ten onrechte, want de Hasseltse drukker Michiel Ceyssens zei na het tweede nummer van de tweede jaargang zijn medewerking op onder kerkelijke Kerk
De verhouding tussen Kerk en Vlaamse beweging vertoont historisch een tweevoudig beeld. Enerzijds waren de godsdienstige en de Vlaamsgezinde overtuiging innig verstrengeld en vormde de cl... Lees meer druk. De derde jaargang kwam in Antwerpen bij H. en L. Kennes van de pers. Vanaf nummer twee van jaargang vier verscheen het blad opnieuw te Hasselt, ditmaal bij de Sint-Quintinusdrukkerij van Leën.

Als gevolg van de scherpe en vaak satirische toon van het tijdschrift was de verspreiding ervan in katholieke instellingen van middelbaar onderwijs verboden.