De Beucker, Jan

Persoon
Nico Van Campenhout (2023, herwerking), Reginald De Schryver (1998, aanvulling)

Jan Ignaas de Beucker (1827-1906) was een pleitbezorger van de vernederlandsing van het publiek leven in Vlaanderen. Hij richtte mee de Nederduitsche Bond op, was actief in de Landdagbeweging en lag mee aan de basis van de Vlaamsche Christene Volkspartij.

Volledige voornaam
Jan Ignaas
Geboorte
Viersel, 1 februari 1827
Overlijden
Antwerpen, 22 oktober 1906
Leestijd: 4 minuten

Jan de Beucker volgde lager onderwijs in de dorpsschool van zijn geboorteplaats Viersel en assisteerde vervolgens gedurende enige tijd zijn vader, die bakker en klompenmaker was. Hij volgde ook zondagslessen tekenen in Lier. Zijn vader was - niet evident voor een ambachtsman in die tijd - geletterd, las boeken en schreef gelegenheidsverzen.

Tuinbouw

Vanaf 1842 werkte De Beucker als tuinier op een ‘rijkemanshof’ in Ekeren en vanaf 1844 in een bloemenkwekerij in Antwerpen, de stad waar hij zich in 1847 vestigde als bloemist en handelaar in zaden. Van 1858 af organiseerde hij in Antwerpen ook kosteloze openbare lessen land- en tuinbouw in het algemeen en planten- en bomenteelt in het bijzonder. Hij verzorgde daarover ook talrijke voordrachten, zowel voor het door hem gestichte Antwerpsch Kruidkundig Genootschap als individueel. Vanaf 1864 was De Beucker als leraar werkzaam in Nederland, onder andere aan de tuinbouwschool (in oprichting) Linnaeus in Watergraafsmeer bij Amsterdam. In 1872 keerde hij terug naar Antwerpen, waar hij zijn bloemen- en zaadhandel weer opstartte. In 1890 werd hij aangesteld als docent aan de nieuw opgerichte Vlaamse afdeling van de Tuinbouwschool in Vilvoorde, waarop hij lang had aangedrongen.

De Vlaamse beweging en de Nederduitsche Bond

In 1861 was De Beucker in Antwerpen medestichter van de Nederduitsche Bond Nederduitsche Bond
De Nederduitsche Bond (1861-1914) was een Antwerpse kiesvereniging die flamingantische katholieken en liberalen verenigde. De Bond was een invloedrijke machtsfactor binnen de Meeting, voo... Lees meer
, die van bij de stichting van de Meetingpartij Meetingpartij
De Meeting (1862-1914) was een Antwerpse politieke formatie die ontstond uit een coalitie van flaminganten, progressieve liberalen en katholieken. Ze liet zich kenmerken door een uitgespr... Lees meer
in 1862 optrad als een flamingantische kiesvereniging die probeerde om haar kandidaten op verkiesbare plaatsen te positioneren. Vanaf 1867 was hij meerdere keren jaarvoorzitter van de Nederduitsche Bond.

De Beucker nam actief deel aan de Nederlandse congressen Nederlandse Congressen
De Nederlandse Congressen waren gemeenschappelijke (culturele) ontmoetingen van Vlamingen en Nederlanders in Vlaanderen en Nederland die met onderbrekingen werden georganiseerd sinds 1849... Lees meer
en vroeg op dat van 1873 om protest aan te tekenen tegen een in het Frans gestelde koninklijke boodschap. In de Antwerpse provincieraad, waarin hij zetelde van 1878 tot 1886, trok hij in 1879 de aandacht door zich te verzetten tegen subsidies voor de jubileumfeesten van 1880 ter herdenking van een halve eeuw Belgische Revolutie Belgische Revolutie
De Belgische Revolutie is de naam van de opstand van 1830-1831 in de zuidelijke provincies van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden van koning Willem I. De opstand leidde tot de splits... Lees meer
. Op 19 maart 1885 pleitte hij in Leuven tijdens een vergadering van de Vereenigde Vlaamsche Studentengilden voor de ‘vervlaamsching van het onderwijs, van hoog tot laag, van laag tot hoog’, net zoals in ‘bestuur, kunst en wetenschap’. Op het Davidsfonds Davidsfonds
Het Davidsfonds is een katholieke Vlaamse cultuurvereniging, die werd opgericht in januari 1875. Lees meer
congres van april van datzelfde jaar riep hij samen met de Leuvense flamingantische studentenleider Adolf Pauwels Pauwels, Adolf
Adolf Pauwels (1864-1902) was tijdens zijn jonge jaren erg actief in de katholieke flamingantische scholieren- en studentenbeweging. Als advocaat en als politicus zette hij zich nadien vo... Lees meer
de bisschoppen op om het katholieke onderwijs te vernederlandsen tot en met de universiteit. Petrus Lambertus Goossens Goossens, Petrus
Petrus Goossens (1827-1906) was aartsbisschop van Mechelen. In 1891-92 nam hij maatregelen tegen de Katholieke Vlaamse Studentenbeweging. Hij vaardigde tegelijk richtlijnen uit voor een g... Lees meer
, die twee jaar voordien was aangesteld als aartsbisschop van Mechelen-Brussel, drong in antwoord daarop aan op verbetering van het moedertaalonderwijs en meer Nederlandstalig catechismusonderricht. Tegelijk beschouwde hij het optreden van De Beucker en andere leken als een ongeoorloofde inmenging in kerkelijke aangelegenheden, die hij – volgens een rondschrijven van 31 oktober 1885 aan de bisschoppen – slechts tolereerde omdat “le parti flamand nous est d'un grand secours dans les élections”.

Landdagbeweging en Nationaal Vlaamsch Verbond

De Beucker toonde zich in die jaren ook actief in de niet partijgebonden Landdagbeweging Landdagbeweging
De Landdagbeweging, die zich ontwikkelde vanaf de vroege jaren 1860, vormde tot aan de Eerste Wereldoorlog de aanzet tot een reeks al dan niet succesvolle initiatieven tot samenwerking va... Lees meer
en hield er pleidooien voor verdraagzaamheid. Nadat voorstellen voor een uitbreiding van de taalwet op het middelbaar onderwijs van 1883 tot de katholieke scholen in het parlement door de katholieke meerderheid voortdurend werden weggestemd, werd in 1891 het eveneens Nationaal Vlaamsch Verbond Nationaal Vlaamsch Verbond
Het Nationaal Vlaamsch Verbond was een vereniging waarin vrijzinnige en katholieke flaminganten van 1891 tot 1914 samenwerkten. Lees meer
opgericht, een soort uitvoerend bestuur en permanent secretariaat van de Landdagbeweging, waaraan De Beucker en een aantal andere katholieke Vlaamsgezinden hun medewerking verleenden en waarvan hij de eerste voorzitter werd. Een meerderheid van de katholieke flaminganten had ondertussen in 1890 echter al een eigen drukkingsgroep geformeerd, de Vlaamsche Katholieke Landsbond Vlaamsche Katholieke Landsbond
Lees meer
.

Geen parlementariër

Na het overlijden van de Antwerpse volksvertegenwoordiger Jan de Laet De Laet, Jan Jacob
Antwerpenaar Jan J. de Laet (1815-1891) was een liberale en flamingantische letterkundige. Ook ijverde hij als Kamerlid van de Meetingpartij voor het stemmen van taalwetten. Lees meer
op 22 april 1891 leek De Beucker de geknipte kandidaat-opvolger namens de Vlaamsgezinde katholieken, inclusief die van de Nederduitsche Bond. Zijn radicaal-flamingantische en democratische profiel en zijn intentie om in het parlement uitsluitend Nederlands te spreken, leidden er evenwel toe dat De Beucker door de sterke conservatieve vleugel van de intussen zo goed als exclusief katholieke Meetingpartij - met de medewerking van de zittende Vlaamsgezinde Antwerpse volksvertegenwoordiger Edward Coremans Coremans, Edward (1835-1910)
Advocaat Edward Coremans (1835-1910) was politicus voor de Meetingpartij en voorzitter van de Nederduitsche Bond. Gedurende 42 jaar was Coremans als kamerlid een leidende figuur van de Vl... Lees meer
- werd geweerd ten voordele van advocaat Florimond Heuvelmans Heuvelmans, Florimond
Florimond Heuvelmans (1858-1931) was een Vlaamsgezinde adovcaat en politicus voor de katholieke Meetingpartij. Lees meer
. De Beucker werd bijgevolg nooit lid van ‘de Volkskamer’, zoals hij de Kamer van Volksvertegenwoordigers steevast omschreef.

‘Vader de Beucker’, zoals hij meestal werd genoemd, lag mee aan de basis van de daensistische Vlaamsche Christene Volkspartij Vlaamsche Christene Volkspartij
De Vlaamsche Christene Volkspartij (1895-1906) (VCV) was de belangrijkste daensistische partij in het arrondissement Antwerpen. Lees meer
, die in 1895 in Antwerpen werd opgericht door een aantal christendemocratische flaminganten uit de Nederduitsche Bond.

De Beucker was een oom van de dichter en essayist Jan van Nijlen (1884-1965).

Suggestie doorgeven

1973: Reginald De Schryver (pdf)

1998: Reginald De Schryver (pdf)

2023: Nico Van Campenhout

Databanken

Inhoudstafel