Cosyns, Gies

Als onderwijzerszoon werd Coysns naar de normaalschool in Oostakker gestuurd met de bedoeling in zijn vaders voetsporen te treden. Vooral gepassioneerd door de plastische kunsten, koos hij de richting lichamelijke opvoeding, die hem meer vrije tijd en dus mogelijkheid tot schilderen opleverde. Tijdens zijn schooljaren trad Cosyns toe tot het Dietsch Jeugdverbond Dietsch Jeugdverbond
Het Dietsch Jeugdverbond (1937-1941) was de organisatorische voortzetting van het Algemeen Katholiek Dietsch Studentenverbond (AKDS). De beweging richtte zich niet meer enkel naar katholi... Lees meer en richtte, geïnspireerd door een manifestatie van de Frontpartij Het Vlaamsche Front
Het Vlaamsche Front was een Vlaams-nationalistische partij, die werd opgericht in 1919 en ook bekend stond onder de couranter gebruikte officieuze benaming Frontpartij. Gesticht als een ... Lees meer die hij op jonge leeftijd bijwoonde, een ‘Jonge Vlaamsch Front’ op. Als voorbeelden noemde hij Wies Moens Moens, Wies
Lees meer en Flor Grammens Grammens, Flor
Onderwijzer Flor Grammens (1899-1985) verwierf tijdens zijn leven grote bekendheid door zijn herhaalde en soms spectaculaire acties tegen de schendingen van de taalwetgeving. Lees meer .

Oorlog, collaboratie en nasleep

Cosyns’ afstuderen viel samen met het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer . Tijdens de bezetting meldde hij zich voor de Vrijwillige Arbeidsdienst voor Vlaanderen. Na twee jaar tewerkstelling in de Kempen kon hij aan de slag als leraar lichamelijke opvoeding in Zulte. Als lid van het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer (VNV) organiseerde Cosyns mee jeugdkampen in Duitsland. Voor het einde van de oorlog zegde hij echter zijn lidmaatschap op uit onvrede met de toenemende pro-Duitse koers van de partij.

In 1947 werd Cosyns in eerste aanleg door de krijgsraad veroordeeld wegens lidmaatschap van een collaborerende organisatie. Hij werd uit zijn burgerrechten ontzet en bracht in totaal zestien maanden in hechtenis (inclusief voorhechtenis) door, voornamelijk in Lokeren. In 1953 werd het vonnis door het Hof van Beroep tenietgedaan en in 1965 volgde volledig eerherstel. De oorspronkelijke veroordeling sloot echter een verdere carrière als leraar uit, waarop Cosyns besloot zich volledig aan de kunst te wijden.

Tijdens zijn verblijf in de Leiestreek had hij het Latemse expressionisme leren kennen, maar deze Vlaamse modernistische kunststroming kon hem niet bekoren. Liever zocht hij inspiratie bij pre-expressionistische landschapsschilders als Valerius de Saedeleer en Leo Piron. Cosyns vond zichzelf in de eerste plaats een ‘streekschilder’ en bekende zich niet tot een specifieke stroming, tenzij wat hij zelf de ‘School van de Vlaamse Ardennen’ noemde. In 1951 vestigde hij zich in zijn geboortedorp, waar hij zijn huis en atelier het ‘Uilennest’ doopte, naar analogie met het Lijsternest van zijn goede vriend Stijn Streuvels Lateur, Frank
Lees meer .

In de politiek

In 1954 werd Cosyns benaderd door Frans van der Elst Van der Elst, Frans
Frans van der Elst (1920-1997) was repressieadvocaat, medestichter van de Volksunie en voor die partij twintig jaar voorzitter (1955-1975) en bijna dertig jaar parlementslid (1958-1985).... Lees meer en Wim Jorissen Jorissen, Wim (sr.)
Wim Jorissen (1922-1982) was een radicaal Vlaams-nationalistisch boegbeeld van de Volksunie (VU), die in de pioniersjaren van de partij en tot het midden van de jaren 1970 het succes en d... Lees meer om in het arrondissement Oudenaarde-Ronse mee een lokale afdeling van de Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer (VU) te stichten, waarvan hij vervolgens voorzitter werd. Bij de verkiezingen van 1956 trok hij de Kamerlijst in dat arrondissement. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 1964 kwam Cosyns in Kwaremont op met een eigen lijst die 6 van de 9 zetels binnenhaalde, wat hem de burgemeesterstitel opleverde. Hij werd zo meteen ook de laatste burgemeester van Kwaremont als onafhankelijke gemeente: in 1970 werd beslist dat Kwaremont samen met Berchem, Ruien en Zulzeke de nieuwe fusiegemeente Kluisbergen zou vormen.

Bij de eerste gemeenteraadsverkiezingen voor Kluisbergen in oktober 1970 kwam Cosyns op met een lokale lijst zonder nationale partijpolitieke affiliatie, genaamd Radikale Vernieuwers, die zich opwierp als verdediger van de belangen van de kleinere deelgemeenten (naast Ruien). Cosyns werd echter niet verkozen. In 1976 kwam hij opnieuw op namens de VU op de lijst van het Gemeentelijk Front, samen met PVV en BSP. Deze verkiezingen brachten hem weer tot in de gemeenteraad, waarin hij zetelde tot hij midden 1981 de politiek vaarwel zegde. Echtgenote Johanna bleef nog tot 1989 in de gemeenteraad zetelen. In 1995 verhuisde het koppel naar Oudenaarde, waar Cosyns in 1997 overleed aan de gevolgen van een hersentumor.

Cosyns exposeerde in verschillende Vlaamse steden en nam deel aan groepstentoonstellingen in Engeland, Nederland en Zuid-Afrika. In 1981 vond een retrospectieve plaats in het Uilennest, naar aanleiding waarvan twee boeken gepubliceerd werden: een fotoboek van eigen hand gewijd aan Kwaremont en een kunstmonografie gewijd aan Cosyns met teksten van Anton van Wilderode Coupé, Cyriel
Cyriel Coupé (1918-1998), beter bekend onder zijn pseudoniem Anton van Wilderode, was priester, auteur, dichter en classicus. Lees meer en Maurits Coppieters Coppieters, Maurits
De progressieve Vlaams-nationalist en christelijke humanist Maurits Coppieters (1920-2005) was vanaf het midden van de jaren 1960 een van de boegbeelden van de Volksunie (VU). Lees meer en verzen van Bertien Buyl. In 1974 werd een documentaire over ‘Gies Cosyns en zijn landschap’ gedraaid door Flor Mariën, die eerst getoond werd bij Kunsthandel Koch in Den Haag en een Vlaamse première kende bij het August Vermeylenfonds August Vermeylenfonds
Het August Vermeylenfonds, opgericht in 1945 door Vlaamse socialisten, beoogde de versmelting van socialistische en Vlaamse idealen. In de jaren 1960 en 1970, onder leiding van Gerlo, koo... Lees meer in Ronse. Naar aanleiding van zijn honderdste verjaardag vond in 2022 (uitgesteld door de coronapandemie) een retrospectieve plaats in zijn geboortestad.