Belmans, André

Persoon
Jan Creve (2023, herwerking), Lieven Saerens (1998)

André Belmans (1915-2008) was notaris, afdelingsleider van Verdinaso-Brussel en betrokken bij diverse neo-Dinaso initiatieven.

Volledige voornaam
André Julien Marie Albert
Geboorte
Sint-Gillis, 12 augustus 1915
Overlijden
Brussel, 22 juni 2008
Leestijd: 4 minuten

André Belmans studeerde aan de Université libre de Bruxelles, waar hij in 1935 zijn studies in de rechten en het notariaat beëindigde. Vervolgens schreef hij zich in aan de Katholieke Universiteit Leuven, waar hij achtereenvolgens een doctoraat in de rechten (1937) en een diploma als licenciaat in de koloniale wetenschappen (1940) behaalde. Na de oorlog werd hij notarisklerk in Antwerpen, later notaris in Anderlecht.

Verdinaso en neo-Dinaso

Tijdens zijn studies in Brussel was Belmans hoofdredacteur van het, vanaf 1 april 1934, verschijnende Belgisch-nationalistische en antiparlementaire studententijdschrift A Nous! Journal Interuniversitaire National-Corporatif, waaraan zowel katholieke als vrijzinnige studenten meewerkten. Begin 1935 trad hij toe tot de studentenafdeling van het Verdinaso Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen
Het Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen (Verdinaso) (1931-1941) was een fascistisch geïnspireerde beweging onder leiding van Joris van Severen, die een staats- en maatschappijherv... Lees meer
. Daarmee behoorde hij tot de allereerste kern van Franstalige Dinaso’s. Hij werd lid van de Dinaso Militanten Orde (DMO) Dinaso Militanten Orde
Lees meer
en later afdelingsleider voor Brussel Brussel
In de geschiedenis van de Vlaamse beweging speelde Brussel een unieke rol vanwege haar hoofdstedelijke functies, economische aantrekkingskracht en als symbool van verfransing, die zich v... Lees meer
. Hij trad herhaaldelijk op als spreker voor het Verdinaso en schreef bijdragen voor zowel Hier Dinaso! Hier Dinaso!
Lees meer
als L'Ordre Thiois L'Ordre Thiois
L'Ordre Thiois (1936-1937) was het Franstalige maandblad van het Verdinaso en voorloper van Pays-Bas Belgiques. Lees meer
. Tijdens de oorlog werd Belmans lid van de clandestiene Joris Van Severen Orde Joris Van Severen-Orde (1941-1969)
De Joris van Severen-Orde (1941-1969) werd tijdens de Tweede Wereldoorlog opgericht door het Waalse Verdinaso-lid Louis Gueuning als een clandestiene groep die het gedachtegoed van de in... Lees meer
van Louis Gueuning Gueuning, Louis
Louis Gueuning (1898-1971) was een leraar, leider binnen het Verdinaso en later oprichter van de Joris van Severen-Orde. Lees meer
.

Na de oorlog bleef Belmans nauw betrokken bij de diverse initiatieven van Gueuning. In 1945 publiceerde hij de biografie Joris Van Severen en in 1946 In de leer bij Joris Van Severen, een selectie en herschrijving van teksten van Van Severen uit de periode 1923-1940. Tevens schreef hij een inleiding bij Gueunings publicatie Joris Van Severen. Vader des vaderlands (Antwerpen, 1948). Belmans werkte ook mee aan het periodiek L'Actualité politique (1945-1949) en de jeugdbladen Het Gulden Vlies Het Gulden Vlies
Het driemaandelijks blad Het Gulden Vlies, met als ondertitel Tijdschrift voor Dietse levensstijl, was een Heel-Nederlands jongerentijdschrift dat vanaf de lente van 1948 tot november 194... Lees meer
(1948-1949) en zijn opvolger Het Voorste Vendel (1950-51). Hij hield lezingen op kaderdagen van het Jeugdverbond der Lage Landen Jeugdverbond der Lage Landen
Het Jeugdverbond der Lage Landen (JVLL) was een Heel-Nederlandse, Vlaams-nationalistische jeugdvereniging, ontstaan in 1947 om enkele losse nationalistische jeugdkernen rond het tijdschri... Lees meer
, het Algemeen Diets Jeugdverbond (ADJV) Algemeen Diets Jeugdverbond
Het Algemeen Diets Jeugdverbond (ADJV) was een Vlaams-nationalistische, Heel-Nederlandse jeugdvereniging die tussen 1949 en 1957 onder leiding van Staf Vermeire verschillende vendels en s... Lees meer
en het later, in 1960, gestichte Verbond Recht en Orde, dat een tijdlang fungeerde als de militantengroep van de Organisatie Algemeen Welzijn van de groep Gueuning.

De Kempen

Belmans was opgegroeid in Brussel, maar de band met de geboortestreek van zijn ouders, Balen-Neet in de Kempen, bleef een belangrijke rol spelen in zijn leven. In 1952 ageerde hij met het Kempisch Actiecomité voor Vrijheid en Orde tegen de komst van Britse legerbasissen in de Kempen. Hij lag achtereenvolgens mee aan de basis van de Stichting voor de Kempen (1953) en het Ekonomisch Komitee voor de Kempen (1959), organisaties die de economische belangen van de Antwerpse Kempen verdedigden. Belmans was achtereenvolgens secretaris en later ook voorzitter van de Stichting voor de Kempen. Vanaf 1971 was hij voorzitter van het Ekonomisch Komitee voor de Kempen.

Federalisme

Na zijn breuk met Gueuning richtte Belmans in 1965 de werkgroep E Diversitate Unitas op, waarvan hij voorzitter was en die vanaf september 1972 het tijdschrift De Federalist publiceerde. De Federalist bepleitte een provinciaal federalisme Federalisme
Sinds het begin van de 20ste eeuw behoort federalisme tot het programma van eerst de Waalse en vervolgens ook de Vlaamse beweging. Vanaf 1970 is de transformatie van België van unitaire t... Lees meer
in plaats van het Vlaams-Waals federalisme en streefde het herstel van de Zeventien Provinciën na.

In de jaren 70 en 80 werkte hij actief mee in verschillende studiecentra voor institutionele hervormingen. Zo was hij betrokken bij het in 1975 opgerichte Studiecentrum voor Politieke Hervormingen (onder voorzitterschap van minister van staat Omer Vanaudenhove Vanaudenhove, Omer
Omer Vanaudenhove (1913-1994) was al vroeg betrokken bij de liberale partij en werd burgemeester van Diest (1947-1958 en 1976-1978), senator en minister van Openbare Werken en Wederopbouw... Lees meer
), het in 1982 gestichte Studiecentrum Politieke Instellingen (onder voorzitterschap van minister van staat Robert Houben) en de in 1984 opgerichte Groep Coudenberg Coudenberg-groep
De Coudenberggroep (1984-1999) was een pluralistische en Belgischgezinde denktank die zich kantte tegen separatisme en confederalisme, en een zeventigtal personen verenigde uit academisch... Lees meer
Brussel (met onder anderen de voorzitter van de raad van bestuur van Bekaert, Antoine Bekaert, en de voorzitter van de Belgische Boerenbond Belgische Boerenbond
De Boerenbond is een beroepsorganisatie van en voor landbouwers die tot ver in de 20ste eeuw sterke banden had met de Kerk en de katholieke partij, zich van meet af sterk engageerde in de... Lees meer
, Jan Hinnekens). Dat alles resulteerde in een aantal brochures waarin hij het drieledige Belgische federalisme op de korrel nam. Hij ging evenmin akkoord met de vorming van de Europese Gemeenschap, die volgens hem toeliet ‘dat Fransen en Duitsers, een eeuwenoude politiek voortzettend, deze onafgewerkte constructie hebben misbruikt om samen de touwtjes in handen te nemen’ (zie Europa Europa
Lees meer
). Daarentegen pleitte hij voor de versterking en uitbouw van de Benelux Benelux
Het begrip Benelux verwijst naar de intergouvernementele samenwerking tussen België, Nederland en Luxemburg na de Tweede Wereldoorlog. Het concept kon op verschillende tijdstippen op bijz... Lees meer
.

Werken

- Artikelen in A Nous!, Hier Dinaso!, L'Ordre Thiois, L'Actualité politique, Het Gulden Vlies, Het Voorste Vendel, Belgique-Europe, De Federalist, Delta, Zannekin Jaarboek.
- In de leer bij Joris Van Severen, 3 dln., zj. (1946).
- Joris van Severen, 1945.
- De Europese zending der Lage Landen, 1948.
- België: Brits Dominion ? De afspraken te Londen, Antwerpen, z.d.
- België waarom? Gegevens voor een antwoord, 1980.
- Un pays, fer de lance de l'Europe, 1986.
- New Frontier, 1987.
- Comment lutter contre la balkanisation de l'espace belge, 1988.
- Federalisme, 1988.
- De federale staatsvisie, 1989.
- Storende waarheden, 1991.
- De staatkundige visie van Joris van Severen, in: Jaarboek Joris van Severen, jg. 6, 2002, pp. 197-205.

Literatuur

- E. Verhoeyen, L' extrême-droite en Belgique, in: Courrier Hebdomadaire du CRISP, nr. 642-643 (1974), nr. 675-676 (1975), nr. 715-716 (1976).
- R. Decan, Wie is wie in Vlaanderen 1980. Biografische Encyclopedie, 1980.
- P. Janssens, Les dinasos Wallons. 1936-1941, ULg, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1982.
- Het Voorste Vendel, een kleine historie, in: Delta, jg. 44, 2008, nr. 7, pp. 6-9.
- F. Martens, De Verloren erfenis van het Verdinaso – Een overzichtsgeschiedenis van het naoorlogse Heel-Nederlandisme en solidarisme, in: Jaarboek Joris van Severen, jg. 20, 2016, pp. 157-202.
- J. Werkers, Op zoek naar de wortels van de Joris van Severen Orde, in: Jaarboek Joris van Severen, jg. 24, 2020, pp. 145-168.

Suggestie doorgeven

1998: Lieven Saerens (pdf)

2023: Jan Creve

Inhoudstafel