Ballet, Hendrik

Persoon
Bruno De Wever (2024, aanvulling), Bruno De Wever (1998)

Hendrik Ballet (1901-1974) was een Vlaams-nationalistische politicus in Limburg (interbellum) en Antwerpen (jaren 1960-1970). Ballet trad tijdens de oorlog op als gouwleider van het VNV voor Limburg en werd nadien veroordeeld wegens collaboratie.

Pseudoniem
Judex
Geboorte
Schulen, 28 juli 1901
Overlijden
Antwerpen, 10 augustus 1974
Leestijd: 4 minuten

In zijn collegetijd te Hasselt en daarna in zijn studententijd aan de KULeuven was Ballet actief in het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond
Het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond (1903-1935) was de organisatorische vormgeving van de katholieke Vlaamse studentenbeweging: een jeugdbeweging met plaatselijke bonden van ka... Lees meer
. In 1921-1922 was hij voorzitter van het gouwbestuur Limburg Limburg
Lees meer
. Aan de universiteit werd hij ondervoorzitter van het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond
Lees meer
(1923-1924), op het moment dat er een ernstig conflict woedde tussen de bisschoppelijke overheid en Vlaamsgezinde studenten en waarbij Ballets streekgenoot Gerard Romsée Romsée, Gerard
Lees meer
een hoofdrol speelde. Hij behaalde in 1925 het doctoraat in de geneeskunde en specialiseerde zich in de neuropsychiatrie. Na zijn afstuderen werd hij bestuurslid van het Katholiek Vlaamsch Oud-Hoogstudentenverbond Katholiek Vlaams Oud-Hoogstudentenverbond
Lees meer
.

Van de KVVL naar het VNV

Ballet werd politiek actief in de Katholiek Vlaamse Bond van Limburg Katholieke Vlaamsche Bond van Limburg
Lees meer
, die hij vanaf 1927 in een Vlaams-nationalistische richting stuwde. Nadat hij vruchteloos probeerde een verkiesbare plaats af te dwingen op de lijst van de katholieke partij Katholieke partij
De katholieke partij, later CVP (vanaf 1945) en CD&V (vanaf 2001) speelde een cruciale rol in de geschiedenis van de Vlaamse beweging. De partij had een belangrijk aandeel in onder m... Lees meer
, stichtte Ballet samen met medestanders de Katholieke Vlaamsche Volkspartij Limburg Katholieke Vlaamsche Volkspartij van Limburg
De Katholieke Vlaamsche Volkspartij Limburg (KVVL) (1929-1936) werd door katholieke Vlaams-nationalisten in 1929 opgericht, haalde meteen parlementszetels en ging na de parlementsverkiezi... Lees meer
(KVVL). Ballet werd voorzitter. Bij de verkiezingen van 1929 onderging de nieuwe partij haar eerste electorale test. Ballet overtuigde Romsée ervan de eerste plaats voor de Kamer in Tongeren-Maaseik te aanvaarden. Zelf trok hij de Kamerlijst in Hasselt. De KVVL behaalde een mooi succes. Romsée was verkozen, Ballet niet, al haalde hij bijna 1000 voorkeurstemmen. In 1932 herhaalde zich hetzelfde scenario. Toen de KVVL in 1936 naar 24% sprong, werd Ballet voor het eerst verkozen. Hij behaalde 2893 voorkeurstemmen. In 1939 verlengde hij zijn mandaat in de Kamer.

Hoewel Ballet zich nog tot einde 1936 voorzitter van de KVVL noemde, had zijn partij zich al sedert begin 1935 formeel aangesloten bij het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer
(VNV). Op 13 januari 1935 kwam VNV-leider Staf de Clercq De Clercq, Staf
Staf de Clercq (1884-1942) was een Vlaams-nationalistische politicus, die zijn politieke carrière begon als kamerlid voor de Frontpartij. Hij staat vooral bekend als stichter en eerste l... Lees meer
naar Limburg en stelde er Ballet aan als gouwleider. Ballet zetelde uit hoofde van zijn functie in de Hoofdraad van de partij. In 1937 deed hij een stap terug ten voordele van Romsée die als 'gevolmachtigde van de leiding' de hoogste VNV-functie in Limburg bekleedde. Ballet werd VNV- arrondissementsleider van Hasselt.

Collaboratie

Zoals de meeste andere Limburgse vooraanstaande VNV'ers behoorde Ballet tot de zeer gematigde en federalistische vleugel van het VNV. Hij zou niettemin met zijn partij collaboreren met de nationaalsocialistische bezetter. Hij werd opnieuw gouwleider in augustus 1940 toen Romsée provinciegouverneur werd. Toen De Clercq op 16 maart 1941 verklaarde bereid te zijn een uit VNV'ers bestaande luchtafweerbatterij aan de Vlaamse kust op te stellen, gaf Ballet zijn ontslag. Het ontslag werd niet bekendgemaakt en Ballet bleef nog tot oktober 1942 zijn functie uitoefenen toen hij vervangen werd door Theo Brouns Brouns, Theo
Lees meer
. Als gouwleider engageerde hij zich in de werving voor het Vlaamsch Legioen Vlaamsch Legioen
Het Vlaamsch Legioen (1941-1943) was een Vlaamse eenheid aan het oostfront tijdens de Tweede Wereldoorlog, die deel uitmaakte van de Waffen-SS. Lees meer
voor het oostfront Oostfronters
Het begrip oostfronters duidt in de context van de geschiedenis van de Vlaamse beweging op Vlamingen die als vrijwilliger aan de zijde van Duitsland vochten tegen het Sovjetrussische Rod... Lees meer
na het uitbreken van de Duits-Russische oorlog op 22 juni 1941.

Na de oorlog werd Ballet wegens collaboratie veroordeeld tot 15 jaar opsluiting. In beroep werd de straf teruggebracht tot 10 jaar. Ballet werd vervroegd vrijgelaten en in 1948 vestigde hij zich in Antwerpen, waar hij al snel weer politiek actief werd.

Bij de Volksunie

Ballet ijverde voor het op gang brengen van een nieuwe Vlaams-nationalistische partij en werd lid van de Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer
(VU). In 1961 stond hij op een VU-lijst voor de Kamer in het arrondissement Hasselt. In 1964 werd hij te Antwerpen voor de eerste keer gekozen als gemeenteraadslid. In 1970 nam hij ontslag. Van 1965 tot 1971 had hij als rechtstreeks gekozene voor het arrondissement Antwerpen zitting in de Senaat. Daarmee was Ballet de enige parlementariër van het VNV die terugkeerde in het parlement. Hij was ondervoorzitter van de senaatsfractie van de VU en lid van de commissie voor buitenlandse zaken. Zijn interpellaties en parlementaire vragen hadden vooral betrekking op de taaltoestanden in ministeries en parastatale instellingen. In de partij speelde hij vooral de rol van bemiddelaar en verzoener tussen de verschillende fracties.

Literatuur

– W. Massin, Van KVV tot VNV: Vlaamse ondertonen in Limburg, 1929-1940, in: Het Oude Land van Loon, 45, 1990, pp. 211-262.
– B. de Wever, Greep naar de macht. Vlaams-nationalisme en Nieuwe Orde. Het VNV 1933-1945, 1994.

Suggestie doorgeven

1973: Erik Vandewalle (pdf)

1998: Bruno De Wever (pdf)

2024: Bruno De Wever

Inhoudstafel