Aretz, Hubertina

Hubertina Aretz werd geboren in Horbach bij Aken, als vijfde van negen kinderen in een streng katholiek mijnwerkersgezin van Nederlands-Limburgse afkomst. Na de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer ging ze in Nederland als pastoorsmeid werken, eerst in Eede, daarna in Baarle-Nassau. In 1934 werd een bevel tot aanhouding tegen haar uitgevaardigd wegens deviezensmokkel vanuit een Duitse kloostergemeenschap naar Nederland.

Vermoedelijk uit angst uitgeleverd te worden aan Duitsland, verhuisde ze een jaar later naar Baarle-Hertog. Alweer vermoedelijk kwam ze via Steffen Klein, een Joodse arts die Duitsland was ontvlucht, in contact met het Comité d’Assistance aux Réfugiés Juifs (CARJ) en ving ze Joodse kinderen op. Op aanraden van Klein huwde ze op 26 oktober 1938 met weduwnaar Julianus Peeters, om op die manier de Belgische nationaliteit te verwerven. Nadat haar man werd opgenomen in een psychiatrische instelling, verhuisde ze naar Antwerpen. Ze woonde korte tijd in als huishoudster bij componist Lodewijk Mortelmans Mortelmans, Lodewijk
Lodewijk Mortelmans (1868-1952) was achtereenvolgens leraar en directeur van het Antwerpse conservatorium. Hoewel hij grote bewondering koesterde voor Peter Benoit, brak hij gaandeweg met... Lees meer .

Tweede Wereldoorlog

In augustus 1940 ging Aretz aan de slag als nachthulpverpleegster in de afdeling besmettelijke ziekten van het door de Duitsers bezette militair hospitaal in Antwerpen. In 1942 hielp ze er een ter dood veroordeelde Belgische spionne ontsnappen. Ze werd verraden, veroordeeld en vijf maanden geïnterneerd in de gevangenis in de Antwerpse Begijnenstraat. In februari 1944 sloot ze zich aan bij het Joods Verdedigingscomité (JVC), maar enkele weken later werd ze al opgepakt door de Sipo-SD, samen met vier andere leden van het JVC.

Na een tweede verblijf in de gevangenis van Antwerpen werd ze in juni 1944 gedeporteerd naar het concentratiekamp van Ravensbrück. In augustus 1944 moest ze gaan werken in de zoutmijn van Beendorf, een buitenkamp van Neuengamme. In april 1945 werd ze overgebracht naar het kamp Langenhorn bij Hamburg. Begin mei kwam ze dankzij bemiddeling van de Zweedse diplomaat Folke Bernadotte in Malmö terecht. Haar gezondheidstoestand was slecht: ze had vlektyfus, longtuberculose en eczeem, haar tandvlees was ontstoken en ze woog minder dan 40 kg. In juli werd ze naar België overgevlogen. Ze ging eerst revalideren in Geldenaken, nadien in Zwitserland. Eind 1947 kwam ze terug naar België, en ging opnieuw in Antwerpen wonen. In september 1950 verhuisde ze naar Berlaar.

Vlaamse beweging en amnestie

Tijdens een retraite in Kortenberg kwam Aretz in contact met pater Desideratus Stracke Stracke, Desideratus
Desideratus (Desideer) A. Stracke (1875-1970) was een jezuïet en literatuurhistoricus, die een invloedrijke rol speelde in de katholieke Vlaamse beweging en het Vlaams-nationalisme. ... Lees meer . Via hem leerde ze de Vlaamse beweging kennen. Ze maakte ook kennis met pater Lodewijk ‘Isfried’ Engels Engels, Lodewijk
Lodewijk Engels (1898-1960) was een priester die zich na de Tweede Wereldoorlog inzette voor verzoening tussen 'witten' (verzetsmensen, belgicisten) en 'zwarten' (collaborteurs). Lees meer , de oprichter van de Anti-Haat Liga Anti-Haat-Liga
Lees meer , die pleitte voor verzoening tussen ‘witten’ en ‘ zwarten Zwarten
‘Zwarten’ is de term die tijdens en na de Tweede Wereldoorlog in de volksmond werd gebruikt om collaborateurs aan te duiden. Dat had vooral te maken met de zwarte kleur van hun uniformen.... Lees meer ’. Aansluitend werd ze lid van het Verbond van het Vlaams Verzet Verbond van het Vlaams Verzet
Het Verbond van het Vlaams Verzet (VVV) was een katholiek geïnspireerde organisatie die zich in de jaren 1950 inzette voor de amnestie van gewezen collaborateurs tijdens de Tweede Wereldo... Lees meer , dat streefde naar amnestie Amnestie
Lees meer voor veroordeelde collaborateurs.

In 1959 riep August Gijsen haar hulp in. Gijsen was de oorlog lid van de Waffen-SS en werd na de oorlog bij verstek veroordeeld tot levenslange hechtenis. Toen Gijsen in 1959 vanuit Duitsland zijn zieke vader bezocht in Berlaar, werd hij aangehouden. Aretz nam daarop in Leuven deel aan een betoging van het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond
Lees meer (KVHV) voor de vrijlating van Gijsen, die kort nadien effectief werd vrijgelaten. Deze betoging was mede georganiseerd door Walter Luyten Luyten, Walter
Walter Luyten (1934-2008) was een studentenleider en VU-senator, die als Heel-Nederlander voorstander was van een Vlaams-Nederlandse confederatie en zich inzette voor de volksnationalisti... Lees meer , die eveneens in Berlaar woonde en met wie ze bevriend was.

Samen met Aloïs Verbist Verbist, Aloïs
Aloïs Verbist (1920-2012) was in de Tweede Wereldoorlog actief als vrijwillige arbeider in Duitsland en later als weerstander bij de Nationale Koninklijke Beweging. Na de oorlog stond hij... Lees meer , net als Aretz actief in het verzet Verzet
Het georganiseerde verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog in de Vlaamse provincies was doorgaans altijd Belgisch verzet: zowel op het vlak van de ideologische oriëntatie, de motieven en he... Lees meer tijdens de oorlog en nadien in Vlaams-nationalistische richting geëvolueerd, richtte ze de Vereniging van Vlaams-nationale Weerstanders en Politieke Gevangenen op. In 1966 waren ze beiden aanwezig op de verboden August Borms-herdenking August Borms-herdenkingen (Merksem)
De Bormsherdenkingen zijn jaarlijkse herdenkingen van August Borms aan diens graf in Merksem. Ze vinden plaats op 12 april, de dag van zijn executie in 1946. Lees meer in Merksem, waar ze als protest hun oorlogsdecoraties ophingen aan een bloemenkrans op de begraafplaats van Borms. In 1971 werd ze door het IJzerbedevaartcomité gevraagd om op 4 juli het woord te voeren tijdens de vierenveertigste IJzerbedevaart IJzerbedevaarten
De IJzerbedevaart is een jaarlijkse herdenking van de Vlaamse gesneuvelden tijdens de Eerste Wereldoorlog, die ontstond omstreeks 1920. Dit voor de Vlaamse beweging erg symbolische gebeur... Lees meer . Die stond in het teken van de Vlaamse vrouwen die geleden hadden onder de beide wereldoorlogen en de repressie Repressie
Lees meer . Ze hield er een pleidooi voor amnestie Amnestie
Lees meer , waarin ze beklemtoonde dat de nasleep van de repressie op pensioenen en vergoedingen niet kon worden weggewerkt zonder het volledig uitwissen van de straf. Overmand door emoties kon ze het laatste deel van haar toespraak niet meer uitspreken.