Luyten, Walter

Persoon
Herwig De Lannoy (2023, aanvulling), Piet De Zaeger (1998)

Walter Luyten (1934-2008) was een studentenleider en VU-senator, die als Heel-Nederlander voorstander was van een Vlaams-Nederlandse confederatie en zich inzette voor de volksnationalistische bewegingen in Europa.

Volledige voornaam
Walter V.
Pseudoniem
Walter Van Balder
Geboorte
Berlaar, 20 oktober 1934
Overlijden
Lier, 27 januari 2008
Leestijd: 5 minuten

Walter Luyten (1934-2008) was redactielid van meerdere Vlaamse scholieren- en studententijdschriften. Na enkele jaren als leraar trad hij in 1962 in dienst van de Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer
, waar hij journalist van het partijweekblad en vormingsmedewerker werd. Hij werd gemeenteraadslid en schepen in Berlaar. In 1981-1991 was hij senator en vanaf 1985 ook lid van de Vlaamse Raad. Hij legde zich toe op de communautaire kwesties. Als Heel-Nederlander was hij voorstander van een Vlaams-Nederlandse confederatie. Hij was bij de eerste Vlaams-nationalisten die het idee van het Europa der Volkeren verkondigden en hij zette zich in voor de volksnationalistische bewegingen in Europa, met name voor de Basken en Litouwers.

Walter Luyten volgde de Grieks-Latijnse humaniora aan het Sint-Gummaruscollege in Lier en aan het Klein Seminarie van Mechelen Klein Seminarie van Mechelen
Het Klein Seminarie van Mechelen was een belangrijke onderwijsinstelling van het aartsbisdom Mechelen met humaniora en filosofieafdeling voor priesterstudenten. Ze speelde in de 19de eeuw... Lees meer
. Na anderhalf jaar aan het Groot Seminarie startte hij in 1956 zijn (niet voleindigde) opleiding moderne geschiedenis aan de KU Leuven. Hij gaf van 1960 tot 1962 les aan het Sint-Ursula-Instituut in Lier en aan het Sint-Romboutscollege in Mechelen. Daarna trad hij in dienst van de Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer
(VU). Van 1981 tot 1991 zetelde hij voor deze partij in de Senaat. Hij was ook enkele jaren lid van de raad van beheer van de openbare omroep.

Enkele leraars aan het Sint-Gummaruscollege stimuleerden het flamingantisme Flamingant
Flamingantisme is een term die met verschillende betekenissen wordt toegekend aan actoren binnen de Vlaamse beweging en het Vlaams nationalisme. Lees meer
bij de jonge Luyten. Hij werd daar een van de beste verkopers van het Vlaamsgezinde scholierenmaandblad De Goedendag De Goedendag (1952-1957)
De Goedendag was een scholierentijdschrift dat tussen 1952 en 1957 werd uitgegeven door studenten van de Katholieke Universiteit Leuven. Lees meer
. Aan het Klein Seminarie in Mechelen werd hij leider van de Katholieke Studentenactie Katholieke StudentenActie
De Katholieke Studentenactie (KSA) was een (jeugd)beweging rond Katholieke Actie. Ze was gericht op scholieren en beschouwde zichzelf als een erfgenaam van de Katholieke Vlaamse Studenten... Lees meer
. In Leuven behoorde hij tot de leiding van het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond
Lees meer
(KVHV), dat hij samen met Wilfried Martens Martens, Wilfried
Lees meer
en Mik Babylon Babylon, Mik
Mik Babylon (1935-2006) was actief in de Volksunie (VU), onder meer als volksvertegenwoordiger en gemeenteraadslid in Roeselare. Hij werd bekend om zijn uitdagende en spectaculaire stijl.... Lees meer
de federalistische weg deed inslaan. Luyten was ook redactielid van het flamingantische scholierenblad Zeventien Zeventien
Zeventien (1958-1961) was een Vlaamsgezind ‘collegeblad’ van het Leuvense Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond (KVHV) dat zich richtte tot de middelbare scholieren uit het vrij onderwijs... Lees meer
en schreef in het Leuvens studententijdschrift Ons Leven Ons Leven
Ons Leven (1888) is een Leuvens studententijdschrift en het blad van het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond (KVHV). Lees meer
.
Hij kwam in contact met andere Volksunie-gezinde studenten, die vergaderden onder leiding van Jan Kaufmann. Na de nederlaag van de VU bij de verkiezingen van 1958 engageerde Luyten zich voor het herstel van de Vlaams-nationalistische partij.

Luyten werd VU-arrondissementssecretaris in Mechelen, waar hij bij de verkiezingen van 1961 als leraar geschiedenis moeilijkheden ondervond wegens zijn politiek engagement. Toen trad hij professioneel in dienst van de VU. Van 1962 tot 1969 was hij journalist voor het partijweekblad De Volksunie, in 1965 omgedoopt tot Wij, Vlaams-nationaal. In 1967 lag hij mee aan de basis van de Vlaamse uitgeverij De Nederlanden, die het Heel-Nederlandse vormingstijdschrift Nieuw Vlaanderen Nieuw Vlaanderen (1967-1990)
Nieuw Vlaanderen (1967-1990) was een tweemaandelijks Heel-Nederlands jongerentijdschrift, dat ontstond op initiatief van de Vlaamse Vrienden van de Westhoek. Het tijdschrift beleed een v... Lees meer
uitgaf. Tussen 1969 en 1981 was hij medewerker aan het Vormingscentrum Lodewijk Dosfel Vormingscentrum Lodewijk Dosfel
Het Vormingscentrum Lodewijk Dosfel werd opgericht in 1966 en fungeerde als vormingsinstituut en denktank van de Volksunie. Sinds de opheffing van deze partij in 2001 en de oprichting van... Lees meer
, dat hij mee had opgericht.

Luyten was in zijn geboortedorp Berlaar VU-gemeenteraadslid van 1964 tot 2006 en schepen van onderwijs en cultuur van 1994 tot 2000. Hij werd in 1965 verkozen tot provincieraadslid, maar stond vier maand later zijn mandaat af aan Ludo Sels Sels, Ludo
Ludo Sels (1916-1988) was medestichter van en Kamerlid voor de Volksunie. Lees meer
toen deze niet verkozen raakte bij de parlementsverkiezingen van dat jaar. In 1968 werd hij door de VU-partijraad aangeduid om de Leuvense Kamerlijst te trekken, maar op vraag van voorzitter Frans van der Elst Van der Elst, Frans
Frans van der Elst (1920-1997) was repressieadvocaat, medestichter van de Volksunie en voor die partij twintig jaar voorzitter (1955-1975) en bijna dertig jaar parlementslid (1958-1985).... Lees meer
stond hij deze plaats af aan professor Herman Verduyn. Bij de eerste Europese verkiezingen in 1979 behaalde Luyten bijna 14.000 voorkeurstemmen. Twee jaar later werd hij gecoöpteerd tot provinciaal senator en van 1985 tot 1991 zetelde hij als rechtstreeks verkozen senator. Tegelijk zetelde hij door het dubbelmandaat in de Vlaamse Raad van 1985 tot 1991. Hij legde zich vooral toe op communautaire kwesties en de bescherming van onderdrukte nationale minderheden, zoals de Basken in Spanje.

Binnen de partijstructuren van de VU oefende Luyten belangrijke functies uit. Vanaf 1963 zat hij in de partijraad. Eén jaar later was hij lid van het partijbestuur, wat hij bleef tot 1996. Programmatorisch ontwikkelde hij de eerste congresteksten over pluralisme. Hij ontpopte zich tot een tegenstander van regeringsdeelname en stemde op de partijraad tegen het Egmontpact Gemeenschapspact
Het Egmontpact of Egmontakkoord maakt samen met de Stuyvenbergakkoorden deel uit van het zogenaamde Gemeenschapspact, dat de definitieve pacificatie van de communautaire problemen tot doe... Lees meer
. Ook in 1988 was hij een tegenstander van deelname aan de Belgische regering.

Als Heel-Nederlander Groot-Nederland
Groot-Nederland is een politiek en cultureel begrip dat respectievelijk staat voor een staatkundige vereniging van België of Vlaanderen met Nederland en de culturele en taalkundige samen... Lees meer
en voorstander van een Vlaams-Nederlandse confederatie was Luyten actief in de Nederlandse Taalunie Nederlandse Taalunie
Lees meer
en hij zette zich in voor de Frans-Vlamingen Frans-Vlaanderen
Dit artikel belicht de belangstelling vanuit de Vlaamse beweging voor de Vlaamse cultuur in Noord-Frankrijk. Lees meer
. Dat hij principieel een republikein was, bleek toen hij zich onthield bij de parlementaire stemming volgend op de mini-Koningskwestie van 1990 en het kwam ook tot uiting in een aantal liedteksten die hij schreef onder het pseudoniem Walter van Balder.

Ideologisch was Luyten bij de eerste Vlaams-nationalisten die het idee van het Europa der Volkeren verkondigde en contacten legde met volksnationalistische bewegingen in het buitenland, vooral in Baskenland en Litouwen. Daartoe richtte hij in 1972 het Vlaams Komitee voor Steun aan Nationale Minderheden Vlaams Komitee voor Steun aan Nationale Minderheden
Het Vlaams Komitee voor Steun aan Nationale Minderheden (1972-1977) wilde de publieke opinie bewustmaken van de ontvoogdingsstrijd van nationale minderheden in andere landen. Lees meer
op en lag hij mee aan de basis van het V laams Steuncomité voor Baskische Schooltjes Flandriatik Ikastolentzat
Het in 1975 opgerichte Vlaams Steuncomité voor Baskische Schooltjes gaf morele en financiële steun aan schooltjes in Frans Baskenland. Lees meer
. Hij voerde herhaaldelijk actie in Baskenland en kwam er in aanvaring met de Spaanse overheid. Luyten en Willy Kuijpers Kuijpers, Willy
Willy Kuijpers (1937-2020) was een Vlaams-nationalistisch politicus voor de Volksunie en de N-VA. Lees meer
werden in 1975 gearresteerd in Guernica bij het uitdelen van pamfletten, ondervraagd door de Guardia Civil en uitgewezen. In eigen land verzette hij zich meerdere keren tegen de uitlevering van Baskische vluchtelingen aan Spanje. Hij had verscheidene persoonlijke contacten met de Baskische nationalisten van Herri Batasuna, zoals professor Txillardegi en Europees parlementslid Karmelo Landa. Bij de onafhankelijkheidsverklaring van Litouwen in februari 1991 hield hij een toespraak voor het parlement in Vilnius op het moment dat dit door Sovjettanks belegerd werd. Hiervoor kreeg hij later een ereteken van de president.

Werken

– Artikelen in Zeventien, Ons Leven, De Volksunie, Wij en in diverse buitenlandse nationalistische bladen.
– Uit de nood der tijden geboren. Het aktivistisch avontuur en Uit de as herrezen. Van diepe winternacht tot nieuwe dageraad (Vlaamse beweging 1944-1962), in: Geel en zwart van de driekleur. Van oude en andere Belgen tot 1980, 1980, pp. 264-289 en pp. 319-332.

Literatuur

– R. Decan, Wie is wie in Vlaanderen 1989-1993. Biografische encyclopedie, 1989, p. 756.
– Walter Luyten. Gewezen lid van de Vlaamse Raad, geraadpleegd op 23 februari 2021, op: https://www.vlaamsparlement.be/vlaamse-volksvertegenwoordigers/2445.

Suggestie doorgeven

1998: Piet De Zaeger

2023: Herwig De Lannoy

Databanken

Inhoudstafel