Mielants, Flor (sr.)

Persoon
Karl Catteeuw (2023)

Flor Mielants sr. (1887-1944) was een leraar, onderwijsinspecteur, pedagoog en auteur van schoolboeken en pedagogische artikels, die actief was in de vereniging Diesterweg en de Antwerpse Arbeidershogeschool. Hij was voorstander van de vernederlandsing van het onderwijs in Vlaanderen en was een van de oprichters van het Vlaamsche Kruis.

Volledige voornaam
Florent Constant Albert
Geboorte
Antwerpen, 19 december 1887
Overlijden
Antwerpen, 22 augustus 1944
Leestijd: 4 minuten

Een onderwijsman

Flor Mielants behaalde zijn onderwijzersdiploma in 1907 aan de Rijksnormaalschool van Lier Rijksnormaalschool van Lier
De Rijksnormaalschool in Lier (1817-1830, 1844-2012) ging de concurrentie aan met de vrije normaalscholen en vormde meerdere generaties Nederlandstalige intellectuelen in Vlaanderen: ond... Lees meer
, verkreeg in 1908 een aanstelling in het Antwerpse onderwijsnet en werd daar in 1909 vast benoemd. In 1914 bekwam hij het certificaat van volledige middelbare studiën voor de wetenschappelijke vakken en wilde hij universitaire studies aanvatten, een plan dat door het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog werd verhinderd. Als onderwijzer ijverde Mielants voor schoolsport, in het bijzonder balsporten op school, waarbij hij onder andere de korfbalvereniging Royal Scaldis Sporting Club mee oprichtte. In 1913 sloot Mielants zich aan bij de onderwijsvereniging Diesterweg (zie Onderwijs Onderwijs
Lees meer
).

Activist

In 1915 was Mielants een medewerker van het Liberaal Volkshuis Help U Zelve Help U Zelve
Help U Zelve (1880-1904) was een liberale vrijzinnige Antwerpse werkliedenvereniging. Ze ging op in de Liberale Volkspartij Help U Zelve. Deze bleef bestaan tot en met de Eerste Wereldoor... Lees meer
, dat onder leiding stond van Leo Augusteyns Augusteyns, Leo
Lees meer
. In 1916 sprak hij zich in artikels uit voor de vernederlandsing van de Rijksuniversiteit Gent. In 1917 en 1918 gaf Mielants ook een aantal Vlaamsgezinde voordrachten voor Antwerps onderwijspersoneel, onder andere over de Vlaamse beweging in de literatuur Literatuur
De literatuur heeft een cruciale rol gespeeld in het ontstaan van de Vlaamse ontvoogdingsstrijd en ook in de daaropvolgende fasen van de Vlaamse natiewording zijn schrijvers vaak richting... Lees meer
.

Redactiesecretaris van De Volksgazet

Nadat Mielants in 1919 uit zijn onderwijsambt werd gezet, sloeg hij een journalistiek-literaire richting in. In De Antwerpse Volksgazet schreef hij onder het pseudoniem Hekelaar politieke spotgedichten in de rubriek ‘Berijmde Weekkroniek’. Hij werd later vast redactielid van die krant, waar hij onder andere als mentor van Lode Zielens Zielens, Lode
Lode Zielens (1901-1944) was reporter voor het socialistische dagblad De Volksgazet, volksschrijver én romanvernieuwer, auteur van sociaal en politiek geëngageerd werk. Lees meer
en Mathilde Schroyens optrad. In 1927 werd hij mede-oprichter en bestuurslid van het Vlaamsche Kruis.

Inspecteur en directeur

Mielants keerde na de periode bij De Volksgazet Volksgazet
Volksgazet (1914-1978) was een Antwerps socialistisch dagblad, gesticht door Camille Huysmans en Willem Eekelers, dat regelmatig Vlaamsgezinde standpunten innam. Lees meer
terug naar het onderwijs. Vanaf 1921 was hij opnieuw benoemd als onderwijzer in Antwerpen, eerst in een school voor ‘afwijkende kinderen’, vanaf 1922 als onderwijzer in de vierde graad. In 1922 werd hij ook de eerste directeur van de Arbeidersvolkshogeschool in de Quellinstraat, die bijscholingen via avondonderwijs aanbood.

In 1930 werd Mielants benoemd tot stedelijk onderwijsinspecteur en in oktober 1936 tot hoofdinspecteur. In 1934 publiceerde hij een hervormingsplan voor het stedelijk lager onderwijs in Antwerpen, dat uiteindelijk niet werd doorgevoerd.

Pedagogisch auteur

Naast de eerder politieke periodieke pers, schreef hij ook voor onderwijstijdschriften, zoals de socialistische onderwijstijdschriften l’Étincelle (1927) en De Vonk (1939), Onze School (1932-1933), Savoir et Beauté (1935-1936), de Vlaamsche Schoolgids (1936-1940) en het Maandblad voor de Ontwikkeling van de Centrale voor Arbeidersopvoeding (1928-1932).

Mielants zelf was ook een verdienstelijk auteur van leermateriaal. In de periode 1922-1930 schreef hij handboeken voor het onderwijs in rekenen, in meetkunde en in algebra, en werkte hij aan de uitgave van een bekende schoolplatenreeks Spreken en Stellen, telkens bij de uitgeverij van August Bossaerts Bossaerts, August
August Bossaerts (1883-1962) was onderwijzer en later schoolhoofd binnen het Antwerpse stedelijk onderwijs. Hij was actief binnen de liberale en Vlaamsgezinde onderwijsvereniging Diesterw... Lees meer
.

Kindervreugd

In 1937 richtte Mielants samen met Melithon de Vries, Jos Goyvaerts en Mathilde Schroyens de Antwerpse vakantiewerking Kindervreugd op, die naast de schoolkolonies van Diesterweg ook vakantiekolonies organiseerde.

Verzet en overlijden

In mei 1940 vluchtte Mielants met zijn gezin kortstondig naar Toulouse. Zijn directeursfunctie bij de Arbeidersvolkshogeschool werd overgenomen door Adolf Molter, en op 1 februari 1941 werd Mielants uit zijn andere onderwijsambten ontzet. Mielants raakte betrokken bij het verzet tegen de Duitse bezetting, vermoedelijk via zijn oud-collega bij de Arbeidersvolkshogeschool Leopold Flam. Hij werkte onder andere mee aan De Vrije Gedachte, een clandestiene Nederlandstalige publicatie van het Brusselse Comité de Défense des Juifs (CDJ), een Joods-Belgische verzetsorganisatie. Net vóór de bevrijding in 1944 stierf Mielants onverwacht aan een longembolie.

Het Kinderopvangcentrum van de Diesterwegvereniging in Kapellen werd naar hem vernoemd, en zijn schoonzoon Leo Hendricx ontwierp een grafmonument voor Mielants op het Schoonselhof.

Literatuur

– L. van Swinderen, Flor Mielants, in: G. Moorkens, Groot Gedenkboek der Lierse Rijksnormaalschool Antwerpen, 1946, p. 211.
– H. Hensen, Herinneringen aan mijn Vader, in: Persoon en Gemeenschap, 1947-1948, pp. 323-327.

– H. van Daele, 150 jaar Stedelijk Onderwijs te Antwerpen Antwerpen, 1969.
– P. Halens, Aux Armes Etc. Professionaliteit binnen het socialistisch strijdmodel. Een historische gevalstudie: Flor Mielants, in: Mores: Pedagogisch Tijdschrift voor Morele Problemen, jg. 40, 1995, nr. 198, pp. 95-116.
– C. van Aelst (red.), Kindervreugd 50, een werk van velen, Antwerpen, 1987.
– L. Stynen, Lode Zielens, volksschrijver Antwerpen, 2001.

Suggestie doorgeven

1975: Anne Baeyens (pdf)

1998: Nico Wouters

2023: Karl Catteeuw

Databanken

Inhoudstafel