vzw de Rand

Organisatie
Karla Goetvinck (2023, herwerking), Myriam Verkouter (1998)
Alternatieve naam
De Rand
Oprichting
17 december 1996
Leestijd: 3 minuten

De hoofdopdracht van vzw de Rand bestaat uit het ondersteunen van het Nederlandstalig karakter van de regio. De organisatie doet dat eerst en vooral in de 6 zogenaamde faciliteitengemeenten, meer bepaald Drogenbos, Kraainem, Linkebeek, Sint-Genesius-Rode, Wemmel en Wezembeek-Oppem. In de 13 andere Vlaamse gemeenten rond het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft de vzw eerder een tweedelijnswerking, ter ondersteuning van de lokale besturen en het middenveld.

De Vlaamse Regering richtte vzw de Rand eind 1996 bij decreet op. De oprichting was een direct gevolg van het Actieplan van de Vlaamse regering voor de Vlaamse rand rond Brussel Brussel
In de geschiedenis van de Vlaamse beweging speelde Brussel een unieke rol vanwege haar hoofdstedelijke functies, economische aantrekkingskracht en als symbool van verfransing, die zich v... Lees meer
. De toenmalige Vlaamse regering, een coalitie van CVP en SP onder leiding van Luc Van den Brande Van den Brande, Luc
Luc van den Brande (°1945) was een christendemocratisch federaal minister van Tewerkstelling en Arbeid (1988-1991) en leidde van eind 1992 tot 1999 de Vlaamse executieve/Vlaamse Regering.... Lees meer
, maakte een prioriteit van een beleid rond het behoud en de ondersteuning van het Vlaams karakter in de Vlaamse Rand. Begin 1997 ging de organisatie effectief van start. Naast de Vlaamse Regering zorgde ook de provincie Vlaams-Brabant voor financiële ondersteuning. In 2004 werd de vzw omgevormd tot een privaatrechtelijk Extern Verzelfstandigd Agentschap (EVA) dat afhing van het Departement Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid (DAR). Bij een reorganisatie in 2015 werd de vzw ondergebracht bij het Agentschap Binnenlands Bestuur (ABB).

Ook vóór de oprichting van vzw de Rand voerde de Vlaamse Overheid al een specifiek beleid in de regio ter ondersteuning van het Nederlandstalig karakter van de regio. Zo bestonden veel van de gemeenschapscentra in de Rand al voor 1996, maar dan als buitendienst van het ministerie van cultuur. Ze maakten deel uit van de zogenaamde Gordel van Smaragd (een cirkel van Nederlandstalige culturele centra rond Brussel) die toenmalig cultuurminister Frans Van Mechelen Van Mechelen, Frans
Frans van Mechelen (1923-2000) was professor aan de faculteit Sociale Wetenschappen van de Katholieke Universiteit Leuven en politicus voor de Christelijke Volkspartij. Hij was volksverte... Lees meer
(CVP, 1923-2000) wou uitbouwen als culturele dam tegen de verfransing vanuit de hoofdstad. GC de Zandloper in Wemmel bestond al sinds 1974; de aankoop van de vierkantshoeve in Wezembeek-Oppem waar GC de Kam in gevestigd is, dateert van 1977; de eerste steenlegging van GC de Bosuil in Jezus-Eik vond eind 1979 plaats; GC de Lijsterbes in Kraainem werd in 1980 geopend en de voormalige zusterschool van Linkebeek waar GC de Moelie gehuisvest is, werd in 1981 aangekocht. Vanaf 1997 was het vzw de Rand die deze bestaande initiatieven overkoepelde, coördineerde en uitbouwde.

Ook andere initiatieven gingen gaandeweg op in de werking van de vzw. Het Linkebeekse blad Sjoenke bestond sinds de jaren 1960 en werd vanaf 2000 uitgegeven door de Rand. Het eerste nummer van het gratis maandblad RandKrant verscheen in maart 1997 onder impuls van de daartoe opgerichte vzw Informatie Vlaamse Rand. Pas in 2002 kwam Randkrant onder de koepel van vzw de Rand. De eerste Gordel De Gordel
Oorsponkelijk gestart als extrapolitieke manifestatie om de problematiek van de toenemende verfransing van de gemeenten rond Brussel aan te kaarten, is de gordel uitgegroeid tot een van ... Lees meer
vond plaats op 27 september 1981 op initiatief van BLOSO. In 2013 kwam De Gordel (eerst als Gordelfestival) onder coördinatie van vzw de Rand.

Vzw de Rand is uitgegroeid tot een van de belangrijkste pijlers van het Vlaamse Randbeleid van de Vlaamse overheid. De focus ligt vooral op de zogenaamde faciliteitengemeenten Vlaamse Rand
De Vlaamse Rand omvat de negentien gemeenten grenzend aan Brussel of aan een faciliteitengemeente. De relatie tot Brussel leidt er tot specifieke uitdagingen. Lees meer
. In de 13 andere Vlaamse gemeenten rond het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft de vzw eerder een tweedelijnswerking, ter ondersteuning van de lokale besturen en het middenveld.

Literatuur

– S. Parmentier, Vereniging en identiteit. De opbouw van een Nederlandstalig sociaal-cultureel netwerk te Brussel (1960-1986) (Taal en Sociale Integratie, nr. 10, 1988).
– K. Goetvinck, vzw 'de Rand', BRIO-fiche, 2016 (https://www.briobrussel.be/node/14178)

Suggestie doorgeven

1998: Myriam Verkouter

2023: Karla Goetvinck

Databanken

Inhoudstafel